H ενσάρκωση της δημοκρατίας από τον Αβραάμ Λίνκολν επεκτάθηκε πέρα από την απλή συνηγορία- ενσάρκωσε σωματικά την κοινή και ταπεινή φύση του δημοκρατικού λαού.
Οι περιγραφές του ως “τραχύ, ευφυή αγρότη” με “σκυφτoύς ώμους” και μεγάλη σωματική διάπλαση τόνιζαν τη σχέση του με τον απλό λαό. Ακόμη και μετά την άνοδό του στην προεδρία, διατήρησε μια ανεπιτήδευτη και προσιτή συμπεριφορά, ενισχύοντας τη δέσμευσή του στις δημοκρατικές αρχές.
Ο ορισμός του Λίνκολν για τη δημοκρατία, αν και δεν διατυπώθηκε ρητά, προέκυψε από την αντιπαράθεσή του με τη δουλεία. Η δήλωσή του: “Όπως δεν θα ήμουν σκλάβος, έτσι δεν θα ήμουν και αφέντης. Αυτό εκφράζει την ιδέα μου για τη δημοκρατία”, υπογράμμισε την απουσία συναίνεσης στη δουλεία, κεντρική έννοια στην αντίληψή του για τη διακυβέρνηση.
Μήπως η γνώμη της πλειοψηφίας οδηγεί στην τυραννία; Σπουδαίοι κοινωνιολόγοι απαντούν στο ερώτημα
Η συναίνεση, σύμφωνα με τον Λίνκολν, έπαιζε καθοριστικό ρόλο τόσο στη δημοκρατία όσο και στη δουλεία. Η κυριαρχία, κατά την άποψή του, στηριζόταν στη συναίνεση, όπως έδειξε η αντίθεσή του στον πόλεμο με το Μεξικό το 1848. Υποστήριξε ότι η αυτοδιοίκηση απαιτούσε τη συναίνεση των κυβερνώντων και υποστήριξε ότι κανείς δεν ήταν κατάλληλος να κυβερνήσει κάποιον άλλον χωρίς αυτή τη συναίνεση.
Η δουλεία, χωρίς αυτό το θεμελιώδες στοιχείο, θεωρήθηκε από τον Λίνκολν ως πλήρης άρνηση της αυτοδιοίκησης, που έμοιαζε με δεσποτισμό.
Η διαφοροποιημένη αντίληψη του Λίνκολν για τη συναίνεση περιλάμβανε την ενεργητική συμφωνία, την παθητική συναίνεση ή την υπό όρους αποδοχή. Ενώ αποδέχθηκε, έστω και απρόθυμα, την επέκταση της δουλείας σε ορισμένες περιοχές για τη διατήρηση της Ένωσης, αναγνώρισε ότι η συναίνεση αυτή θα μπορούσε να δοθεί υπό πίεση.
Για τον Λίνκολν, η δημοκρατία χαρακτηριζόταν από την τοποθέτηση της κυριαρχίας στο εσωτερικό του λαού. Δήλωσε με έμφαση ότι η χώρα ανήκε στους κατοίκους της και η πρωταρχική πρόκληση κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου ήταν να καταδειχθεί η πρακτικότητα της δημοκρατίας μπροστά στην απόσχιση.
Ενώ αναγνώριζε τη σημασία του νόμου για τη διασφάλιση της σταθερότητας, ο Λίνκολν πίστευε ότι ο νόμος από μόνος του δεν μπορούσε να εμπνεύσει τη συμμετοχή των πολιτών. Τόνισε την αναγκαιότητα της ενεργού συμμετοχής του λαού, προτρέποντάς τον να ασκήσει το δικαίωμα ψήφου ως προνόμιο και καθήκον. Στο όραμα του Λίνκολν, η δημοκρατία ευδοκιμούσε με την υπομονή του λαού, την τήρηση του νόμου και την ικανότητά του να αυτοδιοικείται.
Στην ουσία, η ιδέα του Λίνκολν για τη δημοκρατία ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τη συναίνεση, την αυτοδιοίκηση και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών.
