Η τεχνοτροπία του κόκκινου στον κινηματογράφο

Αίμα και πάθος, κραγιόν και ντομάτες. Συγκεντρώσαμε μερικές από τις πιο αξέχαστες τεχνοτροπίες του κόκκινου χρώματος στον κινηματογράφο.

6 διάσημοι ηθοποιοί και σκηνοθέτες που απέρριψαν το Όσκαρ

Το κόκκινο στον κινηματογράφο συχνά φέρει συμβολικό βάρος, αντιπροσωπεύοντας το θάνατο, την τραγωδία ή το πάθος. Σε ταινίες όπως το «Don’t Look Now» και το «Schindler’s List», οι κόκκινες φιγούρες συμβολίζουν την στοιχειωμένη τραγωδία. Στο «Cries and Whispers», ο θάνατος απεικονίζεται μέσα από κόκκινους τοίχους που απορροφούν τη ζωτική δύναμη του χαρακτήρα. Ενώ ορισμένες ταινίες εξερευνούν τη ρητή αιματοχυσία, άλλες, όπως αυτές των Pedro Almodóvar και Wong Kar Wai, χρησιμοποιούν κόκκινο στο σχεδιασμό παραγωγής για να μεταδώσουν ανείπωτα συναισθήματα. Πέρα από το σκοτάδι, το κόκκινο είναι επίσης το χρώμα του πάθους, εκφράζοντας έντονα συναισθήματα που οι χαρακτήρες μπορεί να δυσκολευτούν να αντιμετωπίσουν. Το βραβευμένο με Όσκαρ του 1956 «The Red Balloon» χρησιμεύει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα χρήσης του κόκκινου τόσο οπτικά όσο και συναισθηματικά για να δημιουργήσει μια βαθιά απήχηση.

The Red Shoes – Τα κόκκινα παπούτσια, σε σκηνοθεσία Michael Powell and Emeric Pressburger (1948)

Με τρόπο που θυμίζει το μεταγενέστερο έργο του Brian De Palma στο “Carrie” (1976), ο Powell και ο Pressburger, γνωστοί ως The Archers, εντείνουν τη χρήση ζωηρών κόκκινων αποχρώσεων ενσωματώνοντας τα φυσικά κόκκινα μαλλιά της Moira Shearer. Υποδύεται τη Βίκυ, μια νεαρή χορεύτρια μπαλέτου υπό την καταπιεστική επιρροή του Μπόρις Λέρμοντοφ, την οποία ερμηνεύει έξοχα ο Άντον Γουόλμπρουκ. Η Βίκυ συμμετέχει στο μπαλέτο «The Red Shoes», μια ιστορία με μαγεμένα παπούτσια που αναγκάζουν αυτόν που τα φοράει να χορέψει μέχρι θανάτου. Οι «Τοξότες» χρησιμοποιούν ένα μοτίβο κόκκινου, λευκού και μπλε, ντύνοντας τη Σίρερ, με το πορσελάνινο δέρμα και τα καστανόξανθα μαλλιά της, σε διάφορες αποχρώσεις του μπλε, δημιουργώντας ένα οπτικό θέμα σε όλη την ταινία.

Gentlemen Prefer Blondes – Οι άνδρες προτιμούν τις ξανθιές, σε σκηνοθεσία Howard Hawks (1953)

Στο εναρκτήριο μιούζικαλ Technicolor της ταινίας του Χάουαρντ Χοκς, η Μέριλιν Μονρό και η Τζέιν Ράσελ ερμηνεύουν ένα ζωηρό νούμερο ως δύο κορίτσια από το Λιτλ Ροκ. Ντυμένη με εντυπωσιακές κόκκινες παγιέτες με στοχευμένα σκισίματα, τα εμβληματικά ρούχα της Monroe μαγεύουν τους θεατές. Αυτή η ταινία σηματοδότησε την άνοδο της Monroe ως αστέρι και ο ρόλος της ως Lorelei Lee απέναντι στη ρομαντική Dorothy του Russell παραμένει το ίδιο μαγευτικός σήμερα. Ο ενδυματολόγος William Travilla κέρδισε την αναγνώριση για τη φούξια ροζ τουαλέτα και τα γάντια που φορούσε η Monroe κατά τη διάρκεια της παράστασης «Diamonds Are a Girl’s Best Friend». Η Monroe, στολισμένη με διαμάντια, χορεύει με φόντο ένα τριαντάφυλλο, συνοδευόμενη από άντρες χορευτές με ριγέ κόκκινες γραβάτες. Καθ’ όλη τη διάρκεια, φοράει ένα δελεαστικό κόκκινο κραγιόν.

