20 αποφθέγματα του Πλάτωνα και ο κίνδυνος να κυβερνάται κανείς απ’ τους «κατώτερους»

Ο Πλάτων, η κορυφαία μορφή της δυτικής φιλοσοφίας που διαμόρφωσε το περίγραμμα της φιλοσοφικής σκέψης.

Για τον Πλάτωνα ο φιλόσοφος δεν ήταν απλώς ένας στοχαστής αλλά ένας διαχειριστής της ψυχής και ένας φύλακας της πόλης. Στην αναζήτηση της αλήθειας πρέπει κανείς να είναι προετοιμασμένος να διασχίσει το απέραντο τοπίο των ιδεών, αμφισβητώντας όχι μόνο τον κόσμο γύρω του, αλλά και την ίδια της ουσία της ύπαρξής του.

Ο Πλάτων υποστήριζε με το απόφθεγμά του: «Μια από τις τιμωρίες που δεν καταδέχεσαι να ασχοληθείς με την πολιτική είναι ότι καταλήγεις να σε κυβερνούν οι κατώτεροί σου», επί της ουσίας εξηγεί πως αν ικανά, ενάρετα άτομα απέχουν από την πολιτική συμμετοχή, η διακυβέρνηση της κοινωνίας θα πέσει πιθανότατα στα χέρια λιγότερο  ικανών, εκείνων που μπορεί να μην έχουν τη σοφία, την ηθική ακεραιότητα ή την ικανότητα να ηγηθούν δίκαια.

Πλάτωνας vs Αριστοτέλης: Οι διαφορές στη φιλοσοφία τους

20 αποφθέγματα του Πλάτωνα

1.  «Δικαιοσύνη σημαίνει ο καθένας να νοιάζεται για τις δουλειές του και να μην αναμιγνύεται στις δουλειές των άλλων»
2. «Δεν πρέπει να νοιαζόμαστε τόσο πολύ, για το τι θα πουν για μας οι πολλοί, αλλά τι θα πει όποιος ξέρει καλά για τα δίκαια και τα άδικα, ο ένας δηλαδή και αυτή θα είναι η αλήθεια»
3. «Μάλλον αδικείσθαι ή αδικείν. (Καλύτερα να σε αδικούν παρά να αδικείς)»
4.  «Μια από τις τιμωρίες που δεν καταδέχεσαι να ασχοληθείς με την πολιτική είναι ότι καταλήγεις να σε κυβερνούν οι κατώτεροί σου»
5. «Δεν υπάρχει πιο ακριβής ένδειξη κακής οργάνωσης της πολιτείας, από την αφθονία γιατρών και νομικών»
6. «Αυτή και μόνο είναι η ρίζα από όπου ξεπετιέται ένας τύραννος: όταν εμφανίζεται για πρώτη φορά είναι ο προστάτης»
7. «Οι σοφοί μιλούν επειδή έχουν κάτι να πουν. Οι ανόητοι μιλούν επειδή πρέπει κάτι να πουν»
8. « Άγνοια, η ρίζα και ο μίσχος όλου του κακού»
9. «Αφήστε τους γονείς να κληροδοτήσουν στα παιδιά τους όχι πλούτη, αλλά το πνεύμα του σεβασμού»
10.  «Όπως λένε οι κτίστες, οι μεγάλες πέτρες δεν στέκονται καλά χωρίς τις μικρότερες»
11. «Δεν πρέπει να νοιαζόμαστε τόσο πολύ, για το τι θα πουν για μας οι πολλοί, αλλά τι θα πει όποιος ξέρει καλά για τα δίκαια και τα άδικα, ο ένας δηλαδή και αυτή θα είναι η αλήθεια»
12. «Ο θάνατος δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ο διαχωρισμός δύο πραγμάτων, του ενός απ’ το άλλο, δηλαδή της ψυχής από το σώμα»
13.  «Ένας ήρωας γεννιέται ανάμεσα σε 100, ένας σοφός βρίσκεται ανάμεσα σε 1.000, αλλά ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος μπορεί να μην βρεθεί ούτε ανάμεσα σε 100.000»
14.  «Από όλες τις ηδονές, ο έπαινος είναι η πιο γλυκιά»
15. «Φαίνεται πως η υπερβολική ελευθερία μετατρέπεται σε υπερβολική υποδούλωση»
16.  «Ο θεός δεν έχει ευθύνη για τις πράξεις αυτών που έχουν ελευθερία επιλογής»
17. «Αυτός που κλέβει λίγα, κλέβει με την ίδια επιθυμία με αυτόν που κλέβει πολλά, αλλά με μικρότερη δύναμη»
18. «Από τις απολαύσεις, άλλες μεν είναι καλές κι άλλες κακές. Καλές μεν είναι οι ωφέλιμες, κακές είναι οι βλαβερές. Σκοπός όλων των πράξεών μας πρέπει να είναι το καλό και χάριν αυτού πρέπει τα πάντα να πράττουμε»
19. «Τον βλάκα μπορείς να τον καταλάβεις από δυο ενδείξεις: μιλάει για πράματα που είναι γι’ αυτόν άχρηστα και εκφράζει γνώμη για κάτι που κανένας δεν τον ρωτάει»
20.  « Άνθρωπος: αυτός που αναλογίζεται και κρίνει όσα έχει δει»

Ο Πλάτωνας γνώριζε το «μυστικό» για να νικήσουμε το «ανικανοποίητο»