Η δουλεία, με την απουσία συναίνεσης, ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με αυτές τις δημοκρατικές αρχές και ο Λίνκολν αντιτάχθηκε σθεναρά σε αυτήν, χαράσσοντας μια σαφή και αδιαπέραστη γραμμή μεταξύ των δύο.
Η αντίληψη του Αβραάμ Λίνκολν για τη δημοκρατία επηρεάστηκε από έναν συνδυασμό των ιδεωδών του Διαφωτισμού, της αμερικανικής πολιτικής παράδοσης και των δικών του εμπειριών. Πίστευε σε μια αντιπροσωπευτική δημοκρατία όπου η κυβέρνηση αντλούσε τη νομιμοποίησή της από τη συναίνεση των κυβερνώντων.
Η αντίληψη του Λίνκολν για τη δημοκρατία μπορεί να διερευνηθεί μέσα από διάφορες βασικές πτυχές:
1. Συνταγματισμός: Ο Λίνκολν ακολουθούσε τις αρχές της συνταγματικής δημοκρατίας, όπου το κράτος δικαίου και το Σύνταγμα αποτελούσαν το θεμέλιο της διακυβέρνησης. Σεβόταν τους ελέγχους και τις ισορροπίες που προέβλεπε το Σύνταγμα και πίστευε στη σημασία της τήρησης των διατάξεών του ακόμη και σε περιόδους κρίσης, όπως ο Εμφύλιος Πόλεμος.
2. Κυριαρχία της πλειοψηφίας με δικαιώματα της μειοψηφίας: Ο Λίνκολν αναγνώριζε τη σημασία του κανόνα της πλειοψηφίας σε μια δημοκρατία, αλλά έδινε επίσης έμφαση στην προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Πίστευε ότι ενώ η βούληση της πλειοψηφίας θα πρέπει να επικρατεί, δεν θα πρέπει να καταπατά τα δικαιώματα των μειονοτικών ομάδων ή ατόμων. Αυτή η ισορροπία ήταν ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ακεραιότητας της δημοκρατικής διακυβέρνησης.
3. Συντήρηση των συνδικάτων: Για τον Λίνκολν, η δημοκρατία ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τη διατήρηση της Ένωσης. Θεωρούσε τις Ηνωμένες Πολιτείες ως ένα μοναδικό πείραμα δημοκρατικής διακυβέρνησης που έπρεπε να διαφυλαχθεί από τη διάλυση. Η δέσμευσή του για τη διατήρηση της Ένωσης κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου δεν ήταν μόνο μια στρατηγική αναγκαιότητα, αλλά και μια αντανάκλαση της πίστης του στις δημοκρατικές αρχές που ενσάρκωνε το έθνος.
4. Χειραφέτηση και ισότητα: Η αντίληψη του Λίνκολν για τη δημοκρατία επεκτεινόταν στο πεδίο της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ισότητας. Πίστευε ότι η δημοκρατία απαιτούσε την κατάργηση της δουλείας και την επέκταση των ίσων δικαιωμάτων σε όλα τα άτομα, ανεξαρτήτως φυλής. Η διακήρυξη της χειραφέτησης και η υποστήριξη της 13ης τροπολογίας αποτέλεσαν σημαντικά βήματα προς την υλοποίηση αυτού του οράματος της δημοκρατίας.
5. Δημόσια δέσμευση και πολιτικό καθήκον: Ο Λίνκολν τόνισε τη σημασία της δημόσιας δέσμευσης και του πολιτικού καθήκοντος σε μια δημοκρατία. Πίστευε ότι η ενημερωμένη και ενεργός συμμετοχή των πολιτών ήταν απαραίτητη για την υγεία και τη ζωτικότητα των δημοκρατικών θεσμών. Καθ’ όλη τη διάρκεια της προεδρίας του, επεδίωξε να εμπλακεί με το κοινό μέσω ομιλιών, συζητήσεων και του Τύπου, καλλιεργώντας την αίσθηση της συλλογικής ευθύνης για το μέλλον του έθνους.
