O Ναπολέων και η Ιωσηφίνα έζησαν αυτό που θα λέγαμε σήμερα, τον απόλυτο τοξικό έρωτα. Όμως ο έρωτας και η αγάπη δεν μπορούν πάντα να εξηγηθούν ως φαινόμενα όσο και να προσπαθήσει κάποιος.
Η Ιωσηφίνα είχε πολλούς εραστές κατά τη διάρκεια της σχέσης της με τον Ναπολέων ενώ εκείνος ήταν παραδομένος στην ηδονή που ένιωθε για αυτήν. Θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε πως ήταν μια από τις μεγαλύτερες αδυναμίες του, ίσως και να το είχε επιλέξει συνειδητά, καθώς μιλάμε για έναν στρατηγό που άλλαξε την ιστορία της Ευρώπης, πολεμώντας τη θρησκευτική ηγεμονία και τη Μοναρχία, παρόλο που και ο ίδιος έπεσε θύμα της. Η άνευ όρων παράδοσή του στην Ιωσηφίνα ήταν αυτό που τον έκανε να βιώσει το επίγειο, διότι η υπόλοιπη ζωή του ήταν σχεδόν θεϊκή, καθώς το μυαλό και τα χέρια του έπλαθαν τον Νέο Κόσμο. Με αφορμή την ταινία που παίζεται στους ελληνικούς κινηματογράφους «Νapoleon» κάναμε κάποιες αναφορές για αυτό τον τραγικό έρωτα.
Ο έρωτας του Ναπολέων και της Ιωσηφίνας
Ο γάμος του Ναπολέοντα και της Ιωσηφίνας Βοναπάρτη, που διήρκεσε από το 1796 έως το 1809, αντανακλούσε την ταραχώδη περίοδο κατά την οποία ανέλαβαν τους ρόλους του αυτοκράτορα και της αυτοκράτειρας της Γαλλίας. Η πρόσφατη βιογραφική ταινία του σκηνοθέτη Ridley Scott “Ναπολέων”, που παίζεται αυτή τη στιγμή στις αίθουσες, καταπιάνεται με την απροσδόκητη άνοδό τους στην εξουσία στις αρχές του 19ου αιώνα, με τον Χοακίν Φοίνιξ να ενσαρκώνει τον διάσημο στρατιωτικό διοικητή Βοναπάρτη και τη Βανέσα Κίρμπι στο ρόλο της Ιωσηφίνας.
Παρά την εστίαση της ταινίας στην κληρονομιά του Ναπολέοντα, η 13χρονη ένωση με την Ιωσηφίνα είναι μια συναρπαστική πτυχή που διερευνάται στην ταινία. Το ζευγάρι αντιμετώπισε προκλήσεις όπως οικονομικές διαφορές και έναν παρατεταμένο αγώνα για τη σύλληψη ενός κληρονόμου, που τελικά οδήγησε στον χωρισμό τους και στην ανεπιτυχή μοίρα τους.
Η Ιωσηφίνα
Η Ιωσηφίνα ή Ζοζεφίν, με το αρχικό όνομα Marie-Joseph-Rose Tascher de la Pagerie, είχε μια σεμνή ανατροφή στη φυτεία Tros-Îlets στη Μαρτινίκα. Η πρώιμη ζωή της περιελάμβανε τη διαμονή της σε ένα διυλιστήριο ζάχαρης μετά από έναν τυφώνα που κατέστρεψε το σπίτι τους το 1766. Στάλθηκε σε μοναστήρι για εκπαίδευση σε ηλικία 10 ετών και προετοιμάστηκε για γάμο με πλούσια οικογένεια. Το 1779, η Ιωσηφίνα παντρεύτηκε τον Alexandre de Beauharnais, και παρόλο που απέκτησαν δύο παιδιά, η σχέση τους χάλασε, οδηγώντας σε χωρισμό το 1785.
Η γνωριμία της με τον Ναπολέων
Η Ζοζεφίν επέστρεψε στη Γαλλία το 1790 μετά τη Γαλλική Επανάσταση, επανασυνδεόμενη με τον Αλεξάντρ. Και οι δύο συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια της Βασιλείας της Τρομοκρατίας, και ενώ εκείνος εκτελέστηκε, η Ιωσηφίνα γλίτωσε. Έμεινε χωρίς εισόδημα και με δύο παιδιά, γνώρισε τον Ναπολέοντα το 1795 μέσω της κοσμικής Thérésa Cabarrus. Παρά τις αρχικές επιφυλάξεις για την προσωπικότητα του Ναπολέοντα, η Ιωσηφίνα είδε τα πλεονεκτήματα του αυξανόμενου κύρους του και συμφώνησε να τον παντρευτεί το 1796.
