Τα γράμματα στη Μίλενα είναι μια ερωτική εξομολόγηση και κατάθεση του Κάφκα για έναν έρωτα που μαράθηκε.
Η Μίλενα ήταν αυτή που κατάλαβε τον Κάφκα, κατανόησε την σκέψη του και τη σημαντικότητα του έργου του. Το 1920 με αφορμή τη μετάφραση των έργων του στα τσέχικα από τη Μίλενα ξεκίνησε ένα ειδύλλιο ποτισμένο από πόθο αγαπη και δειλία. Εκέινη τον θαύμασε και εκείνος της άνοιξε την καρδιά του, μέσα από την πένα του πάνω σ΄ένα χαρτί, εκεί που αρχιζαν και τελείωναν οι περισσότερες ιστορίες αυτού του ιδιαίτερου αφηγητή.
Κάφκα: «Η λογική δεν έχει τη δύναμη ν’ αντισταθεί στη θέληση για ζωή»
6 αποσπάσματα από τα γράμματα του Κάφκα προς τη Μίλενα:
- «Ούτε είναι ακριβώς αγάπη άμα λέω πως μου είσαι ακριβαγάπητη. Αγάπη είναι ότι είσαι το μαχαίρι που στρίβω μέσα μου.»
- «Χτες βρήκα τον τάφο. Αν τον γυρέψεις δειλά είναι σχεδόν αδύνατο να τον βρεις. Δεν ήξερα πως ήταν ο τάφος της οικογένειας της μητέρας σου ούτε και μπορεί κανείς να διαβάσει τις επιγραφές -ο χρυσός έχει σχεδόν τελείως φύγει- εκτός κι αν σκύψει προσεκτικά. Έμεινα ώρα πολλή εκεί, ο τάφος είναι ωραίος, άφθαρτος μες την πέτρα του, χωρίς καθόλου λουλούδια, ποτέ δεν κατάλαβα τι σημαίνουν όλ’ αυτά τα λουλούδια πάνω στους τάφους. Απίθωσα λίγα ποικιλόμορφα γαρίφαλα άκρη άκρη στο χείλος. Ένιωθα καλύτερα στο νεκροταφείο παρά στην πόλη, κι αυτή η αίσθηση διάρκεσε, στην πόλη περπάτησα ώρα πολλή, όπως περπατάει κανείς σ’ ένα νεκροταφείο.»
- «Πολύ καιρόν έχω να σας γράψω, κυρία Μίλενα, μα και σήμερα σας γράφω εξαιτίας ενός μόνο ενός “ξαφνικού”. Δεν είναι ανάγκη να δικαιολογηθώ που δεν έγραψα, ξέρετε πόσο μισώ τα γράμματα. Αιτία όλης της δυστυχίας της ζωής μου – δεν το λέω για να παραπονεθώ, απλώς κάνω μια γενικά διδακτική παρατήρηση – είναι, θα ’λεγε κανείς, τα γράμματα ή η δυνατότητα να γράφω γράμματα. Οι άνθρωποι σχεδόν ποτέ δεν με γέλασαν, τα γράμματα όμως πάντα, και μάλιστα όχι των άλλων αλλά τα δικά μου. […] Η μεγάλη ευκολία να γράφεις γράμματα πρέπει να έφερε στον κόσμο –από άποψη καθαρά θεωρητική– μια τρομερή αποσύνθεση των ψυχών: στην πραγματικότητα, είναι μια επικοινωνία με φαντάσματα, κι όχι μονάχα με το φάντασμα του παραλήπτη αλλά και με το δικό σου φάντασμα, που αναπτύσσεται κάτω από το χέρι που γράφει ένα γράμμα, και μάλιστα σε μια σειρά γράμματα όπου το ένα επιβεβαιώνει το άλλο και μπορεί να το επικαλεστεί ως μάρτυρα. Πώς μας ήρθε η ιδέα και μόνο ότι οι άνθρωποι μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους με γράμμα! Ένα μακρινό πρόσωπο μπορείς να το σκεφτείς, ένα κοντινό να το πιάσεις, όλα τα άλλα ξεπερνούν την ανθρώπινη δύναμη. Να γράφεις γράμματα είναι να γυμνώνεσαι μπροστά στα φαντάσματα, που τα περιμένουν με απληστία. Τα γραμμένα φιλιά δεν φτάνουν στον προορισμό τους. Τα ρουφούν στο δρόμο τα φαντάσματα. Με αυτήν την πλούσια τροφή πολλαπλασιάζονται καταπληκτικά.»
- «Κι όμως, θα ‘ναι ψέμα να πω πως μου λείπετε, είναι η πιο τέλεια, η πιο αλγεινή μαγεία, είσαστε εδώ όσο κι εγώ, και περισσότερο. Όπου είμαι είσαστε όσο κι εγώ, και περισσότερο.»
- «Σήμερα είδα ένα χάρτη της Βιέννης και για μια στιγμή μου φάνηκε ακατανόητο που ‘χτισαν μια τόσο μεγάλη πολιτεία, ενώ εσύ δε χρειάζεσαι παρά μόνο ένα δωμάτιο.»
- «Και παρ’ όλα αυτά σκέφτομαι καμιά φορά: αν μπορεί να πεθάνει κανείς από ευτυχία, αυτό πρέπει να συμβεί σε μένα. Και αν ένας άνθρωπος προορισμένος να πεθάνει, μπορεί να μείνει στη ζωή από ευτυχία, τότε θα μείνω στη ζωή.»
Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:
20 λυτρωτικά αποφθέγματα του Καρλ Γιουνγκ ελέγχουν το ασυνείδητό μας
11 αποφθέγματα του Ίρβιν Γιάλομ: «Αν θέλεις να αλλάξεις, πρέπει να είσαι πρόθυμος να νιώσεις άβολα»
10 σοφά αποφθέγματα του Ιπποκράτη για την ισορροπία του νου
13 αποφθέγματα από τους «βασικούς νόμους της ανθρώπινης ηλιθιότητας»
Πηγές φωτογραφιών εξωφύλλου: 1, 2