Ποιοι θα μπορέσουν να απαλλάσσονται από τα Θρησκευτικά και από ποιο μάθημα θα αντικατασταθεί;
Ποιοι μαθητές θα απαλλαγούν από το μάθημα των θρησκευτικών;
Μόνο οι μαθητές που δεν ασκούν τον ορθόδοξο χριστιανισμό μπορούν να ζητήσουν απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών. Η διαδικασία απαλλαγής, όπως περιγράφεται στην Υπουργική Απόφαση 106646/GD4/2.9.2022, ευθυγραμμίζεται με το Σύνταγμα, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και τον Γενικό Κανονισμό της ΕΕ για την Προστασία Δεδομένων. Με την απόφαση αυτή, που παρουσιάστηκε από την «Καθημερινή», εκπροσωπώντας την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, ολοκληρώνεται ουσιαστικά μια εκκρεμότητα που προέκυψε από προσφυγές ακύρωσης που υπέβαλαν γονείς μαθητών και η Ένωση Άθεων κατά της προαναφερθείσας υπουργικής απόφασης.
Από ποιο μάθημά θα αντικατασταθούν τα θρησκευτικά;
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας παρέχει στο Υπουργείο Παιδείας την αρμοδιότητα να θεσπίσει ένα νέο μάθημα, πιθανότατα την «Ηθική», το οποίο θα διδάσκεται στους μαθητές που λαμβάνουν απαλλαγή από τα θρησκευτικά. Στη σφαίρα της πολιτικής, η απόφαση αυτή οριοθετεί τη σχέση μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας και της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
Ποια είναι η αντίδραση της Ένωσης Άθεων;
Συγκεκριμένα, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας απέρριψε τις αιτήσεις ακύρωσης που υπέβαλαν γονείς μαθητών και η Ένωση Άθεων κατά της υπουργικής απόφασης 106646/ΓΔ4/2.9.2022 (Β’ 4644). Η εν λόγω απόφαση ορίζει ότι οι μη ορθόδοξοι χριστιανοί μαθητές που επιθυμούν απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών πρέπει να υποβάλλουν αίτηση στον διευθυντή του σχολείου τους, στην οποία να αναφέρουν: «Λόγοι θρησκευτικής συνείδησης δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή (μου ή του παιδιού μου) στο μάθημα των θρησκευτικών».
Επιπλέον, η επίκληση της γνωμοδότησης 2/2022 της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία είχε προτείνει τη δήλωση “λόγων συνείδησης” από τους ενδιαφερόμενους γονείς ή μαθητές, συμπεριλαμβανομένων των χριστιανών ορθόδοξων ατόμων που μπορούν να επιλέξουν αυτή την επιλογή, κρίθηκε άσχετη. Αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι οι προσφεύγοντες στην αίτηση ακύρωσης ζητούσαν να απαλλαγούν από το μάθημα των θρησκευτικών χωρίς να αναφέρονται ούτε σε “λόγους συνείδησης”, όπως πρότεινε η Αρχή, ούτε σε “λόγους θρησκευτικής συνείδησης” (και χωρίς συγκεκριμένο αίτημα, επιλέγοντας μόνο την εναλλακτική πορεία για όσους έλαβαν απαλλαγή), όπως περιγράφεται από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Ακόμη δεν έχει επικρατήσει το μάθημα αντικατάστασης
Επί του παρόντος, το Υπουργείο Παιδείας θα αποφασίσει σχετικά με το μάθημα που θα διδάσκεται στους απαλλασσόμενους μαθητές, με το μάθημα της ηθικής να αποτελεί την επικρατέστερη επιλογή. Αυτό συνεπάγεται την ανακοίνωση και την πιλοτική εφαρμογή του νέου προγράμματος σπουδών του μαθήματος, πράγμα που σημαίνει ότι είναι απίθανο να εφαρμοστεί πριν από το σχολικό έτος 2026-2027.