Πώς διαπλέκεται το «Υπερεγώ» με τις κοινωνικές επιρροές, σύμφωνα με τον Σίγκμουντ Φρόυντ; Με ποιους τρόπους διαμορφώνει τις πράξεις και τις κοινωνικές μας δεσμεύσεις;
Το Υπερεγώ αποτελεί μία από τις πιο γνωστές έννοιες του Σίγκμουντ Φρόυντ, ενσαρκώνοντας ένα τμήμα του εαυτού που προκύπτει από την εσωτερίκευση των πολιτισμικών προτύπων, τα οποία μεταδίδονται κυρίως από τις γονικές φιγούρες. Ωστόσο, η επιρροή άλλων μορφών εξουσίας και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον συμβάλλουν επίσης σημαντικά στη διαμόρφωσή του. Ως εκ τούτου, ενώ το Υπερεγώ είναι μια εσωτερική πτυχή του ατόμου, τα θεμέλιά του είναι βαθιά ριζωμένα στη συλλογική συνείδηση και στη διαπροσωπική δυναμική. Αυτή η συζήτηση έχει ως στόχο να διαφωτίσει την εγγενώς κοινωνική φύση του Υπερεγώ και τις προεκτάσεις του στα πρότυπα συμπεριφοράς μας μέσα στην κοινωνία.
Το δομικό μοντέλο του Φρόυντ για τον ψυχισμό εισάγει τρεις διακριτούς και αλληλένδετους παράγοντες: το Εγώ, το Αυτό και το Υπερεγώ.
Η «Μεταμόρφωση» του Φραντς Κάφκα, ιδωμένη μέσα από τον Φρόυντ
Το «Αυτό» αντιπροσωπεύει την ενστικτώδη πτυχή της προσωπικότητάς μας, που είναι παρούσα από τη γέννηση και διέπεται αποκλειστικά από την αρχή της ηδονής. Λειτουργεί ασυνείδητα, καθοδηγούμενο από την παρόρμηση να ικανοποιήσουμε αρχέγονες ορμές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με την ηδονή και, αργότερα στα γραπτά του Φρόυντ, το ένστικτο του θανάτου.
Το «Εγώ» προκύπτει από την αλληλεπίδραση μεταξύ του Αυτό και του εξωτερικού κόσμου, λειτουργώντας ως διαμεσολαβητής μεταξύ των ενστικτώδων παρορμήσεων και της εξωτερικής πραγματικότητας. Λειτουργεί σύμφωνα με την αρχή της πραγματικότητας, επιδιώκοντας να συμβιβάσει τις απαιτήσεις του «Εγώ» με τους περιορισμούς που επιβάλλει το εξωτερικό περιβάλλον.
Τέλος, το «Υπερεγώ», που συχνά παρομοιάζεται με τη συνείδηση, αναδύεται ως αποτέλεσμα των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων και των ηθικών διδασκαλιών, κυρίως κατά τη διάρκεια της παιδικής ανάπτυξης. Λειτουργεί ως αγωγός μεταξύ του «Εγώ» και του «Αυτό», επιτρέποντας σε ορισμένες επιθυμίες να εκδηλωθούν συνειδητά, ενώ άλλες καταπιέζει στο ασυνείδητο. Αυτός ο εσωτερικός ρυθμιστής ενσωματώνει τους κοινωνικούς κανόνες, τις αξίες και τις ηθικές εντολές, διαμορφώνοντας έτσι την ηθική μας πυξίδα και επηρεάζοντας τις αποφάσεις και τις πράξεις μας.
Ο σχηματισμός του Υπερεγώ λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια της πρώιμης παιδικής ηλικίας, συνήθως μεταξύ ενός και πέντε ετών, ακολουθώντας την ανάπτυξη του «Εγώ» και του «Αυτό» Σε αντίθεση με τους προκατόχους του, το Υπερεγώ δεν είναι αποκλειστικά προϊόν ατομικών ψυχολογικών διεργασιών, αλλά αντανακλά τις αξίες και τους κανόνες που ενσταλάζουν οι φροντιστές, οι εκπαιδευτικοί και οι ευρύτεροι κοινωνικοί θεσμοί. Για παράδειγμα, οι ηθικές διδασκαλίες που μεταδίδονται από τους γονείς, όπως η απαγόρευση της κλοπής, ενσωματώνονται στο Υπερεγώ, καθοδηγώντας την ηθική συμπεριφορά και ρυθμίζοντας τη συμπεριφορά.
Το Υπερεγώ λειτουργεί ως διαμεσολαβητής μεταξύ αντικρουόμενων εσωτερικών δυνάμεων, φιλτράροντας και ρυθμίζοντας τις παρορμήσεις με βάση τα κοινωνικά πρότυπα και τις ηθικές επιταγές. Καθοδηγεί το αίσθημα ενοχής και ντροπής, περιορίζοντας συμπεριφορές που θεωρούνται απαράδεκτες από τα κοινωνικά πρότυπα και προωθώντας την τήρηση των πολιτισμικών συμβάσεων. Επιπλέον, η επιρροή του Υπερεγώ εκτείνεται πέρα από την ατομική ψυχολογία και περιλαμβάνει ευρύτερες κοινωνικές δυναμικές, καθώς ενσαρκώνει συλλογικές αξίες και κανόνες που διαμορφώνουν τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και τις πολιτισμικές πρακτικές.
Λειτουργεί ως μια εκδήλωση της κοινωνίας μέσα στον ατομικό ψυχισμό, αντανακλώντας το κοινωνικοπολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται κανείς. Κατά συνέπεια, η σύνθεση και οι λειτουργίες του ποικίλλουν σε διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια, αντανακλώντας το ποικίλο φάσμα των κοινωνικών κανόνων και αξιών που επικρατούν σε μια δεδομένη κοινωνία. Αυτή η κοινωνική διάσταση του Υπερεγώ υπογραμμίζει τη βαθιά επίδρασή του στην ατομική συμπεριφορά και τις διαπροσωπικές σχέσεις, αναδεικνύοντας τη σύνθετη αλληλεπίδραση μεταξύ της ατομικής ψυχολογίας και των κοινωνικών επιρροών.
Μια νέα προσέγγιση του «μυστικού πίνακα γραφής» του Φρόυντ: Η άγνωστη ιστορία των πλακών από κερί
