Η ιστορική περιγραφή που παρέχεται στο άρθρο ρίχνει φως σε διάφορες πτυχές του Σουλίου και των Σουλιωτών, αλλά ας εμβαθύνουμε σε περισσότερες λεπτομέρειες, εξετάζοντας την εγκατάσταση, την ταυτότητα και την επέκταση του Σουλίου.
Οικισμός του Σουλίου
Η εγκατάσταση του Σουλίου αποτελεί θέμα ιστορικής συζήτησης, με διαφορετικές πηγές να παρέχουν αντικρουόμενες πληροφορίες σχετικά με το πότε εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι κάτοικοι στην περιοχή. Ο Γιώργος Καραμπελιάς, στο βιβλίο του “Συναθροίσεις στο Ζάλογγο”, αναφέρει ότι γύρω στο 1600, πολλοί χριστιανοί αναζήτησαν καταφύγιο από την οθωμανική καταπίεση και τον αναγκαστικό εξισλαμισμό, οδηγώντας στην ίδρυση του χωριού Σούλι. Ο Παναγιώτης Αραβαντινός, στο έργο του “Χρονογραφία της Ηπείρου”, αναφέρει ότι βοσκοί και κτηνοτρόφοι κατέφυγαν με τις οικογένειές τους στο Σούλι γύρω στο 1630 για να αποφύγουν την οθωμανική καταπίεση στη Θεσπρωτία.
Από την άλλη πλευρά, ορισμένοι ιστορικοί, όπως ο Ανάργυρος Φαγκρίδας, παρουσιάζουν την άποψη ότι οι Σουλιώτες ήταν απόγονοι των Δραγανιτών από τη Θεσπρωτία, που εγκαταστάθηκαν στο Σούλιου. Η ιστορική διαφωνία σχετικά με το χρονοδιάγραμμα της εγκατάστασης αναδεικνύει την πολυπλοκότητα της ανίχνευσης της καταγωγής αυτής της ανθεκτικής κοινότητας.
Ρωτήσαμε το ChatGPT εάν ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν ο μεγαλύτερος στρατηλάτης όλων των εποχών
Εθνοτική ταυτότητα των Σουλιωτών
Η εθνοτική ταυτότητα των Σουλιωτών αποτελεί αντικείμενο διαρκούς συζήτησης. Διάφοροι μελετητές προτείνουν διαφορετικές προοπτικές, προσθέτοντας στρώματα πολυπλοκότητας στο ζήτημα. Ο Πέτρος Φουρίκης και ο Ι. Λαμπρίδης υποστηρίζουν ότι οι Σουλιώτες είναι ορθόδοξοι Αρβανίτες, ενώ ο Ε.Γ. Πρωτοψάλτης πιστεύει ακράδαντα ότι οι Σουλιώτες ανήκαν εξαρχής στην ελληνική φυλή. Η ύπαρξη ελληνικών τοπωνυμίων στο Σούλι, η χρήση της ελληνικής γλώσσας στα τραγούδια τους και στις καθημερινές τους συναναστροφές, καθώς και η αναφορά τους ως “Έλληνες” από τους Τσάμηδες και τους Βλάχους συμβάλλουν στην υπόθεση της σημαντικής ελληνικής επιρροής.
Ο Ιωάννης Λαμπρίδης εισάγει την ιδέα ότι οι Σουλιώτες ήταν ένα μείγμα μιας αρχικής ποιμενικής αλβανικής πατρίδας και περιπλανώμενων αλβανόφωνων και ελληνόφωνων χριστιανών. Αυτή η μικτή σύνθεση επέτρεψε τη συστηματική χρήση της ελληνικής γλώσσας μεταξύ των Σουλιωτών.
Επέκταση των Σουλιωτών
Η επέκταση του Σουλίου, ιδιαίτερα τον 18ο αιώνα, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ιστορία του. Γύρω στο 1740, οι Σουλιώτες άρχισαν να επεκτείνονται σε μια ακτίνα 10-15 χιλιομέτρων γύρω από τα σπίτια τους. Η επέκταση αυτή οφείλεται σε οικονομικούς λόγους και στην απελευθέρωση των πεδινών χωριών από την οθωμανική κυριαρχία. Οι Σουλιώτες όχι μόνο υπερασπίστηκαν τα εδάφη τους αλλά και εκδίωξαν τους μουσουλμάνους από τα χωριά που είχαν καταλάβει.
Μέχρι το 1741, οι Σουλιώτες είχαν κατακτήσει αρκετά επιπλέον χωριά, σχηματίζοντας το “Επταχώριον” και τους “Παρασουλιώτες”. Η Σουλιώτικη Συνομοσπονδία περιελάμβανε τελικά 60 χωριά με περίπου 7.000 κατοίκους, αποδεικνύοντας την επιρροή και την ανθεκτικότητά τους απέναντι σε εξωτερικές απειλές.
Αγώνες με τον Αλή Πασά
Οι συγκρούσεις μεταξύ των Σουλιωτών και του Αλή Πασά αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία του Σουλίου. Ο Αλή Πασάς, αρχής γενομένης από το 1787, προσπάθησε να εξαλείψει την ελληνική αντεπανάσταση των Σουλιωτών στην καρδιά της επικράτειάς του. Ο ρωσοτουρκικός πόλεμος τροφοδότησε περαιτέρω τις εντάσεις, με αποτέλεσμα ο Λουδοβίκος Σωτήρης, απεσταλμένος της Μεγάλης Αικατερίνης, να φτάσει στο Σούλι το 1788 για να υποκινήσει τους Σουλιώτες εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Παρά την αντίσταση των Σουλιωτών και την επιτυχή άμυνα κατά των δυνάμεων του Αλή Πασά σε διάφορες μάχες, οι συγκρούσεις εντάθηκαν με την πάροδο των ετών. Η εμπλοκή των Σουλιωτών στον ρωσοτουρκικό πόλεμο είχε βαθιές επιπτώσεις, οδηγώντας σε πολλαπλές ανεπιτυχείς εκστρατείες εναντίον τους και εδραιώνοντας περαιτέρω το καθεστώς του Σουλίου ως προπύργιο της αντίστασης.
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το ΘΕΜΑ και τη HUFFPOST
