Η ρευστή δυναμική του συναισθήματος από τον Νικόλαο Σχίζα

Στο καλειδοσκοπικό πεδίο της αφηρημένης τέχνης, ο Νικόλαος Σχίζας στέκεται ως φάρος συναισθηματικής εξερεύνησης και ζωντανής έκφρασης.

Οι πίνακές του Νικόλαου Σχίζα , που λάμπουν με δυναμικές πιτσιλιές χρώματος και έντονη κίνηση, μας προσκαλούν σε έναν κόσμο όπου το ασυνείδητο μυαλό παίρνει τα ηνία, καθοδηγώντας μας μέσα στο λαβύρινθο των βαθύτερων και πιο καταπιεσμένων συναισθημάτων μας. Πώς σχετίζεται με τον Καρλ Γιουνγκ;

Εξερευνώντας τον Φωβισμό: Ερμηνείες, Χαρακτηριστικά και Σύγχρονες Ερμηνείες

Η τέχνη ως καθρέφτης του ασυνείδητου

Το έργο του Σχίζα μπορεί να εξεταστεί μέσα από τον φακό των θεωριών του Καρλ Γιουνγκ για το ασυνείδητο. Ο Γιουνγκ υποστήριξε ότι το ασυνείδητο είναι μια αποθήκη καταπιεσμένων συναισθημάτων και αναμνήσεων, τα οποία μπορούν να εκδηλωθούν στα όνειρα και, κυρίως, στην καλλιτεχνική έκφραση. Η τέχνη του Σχίζα είναι μια ζωντανή απεικόνιση αυτής της διαδικασίας. Οι καμβάδες του δεν είναι απλές επιφάνειες, αλλά δυναμικά πεδία όπου τα ασυνείδητα συναισθήματα -αγωνία, ντροπή, ανακούφιση, λύτρωση- μετουσιώνονται σε ζωηρό χρώμα και κίνηση. Αυτή η αλχημική διαδικασία μετατρέπει τα αρνητικά συναισθήματα σε κάτι αισθητικά γοητευτικό και ψυχολογικά καταπραϋντικό.

«Ο άνθρωπος και τα σύμβολά του»: Το όνειρο του Καρλ Γιουνγκ που γέννησε ένα σπουδαίο έργο

Η πράξη της δημιουργίας για τον Σχίζα είναι εγγενώς θεραπευτική. Εκφράζοντας καταπιεσμένα συναισθήματα μέσω της τέχνης του, διευκολύνει μια καθαρτική απελευθέρωση, μια έννοια βαθιά ριζωμένη στις ψυχαναλυτικές παραδόσεις. Αυτή η κάθαρση δεν είναι μόνο προσωπική αλλά και κοινοτική– οι θεατές του έργου του καλούνται να αντιμετωπίσουν και να αναγνωρίσουν τα δικά τους καταπιεσμένα συναισθήματα, βιώνοντας ενδεχομένως μια παρόμοια θεραπευτική απελευθέρωση. Με αυτή την έννοια, οι πίνακες του Σχίζα λειτουργούν ως καθρέφτης και αγωγός για το ασυνείδητο.

Η υλικότητα του συναισθήματος

Η τεχνική του Σχίζα -χρησιμοποιώντας ακρυλικά χρώματα, σπρέι, ρητίνη και μια ποικιλία εργαλείων από παραδοσιακά πινέλα μέχρι σπάτουλες- τονίζει τη σωματικότητα της συναισθηματικής του έκφρασης. Η υφή και η ροή των μέσων του αντικατοπτρίζουν τη ρευστότητα και την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων συναισθημάτων. Η διαστρωμάτωση του χρώματος στον καμβά μπορεί να θεωρηθεί ως μεταφορά για τα στρώματα του ψυχισμού και την πολύπλευρη φύση των συναισθηματικών εμπειριών.

