Προσεγγίζοντας τη δήλωση «Δεν νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο τόπο» του Μπουκόφσκι πρέπει να αναγνωρίσουμε τον φιλοσοφικό και λογοτεχνικό πυρήνα της φωνής του.
Έχοντας περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο περιθώριο, παλεύοντας με τον αλκοολισμό και γράφοντας για τους πιο σκληρούς αγώνες της ζωής, η κοσμοθεωρία του Μπουκόφσκι σφυρηλατήθηκε σε περιβάλλοντα όπου η αισιοδοξία έμοιαζε περισσότερο με αυταπάτη παρά με ελπίδα. Η φράση του, όταν αναλύεται στο πλαίσιο του ευρύτερου έργου του, αντανακλά μια ευρύτερη θεματική διερεύνηση της ματαιότητας, ειδικά όταν πρόκειται για κοινωνική ή ιδεαλιστική αλλαγή.
Ο κανόνας του Μπουκόφσκι απορρίπτει συχνά την ιδέα της προόδου με τη συμβατική έννοια. Σε μυθιστορήματα όπως το «Post Office» ή το «Factotum», οι χαρακτήρες του κινούνται μέσα στη ζωή με μια αίσθηση στασιμότητας, με γνώμονα την επιβίωση.
Για τον Μπουκόφσκι, οι θεσμοί, είτε πρόκειται για την κυβέρνηση, είτε για την κοινωνία, είτε ακόμη και για τις προσωπικές σχέσεις, είναι εγγενώς ελαττωματικοί και διεφθαρμένοι. Ο επαναλαμβανόμενος αντιήρωάς του, ο Χένρι Τσινάσκι, ενσαρκώνει αυτή την απόρριψη του αμερικανικού ονείρου, μη βρίσκοντας ούτε εκπλήρωση ούτε βελτίωση μέσω της σκληρής εργασίας ή της ηθικής προσπάθειας. Μέσω του Τσινάσκι, ο Μπουκόφσκι υποδηλώνει ότι οι προσπάθειες για τη βελτίωση του κόσμου είναι μάταιες αλλά και υποκριτικές, καθώς καλύπτουν τη ζοφερή πραγματικότητα της ανθρώπινης φύσης με κενές κοινοτοπίες.
Η ζοφερή του άποψη για τη ζωή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις πιο παραδοσιακές αφηγήσεις περί λύτρωσης και αυτοβελτίωσης.
Θα ήταν απλοϊκό, ωστόσο, να ερμηνεύσουμε τη φράση του Μπουκόφσκι ως απλό κυνισμό. Παράδοξο αλλά ο Μπουκόφσκι ήταν ένας ποιητής των αντιφάσεων και ο μηδενισμός του μετριάζονταν, κατά καιρούς, με στιγμές εκπληκτικής ομορφιάς και ενσυναίσθησης. Σε ποιήματα όπως το «Μπλε Πουλί», ο Μπουκόφσκι αποκαλύπτει μια εσωτερική τρυφερότητα, υπονοώντας ότι κάτω από το σκληρό εξωτερικό του κρύβεται μια ευπάθεια που αναγνωρίζει τη δυνατότητα, αν όχι να κάνει τον κόσμο καλύτερο, τουλάχιστον να βρει μικρές, προσωπικές νίκες μέσα στο χάος του. Με αυτή την έννοια, ο Μπουκόφσκι ήταν ρομαντικός με την πιο αγνή έννοια της λέξης, κάποιος που βλέπει τον κόσμο όπως είναι, αλλά εξακολουθεί να νοσταλγεί το νόημα μέσα στα συντρίμμια.
Η φράση του, επομένως, δεν υποδηλώνει την απόλυτη απόρριψη της αλλαγής, αλλά έναν βαθύ σκεπτικισμό απέναντι στους μεγαλεπήβολους, συχνά επιφανειακούς ισχυρισμούς ότι η ανθρωπότητα μπορεί να ξεπεράσει τα εγγενή ελαττώματά της.
14 αποφθέγματα του Μπουκόφσκι
- Δεν νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο. Απλά πιστεύω ότι μπορούμε να μην τον κάνουμε χειρότερο.
- Μερικοί άνθρωποι δεν τρελαίνονται ποτέ. Τι πραγματικά φριχτή ζωή έχουν.
- Το πρόβλημα με τον κόσμο είναι ότι οι έξυπνοι άνθρωποι είναι γεμάτοι αμφιβολίες, ενώ οι χαζοί άνθρωποι είναι γεμάτοι αυτοπεποίθηση.
- Απλά να ζεις περιμένοντας να πεθάνεις, ω, αυτό είναι σκληρή δουλειά.
- Δείξε μου έναν άνδρα που ζει μόνος και έχει συνεχώς καθαρή κουζίνα και οχτώ στις εννιά φορές θα σου δείξω έναν άνδρα με απεχθείς πνευματικές ιδιότητες.
- Η έννοια της δυνατότητας δεν μου λέει τίποτα. Σχεδόν κάθε μωρό στην κούνια έχει περισσότερες δυνατότητες από εμένα.
- Εάν πετύχεις να ξεγελάσεις κάποιον δεν σημαίνει ότι είναι χαζός. Απλά σημαίνει ότι σε εμπιστεύεται περισσότερο από όσο αξίζεις.
- Μερικές φορές σηκώνεσαι απ’ το κρεβάτι το πρωί και σκέφτεσαι «δεν πρόκειται να τα καταφέρω», αλλά μέσα σου γελάς, επειδή θυμάσαι όλες τις φορές που ένιωσες έτσι.
- Το πιο απαίσιο δεν είναι ο θάνατος, αλλά οι ζωές που κάνουν ή δεν κάνουν οι άνθρωποι μέχρι τον θάνατό τους.
- Πρέπει να πληγωθείς, μα πρέπει και να πληγώσεις. Να αποχωριστείς τον πρώτο σου έρωτα και να βρεις το αέναο πάθος της ζωής σου.
- Είμαι παντρεμένος, αλλά δεν έχω γυναίκα. Η γυναίκα μου είναι η ίδια μου η ζωή.
- Όλες οι γυναίκες είναι διαφορετικές. Γενικά, φαίνεται πως είναι συνδυασμός του καλύτερου και του χειρότερου. Μαγικές και τρομακτικές. Αλλά είμαι ευχαριστημένος που υπάρχουν.
- Η ελεύθερη ψυχή είναι σπάνιο πράγμα, αλλά την αναγνωρίζεις, όταν τη βλέπεις. Επειδή βασικά νιώθεις καλά, πολύ καλά όταν είσαι κοντά της ή μαζί της.
- Όλοι πρόκειται να πεθάνουμε, όλοι, μα τι τσίρκο! Αυτό από μόνο του θα έπρεπε να μας κάνει να αγαπάμε ο ένας τον άλλο, αλλά δεν ισχύει αυτό. Είμαστε τρομοκρατημένοι και ισοπεδωμένοι από ασήμαντα πράγματα και μας κατατρώει το τίποτα.
Αγαπάμε την ακατέργαστη πραγματικότητα: 4 ταινίες που πρέπει να δείτε αν διαβάζετε Μπουκόφσκι
