Με αφορμή τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στο «σχολείο γυναικών», ο Γιάννης Μπέζος μοιράστηκε τον βαθύ θαυμασμό του για το θεατρικό έργο του Μολιέρου, καλώντας το κοινό να ανακαλύψει εκ νέου τη διαχρονική σημασία του Γάλλου θεατρικού συγγραφέα. Μέσω αυτού του ρόλου ο Μπέζος όχι μόνο ζωντανεύει το αιχμηρό πνεύμα του Μολιέρου αλλά και μας ενθαρρύνει να αναλογιστούμε τη διαρκή επιρροή του.
Ο Γιάννης Μπέζος δήλωσε πως:
«Τα έργα του Μολιέρου έχουν να κάνουν με τις ανθρώπινες συμπεριφορές κι όχι με συγκεκριμένα πρόσωπα. Δεν είναι δηλαδή ένας συγγραφέας – ποιητής που σατιρίζει. Είναι ένας άνθρωπος που καταδεικνύει κάτι, μία συμπεριφορά και γελάμε με τα χάλια μας, δεν γελάμε με τους ήρωες».
Ο αγαπητός ηθοποιός φαίνεται από τη δήλωσή του να εκτιμά την οικουμενικότητα του έργου του Μολιέρου, όπου η σάτιρα δεν έγκειται στην κοροϊδία, αλλά στην αντανάκλαση της δικής μας ζωής και των δικών μας αντιφάσεων. Ο Γιάννης Μπέζος λοιπόν μας δίνει την αφορμή ώστε να ασχοληθούμε ξανά με το φαινόμενο «Μολιέρος» και να μάθουμε περισσότερα για αυτόν.
Τhe Ηobbit: Τι σχέση έχει η ταραχώδης επίσκεψη των νάνων στον Μπίλμπο με τον Νίτσε;
1. Μάστερ της κωμωδίας:
- Ο Μολιέρος είχε μια απαράμιλλη ικανότητα να μετατρέπει την απλή σάτιρα σε κάτι πλούσιο με πνεύμα και διορατικότητα.
- Εμπλούτισε τις κωμωδίες του με πολύπλοκους χαρακτήρες, κοινωνικό σχολιασμό και ηθικά διλήμματα.
- Θεατρικά έργα όπως ο «Ταρτούφος» και ο «Μισάνθρωπος» διερευνούν την υποκρισία, τη ματαιοδοξία και τους κοινωνικούς παραλογισμούς.
2. Κριτική των κοινωνικών κανόνων και της υποκρισίας:
- Τα έργα του Μολιέρου κρατούν έναν καθρέφτη στην κοινωνία, εκθέτοντας συχνά τα ελαττώματα των ισχυρών, είτε πρόκειται για τη θρησκευτική υποκρισία, όπως στον «Ταρτούφο», είτε για τις επιτηδειότητες της αστικής τάξης στον «Αρχοντοχωριάτη».
- Με το να διακωμωδεί την ελίτ, ο Μολιέρος κατάφερε να αμφισβητήσει τις κοινωνικές συμβάσεις χωρίς να είναι ευθέως συγκρουσιακός, κάτι αρκετά τολμηρό για την εποχή του!
3. Θολώνοντας τα όρια μεταξύ κωμωδίας και τραγωδίας:
- Ο Μολιέρος επαναπροσδιόρισε τα όρια μεταξύ κωμωδίας και τραγωδίας, δείχνοντας ότι το χιούμορ μπορούσε να συνυπάρξει με τον ουσιαστικό κοινωνικό σχολιασμό.
- Οι χαρακτήρες του, ενώ είναι αστείοι, είναι συχνά τραγικές φιγούρες, παγιδευμένοι από τα ίδια τους τα ελαττώματα όπως ο Αλσέστ στον «Μισάνθρωπο».
4. Η δημιουργία εμβληματικών χαρακτήρων:
- Οι χαρακτήρες του Μολιέρου είναι διαχρονικά αρχέτυπα: ο υποκριτής (Ταρτούφος), ο τσιγκούνης (Χαρπαγκόν), ο κοινωνικός αναρριχητής (Μonsieur Jourdain) και πολλοί άλλοι.