Αυτή η ενασχόληση με τα υλικά συντονίζεται με τη φαινομενολογία της αντίληψης του Maurice Merleau-Ponty, η οποία τονίζει την ενσώματη φύση της ανθρώπινης εμπειρίας. Για τον Merleau-Ponty, η αντίληψή μας για τον κόσμο διαμεσολαβείται πάντα μέσω της σωματικής μας εμπλοκής με αυτόν. Οι απτικές μέθοδοι του Σχίζα υπογραμμίζουν αυτή τη φαινομενολογική προοπτική, τονίζοντας πώς τα συναισθήματα δεν είναι απλώς αφηρημένες καταστάσεις αλλά ενσώματες εμπειρίες που μπορούν να γίνουν αισθητές, να αγγιχτούν και να φανούν.

Η αισθητική του άλυτου

Μια από τις πιο εντυπωσιακές πτυχές του έργου του Σχίζα είναι ο άλυτος, ανοιχτός χαρακτήρας του. Οι πίνακές του δεν προσφέρουν καθαρές λύσεις ή οριστικές ερμηνείες. Αντίθετα, αποτυπώνουν τη συνεχιζόμενη, συχνά ταραχώδη διαδικασία της συναισθηματικής εξερεύνησης. Αυτή η αισθητική του ανεπίλυτου ευθυγραμμίζεται με υπαρξιστικά θέματα, ιδιαίτερα με την ιδέα ότι η ανθρώπινη ύπαρξη χαρακτηρίζεται από μια θεμελιώδη απροσδιοριστία ή ανοιχτές προοπτικές που δεν τελεσφορούν.

Η έννοια της υπαρξιακής ελευθερίας του Jean-Paul Sartre υποδηλώνει ότι βρισκόμαστε διαρκώς στη διαδικασία του γίγνεσθαι, χωρίς ποτέ να είμαστε πλήρως καθορισμένοι ή ολοκληρωμένοι. Η τέχνη του Σχίζα ενσαρκώνει αυτόν τον υπαρξιακό δυναμισμό. Κάθε πίνακας είναι ένα στιγμιότυπο μιας στιγμής στο συναισθηματικό ταξίδι του καλλιτέχνη, ένα θραύσμα μιας συνεχιζόμενης αφήγησης που αντιστέκεται στο κλείσιμο. Αυτό προσκαλεί τους θεατές να ασχοληθούν με το έργο όχι ως παθητικοί παρατηρητές αλλά ως ενεργοί συμμετέχοντες στην εξελισσόμενη διαδικασία της συναισθηματικής και υπαρξιακής ανακάλυψης.

Εμπνέοντας συναισθηματική αυθεντικότητα

Στη δήλωση του καλλιτέχνη του, ο Σχίζας εκφράζει την επιθυμία να εμπνεύσει τους άλλους να νιώσουν και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους πιο ελεύθερα. Αυτή η έκκληση για συναισθηματική αυθεντικότητα είναι ιδιαίτερα καίρια σε μια σύγχρονη κοινωνία που συχνά χαρακτηρίζεται από συναισθηματική καταπίεση και επιφανειακές δεσμεύσεις. Η τέχνη του μας προκαλεί να αντιμετωπίσουμε και να αγκαλιάσουμε όλο το φάσμα της συναισθηματικής μας ζωής, αναγνωρίζοντας την ομορφιά και την πολυπλοκότητα των εσωτερικών μας εμπειριών.

Μελετώντας το έργο του Σχίζα, μας υπενθυμίζεται η δύναμη της τέχνης να υπερβαίνει τα όρια του προσωπικού και του παγκόσμιου, του συνειδητού και του ασυνείδητου. Οι πίνακές του δεν είναι απλώς δημιουργήματα αισθητικής αξίας, αλλά φιλοσοφικοί στοχασμοί πάνω στη φύση του συναισθήματος, της ύπαρξης και της ατέρμονης διαδικασίας του γίγνεσθαι. Ως εκ τούτου, ο Νικόλαος Σχίζας στέκεται όχι μόνο ως καλλιτέχνης αλλά και ως «φιλόσοφος του χρώματος» και του συναισθήματος, καθοδηγώντας μας στον περίπλοκο χορό της ανθρώπινης ψυχής.

Για να εξερευνήσετε τα έργα του πατήστε εδώ

Κείμενο: Αγγέλικα Αγόρα

Φωνογραφία εξωφύλλου

Εξερευνώντας τον Πανθεϊσμό στην ευρωπαϊκή τέχνη του 18ου αιώνα