Οι επιστολές του Ναπολέωντα προς τη σύζυγό του έχουν παραμένει ως οι πιο ερωτικές στην ιστορία, με το πάθος και την απόγνωσή του όταν η Ιωσηφίνα δεν του απαντά, καθώς βρίσκεται με τους εραστές της.
«Νόμιζα ότι σε αγαπούσα αλλά αισθάνομαι ότι σε αγαπώ ακόμα χίλιες φορές περισσότερο. Από τότε που σε γνωρίζω, σε λατρεύω κάθε μέρα και περισσότερο- πράγμα που αποδεικνύει πόσο ψευδές είναι το απόφθεγμα του La Bruyère ότι «η αγάπη έρχεται με τη μία». Τα πάντα στη φύση έχουν μια κανονική πορεία και διαφορετικούς βαθμούς ανάπτυξης.» (Βοναπάρτης)
Ο γάμος τους, που σημαδεύτηκε από απιστία και οικονομικές εντάσεις λόγω των στρατιωτικών εκστρατειών του Ναπολέοντα, αντιμετώπισε άμεσες προκλήσεις. Παρά τις διαφωνίες, ο Ναπολέων νοιαζόταν βαθιά για την Ιωσηφίνα, προσπαθώντας να ενώσει τις οικογένειές τους και υποστηρίζοντάς την δημόσια κατά τη στέψη του το 1804. Η δυσαρέσκεια της οικογένειας Βοναπάρτη αυξήθηκε λόγω της ανικανότητας της Ιωσηφίνας να παράσχει διάδοχο, οδηγώντας στον χωρισμό τους το 1809.
Παρά τον χωρισμό τους, ο Ναπολέων υποσχέθηκε να διασφαλίσει το μέλλον της Ιωσηφίνας. Αναζήτησε μια νέα σύζυγο, παντρεύτηκε τη Μαρία-Λουίζα της Αυστρίας το 1810 για πολιτικούς λόγους. Ο Ναπολέων και η Ιωσηφίνα διατήρησαν μια σχέση φροντίδας μέχρι τον θάνατό του, με τον Ναπολέοντα να τηρεί την υπόσχεσή του γράφοντας επιστολές και επισκεπτόμενος περιστασιακά την Ιωσηφίνα, προκαλώντας ζήλια στη νέα του σύζυγο.
Το τέλος εξηγεί την αρχή
Στο Malmaison, η Ιωσηφίνα παρακολουθούσε στενά την παρακμή της εξουσίας του πρώην συζύγου της, καθώς η Ρωσία και οι σύμμαχοί της εισέβαλαν στη Γαλλία το 1814. Δεν είχε την ευκαιρία να δει τον Ναπολέοντα πριν εκείνος μεταβεί στην εξορία, μετά την ταχεία παράδοση του Παρισιού.
Δυστυχώς, η Ιωσηφίνα δεν έζησε αρκετά για να δει τα επακόλουθα. Υπέκυψε σε πνευμονία σε ηλικία 51 ετών στις 29 Μαΐου 1814. Σύμφωνα με το βιβλίο της Kate Williams “Ambition and Desire: The Dangerous Life of Josephine Bonaparte”, η υπηρέτριά της πίστευε ότι “πέθανε από θλίψη” για την πτώση του Ναπολέοντα.
Ο Ναπολέων ανέκτησε για λίγο την εξουσία το 1815, αλλά γρήγορα εξορίστηκε και πάλι, αυτή τη φορά στο απομακρυσμένο νησί της Αγίας Ελένης από τους Βρετανούς. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί, περιβαλλόταν με φωτογραφίες της Ζοζεφίνας, χρησιμοποιώντας ακόμη και πιάτα με το ομοίωμά της. Λέγεται ότι τη σκεφτόταν μέχρι τις τελευταίες του στιγμές, προφέροντας το όνομά της ως την τελευταία του λέξη πριν από τον θάνατό του στις 5 Μαΐου 1821.
Παρά τα ελαττώματα στη σχέση τους, είναι προφανές ότι ο Ναπολέων και η Ιωσηφίνα ανέπτυξαν μια διαρκή αμοιβαία αγάπη που διήρκεσε και μετά το γάμο τους, προσθέτοντας μια τραγική διάσταση στην τελική τους μοίρα.