The Red Balloon – Το κόκκινο μπαλόνι, σε σκηνοθεσία Albert Lamorisse (1956)

Το Red Balloon πέτυχε μια μοναδική διάκριση κερδίζοντας το Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου, ένα ασυνήθιστο κατόρθωμα για μια ταινία μικρού μήκους. Αυτή η αναγνώριση αντανακλά την εκτίμηση της Ακαδημίας για την κομψότητα της ταινίας, παρά τους ελάχιστους διαλόγους της. Με διάρκεια 35 λεπτών, η ταινία περιστρέφεται γύρω από τον Pascal, τον γιο του σκηνοθέτη Albert Lamorisse, ο οποίος ανακαλύπτει ένα ζωηρό κόκκινο μπαλόνι με το δικό του μυαλό.

Τοποθετημένο στα σιωπηλά γκρίζα της παριζιάνικης γειτονιάς Ménilmontant, το μπαλόνι ξεχωρίζει σαν ένα ζωντανό κεράσι στο γεμάτη αιθαλομίχλη σκηνικό. Το μπαλόνι, ξεφεύγει από τους ενήλικες που προσπαθούν να πιάσουν το κορδόνι του ενώ επιδεικνύουν ακλόνητη πίστη στον Πασκάλ. Η ταινία εισάγει ένα στοιχείο κινδύνου όταν τα αγόρια της περιοχής κυνηγούν το μαγευτικό μπαλόνι, επιδεικνύοντας την ικανότητα του Λαμορίς να δημιουργεί εφεδρικές, καθαρές δραματικές γραμμές. Το κόκκινο μπαλόνι χρησιμεύει ως συμβολικός καμβάς, ανοιχτός σε ερμηνείες.

Cries and Whispers – Κραυγές και ψίθυροι, σε σκηνοθεσία Ingmar Bergman (1972)

Το Cries and Whispers, εμπνευσμένο από ένα επαναλαμβανόμενο όνειρο τεσσάρων λευκών γυναικών που ψιθυρίζουν σε ένα κόκκινο δωμάτιο, ξεκινά με ένα πορτοκαλοκόκκινο στους τίτλους αρχής σε μια κενή οθόνη, που οδηγεί στην εξερεύνηση του οικιακού δράματος του Ingmar Bergman. Η ταινία περιστρέφεται γύρω από τρεις αδερφές, η μία από τις οποίες, η Άγκνες, είναι ανίατη άρρωστη, και την υπηρέτριά τους.

Οι διάχυτοι κόκκινοι τοίχοι σε κάθε δωμάτιο δημιουργούν μια απόκοσμη ατμόσφαιρα, με τις γυναίκες να μοιάζουν με αγγέλους σε ένα τοπίο κόλασης. Μετά τον θάνατο της Άγκνες, οι επιζώντες αδερφές είναι παγιδευμένες σε ασήμαντες ανησυχίες, ενώ η υπηρέτρια εμφανίζεται ως αυτή που έτρεφε την πιο αγνή αγάπη για την αποθανούσα. Η πιο εντυπωσιακή στιγμή της ταινίας περιλαμβάνει θραύσματα γυαλιού και μια συμβολική απεικόνιση της εγγενούς ακαταστασίας της ζωής σε σύγκριση με τον θάνατο.

Carrie -Κάρι, Έκρηξη Οργής, σε σκηνοθεσία Brian De Palma (1976)

Η μεταφορά του Brian De Palma του μυθιστορήματος του Stephen King, “Carrie”, αφορά μια τραγική ιστορία τρόμου γύρω από βασικά στοιχεία όπως το αίμα του χοίρου, ένα κόκκινο κάμπριο, τα μαλλιά της Sissy Spacek, κεριά στο χρώμα του κρασιού και ένα απαλό ροζ φόρεμα. Η Κάρι Γουάιτ, ντροπαλή, μοναχική με τηλεκινητικές υπερδυνάμεις, είναι αποδέκτρια ταπείνωσης και απόρριψης, με αποκορύφωμα ένα καταστροφικό φινάλε.