Αυτές οι φιγούρες εξακολουθούν να είναι κατανοητές, επειδή αποτυπώνουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά που διατηρούνται στο πέρασμα των αιώνων, την απληστία, τη ματαιοδοξία, την υποκρισία και την ανοησία. - Οι χαρακτήρες του μιλούν όχι μόνο στους ανθρώπους της εποχής του, αλλά σε όλους μας, γι’ αυτό και έχουν παραμείνει επίκαιροι σε αμέτρητες διασκευές σε όλο τον κόσμο.
5. Καινοτομίες στη γλώσσα και το διάλογο:
- Συνδύαζε την εκλεπτυσμένη, ποιητική γλώσσα με την καθημερινή ομιλία, καταρρίπτοντας τον ελιτισμό του κλασικού θεάτρου και κάνοντάς το πιο ελκυστικό για το ευρύτερο κοινό.
- Τα έξυπνα λογοπαίγνια του, τα διπλά υπονοούμενα και η ευστροφία του εξακολουθούν να κάνουν το έργο του απολαυστικό για να το παρακολουθήσει ή να το διαβάσει κανείς, αιώνες αργότερα.
6. Προστάτης της θεατρικής ελευθερίας:
- Ο Μολιέρος αγωνίστηκε ενάντια στη λογοκρισία και τους ηθικούς περιορισμούς στην τέχνη, συχνά με μεγάλο προσωπικό κίνδυνο.
Παρά τη σφοδρή αντίδραση της Εκκλησίας και της αριστοκρατίας, υπερασπίστηκε το δικαίωμα του καλλιτέχνη να ασκεί κριτική και να προβληματίζεται για την κοινωνία, μια κληρονομιά που αντηχεί στη σημερινή δημιουργική ελευθερία. - Το έργο του άνοιξε το δρόμο για τις μελλοντικές γενιές θεατρικών συγγραφέων να εξερευνήσουν αμφιλεγόμενα θέματα.
Γιατί ο Μολιέρος εξακολουθεί να έχει σημασία;
Το έργο του Μολιέρου παραμένει ακρογωνιαίος λίθος του θεάτρου λόγω των οικουμενικών θεμάτων, του πλούσιου χιούμορ και της οξείας κατανόησης της ανθρώπινης φύσης. Τα έργα του μας προκαλούν να δούμε τον εαυτό μας στους ελαττωματικούς χαρακτήρες του, κάνοντάς μας να γελάσουμε με τις δικές μας αδυναμίες και, ίσως, να μάθουμε από αυτές.
Ο Μολιέρος δε διασκεδάζει απλώς μάς εμπλέκει σε μια συζήτηση με τις δικές μας ατέλειες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το έργο του εξακολουθεί να έχει σημασία ακόμη και σήμερα.
10 αποφθέγματα του Μολιέρου
- Όσο πιο πολύ αγαπάς κάποιον, τόσο πιο λίγο χρειάζεται να τον κολακεύεις.
- Όταν ξέρει κανείς ν’ ακούει, μιλάει πάντα καλά.
- Δεν είμαστε υπεύθυνοι μόνο γι’ αυτό που κάνουμε αλλά και γι’ αυτό που δεν κάνουμε.
- Πάντα να δείχνεις την μπροστινή πλευρά σου στους ανθρώπους.
- Η μοναξιά τρομάζει μια ψυχή είκοσι χρονών.
- Ένας μορφωμένος ηλίθιος είναι πιο ηλίθιος από έναν αμόρφωτο ηλίθιο.
- Δεν πεθαίνει κανείς παρά μόνο μια φορά και είναι για τόσο πολύ καιρό.
- Όλη η ηδονή της αγάπης είναι στην αλλαγή.
- Όσο λιγότερο αξίζουμε μια καλή τύχη, τόσο πιο πολύ ελπίζουμε να έχουμε.
- Το γράψιμο είναι σαν την πορνεία: Στην αρχή γράφει κανείς για τον εαυτό του. Μετά για τους φίλους και, στο τέλος, για τα λεφτά.
Τα μουστάκια της φιλοσοφίας: Ένα ιδεατό ταξίδι από τον Νίτσε μέχρι τον Μαρξ