Το ταξίδι της Κάρι, που χαρακτηρίζεται από τη συμβολική μετάβαση από το λευκό στο κόκκινο, ξετυλίγεται καθώς βιώνει μια φευγαλέα αίσθηση του ανήκειν στον χορό του γυμνασίου και την επακόλουθη ταπείνωση ότι χύνεται πάνω της αίμα γουρουνιού. Η εκδίκηση της Κάρι δεν είναι μανιακή αλλά τροφοδοτείται από θλίψη. Το κόκκινο που στάζει σταθερά, που εισήχθη με την πρώτη της έμμηνο ρύση, μεταμορφώνεται σε χείμαρρο που κριτικάρει την καθυστερημένη άφιξη των πυροσβεστικών οχημάτων, συμβολίζοντας τη συντριπτική έκρηξη των ισχυρών συναισθημάτων της.

Suspiria σε σκηνοθεσία Dario Argento (1977)

Ο Ντάριο Αρτζέντο, ένας δεξιοτέχνης του κινηματογράφου giallo, συνδέεται με το πρωταρχικό κόκκινο χρώμα, που αποτυπώνεται στην ταινία του 1975 «Deep Red». Αυτή η απόχρωση ενέπνευσε ακόμη και τον τίτλο μιας σύγχρονης ταινίας giallo, «The Strange Color of Your Body’s Tears» (2013), προσφέροντας μια ποιητική περιγραφή του αίματος.

Στο διάσημο έργο του Αρτζέντο, “Suspiria”, η Αμερικανίδα φοιτήτρια μπαλέτου Suzy έχει μια εφιαλτική άφιξη σε μια απαίσια ακαδημία χορού στη Γερμανία. Η ταινία χαρακτηρίζεται από έντονο κόκκινο φωτισμό, καταρρακτώδη βροχή, μια δυσοίωνη παρτιτούρα Goblin και μια φοιτήτρια που διαφεύγει μέσα από το δυσοίωνο δάσος. Η ίδια η ακαδημία, με την εντυπωσιακή γοτθική αρχιτεκτονική της και την περίτεχνη κόκκινη και χρυσή πρόσοψη, θέτει το σκηνικό για απόκοσμες σκηνές. Στο εσωτερικό, ροζ τοίχοι, μαγευτικά σύμβολα, διάδρομοι που τρίζουν δημιουργούν μια ατμόσφαιρα ιδανική για συγκλονιστικές συναντήσεις, με θανάτους που χαρακτηρίζονται από νέον-κόκκινο αίμα, ένα φόρο τιμής στα κορεσμένα χρώματα των ταινιών Technicolor Disney.

Three Colours: Red – Τρία χρώματα: Η κόκκινη ταινία, σε σκηνοθεσία Krzysztof Kieslowski (1994)

Στην τελευταία ταινία του Krzysztof Kieslowski για την τριλογία των Τριών Χρωμάτων, που αντιπροσωπεύει την αδελφότητα στο πλαίσιο της Γαλλικής Δημοκρατίας, η χρήση του κόκκινου είναι τόσο οξεία όσο και εκλεπτυσμένη. Η ταινία ακολουθεί την Irène Jacob ως Valentine, ένα νεαρό μοντέλο που γίνεται φίλη με έναν μισάνθρωπο συνταξιούχο δικαστή που κατασκοπεύει τους γείτονές του. Η παρουσία του κόκκινου υφαίνεται διακριτικά στην αφήγηση, από ένα κόκκινο jumper της Ferrari που ταιριάζει με το φόντο διαφήμισης τσίχλας σε μια εμβληματική σύνθεση με ένα κόκκινο αυτοκίνητο σταματημένο από ένα κόκκινο φως κάτω από τη διαφήμιση.

In the Mood for Love – Ερωτική Επιθυμία, σε σκηνοθεσία Wong Kar Wai (2000)

Η εξερεύνηση της ανολοκλήρωτης επιθυμίας του Wong Kar Wai στο βρετανικό Χονγκ Κονγκ της δεκαετίας του 1960, “In the Mood for Love”, επικεντρώνεται σε δύο μοναχικούς γείτονες, τον Mr Chow (Tony Leung) και την κυρία Chan (Maggie Cheung). Ανακαλύπτοντας την σχέση των συζύγων τους, δημιουργούν μια φιλία, υποσχόμενοι να μην γίνουν σαν τους άπιστους συντρόφους τους. Καθώς η σχέση τους βαθαίνει στο διαμέρισμα του κυρίου Τσαν, το κόκκινο χρώμα εντείνεται στο σχέδιο παραγωγής, εκφράζοντας διακριτικά ανείπωτες επιθυμίες. Οι κουρτίνες και ένα κάλυμμα κρεβατιού από καρμίνι γίνονται οπτικές ενδείξεις για τα συναισθήματα που δεν τολμούν να εκφράσουν. Η εξαιρετική χρήση του χρώματος της ταινίας μετατρέπει την τοποθεσία σε προέκταση των χαρακτήρων, επιτρέποντας στον Cheung και τον Leung να μεταφέρουν συγκρατημένα συναισθήματα ανάμεσα στους οπτικά φορτισμένους χώρους.

We Need to Talk About Kevin – Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν, σε σκηνοθεσία Lynne Ramsay (2011)

Στο «We Need to Talk About Kevin» της Lynne Ramsay, το αίμα απεικονίζεται μεταφορικά μέσα από διάφορες αποχρώσεις του κόκκινου χρώματος. Μετά τη βίαιη πράξη του Κέβιν, η ταινία αποφεύγει τις ξεκάθαρες σκηνές με αίμα, αλλά εισάγει ένα συμβολικό κόκκινο ποτάμι στην εναρκτήρια σεκάνς των ονείρων της Εύας, όπου οραματίζεται τον εαυτό της πασπαλισμένο με ντομάτες στο φεστιβάλ La Tomatina. Η χρήση παιδικών παιχνιδιών σε ζωηρά χρώματα φράουλας, που διακοσμούν το παλιό οικογενειακό της σπίτι, σηματοδοτεί την εξερεύνηση των αναμνήσεων για να καταλάβει τον κοινωνιοπαθή γιο της. Η ταινία χρησιμοποιεί κόκκινη μπογιά ως οπτικό μοτίβο, καλύπτοντας το σπίτι και το αυτοκίνητό της, μεταφορικά κολλημένη πάνω της σαν την ενοχή της Λαίδης Μάκβεθ, συμβολίζοντας την ανεξίτηλη κηλίδα των τραγικών γεγονότων.

Julieta σε σκηνοθεσία Pedro Almodóvar (2016)

Στην «Julieta» του Almodóvar, ένα κόκκινο φόρεμα θέτει τη σκηνή για τους τίτλους αρχής, ένας ζωντανός προάγγελος για την εξερεύνηση της μητρικής δυστυχίας της ταινίας. Διασκευασμένο από τα διηγήματα της Alice Munro, ο Almodóvar χρησιμοποιεί ζωηρό σχέδιο παραγωγής για να μεταφέρει συναισθήματα, με το κόκκινο να είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, το έντονο κόκκινο εμφανίζεται σταθερά σε επιλογές ντουλάπας, αξεσουάρ και έπιπλα, χρησιμεύοντας ως οπτική ένδειξη για τον πόνο στην καρδιά της Τζουλιέτα. Όταν η κόρη της, Αντία, φεύγει και δεν επιστρέφει ποτέ, η Τζουλιέτα υιοθετεί ένα συγκρατημένο χρωματικό συνδυασμό για να συγκρατήσει τα συναισθήματά της στο παρόν. Ωστόσο, οι συναντήσεις με τη φίλη της Αντία επαναφέρουν το κόκκινο χρώμα, συμβολίζοντας τα ταραχώδη συναισθήματα κάτω από το φαινομενικά ελεγχόμενο τύπο της Τζουλιέτα.

Κρίστοφερ Νόλαν: 12 ταινίες ενός οραματικού αφηγητή