Ο Αντρέι Ταρκόφσκι στο κείμενο “Σμιλεύοντας τον χρόνο” εξετάζει τον ρόλο της αγάπης ως το κεντρικό στοιχείο που δίνει νόημα στη ζωή του ανθρώπου.
Κάφκα: «Οτιδήποτε αγαπάς, τελικά κάποια μέρα θα το χάσεις. Αλλά στο τέλος η αγάπη θα επιστρέψει…»
Στο κείμενο “Σμιλεύοντας τον χρόνο” του Αντρέι Ταρκόφσκι, ο σκηνοθέτης επικεντρώνεται στον πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης και προτείνει την αγάπη ως το κύριο στοιχείο που προσδίδει νόημα στη ζωή. Αναδεικνύει τον αντίκτυπο που έχει η ικανότητα αγάπης στη ψυχή του ανθρώπου και πώς αυτή μπορεί να αποτελέσει τον υπέρτατο παράγοντα που καθορίζει τη ζωή του.
Ο Ταρκόφσκι εκφράζει τη δέσμευσή του στο να καθοδηγήσει τους θεατές των ταινιών του προς την αναγνώριση της αξίας της αγάπης. Επισημαίνει πώς η ομορφιά καλεί τον άνθρωπο και υπογραμμίζει τη σημασία της άμεσης επαφής με τον πραγματικό κόσμο.
Πέραν τούτου, εστιάζει στη δημιουργική διαδικασία του κινηματογράφου, αναδεικνύοντας τη ζωντανή και διαρκώς εξελισσόμενη φύση της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Επισημαίνει τη σημασία της παρατήρησης του πραγματικού κόσμου κατά τη δημιουργία, αντίθετα προς την απλή αναπαραγωγή ιδεών.
Ο Ταρκόφσκι επιδιώκει να μεταφέρει στο κοινό του μια ευαίσθητη και βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης ψυχής, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει τη διατήρηση της αυθεντικότητας και της ζωντανής σύνδεσης με την πραγματικότητα κατά την καλλιτεχνική δημιουργία. Ακολουθεί το απόσπασμα:
Αndrei Τarkovsky – «Σμιλεύοντας τον χρόνο»
Ο άνθρωπος είναι απασχολημένος να κυνηγά φαντάσματα και να προσκυνά είδωλα.
Στο τέλος όλα καταλήγουν σ’ ένα, και μάλιστα απλό στοιχείο, το μόνο στο οποίο μπορεί να υπολογίζει στη ζωή του: την ικανότητα να αγαπάει.
Το στοιχείο αυτό μπορεί να αναπτυχθεί μες στη ψυχή και να γίνει ο υπέρτατος παράγοντας που καθορίζει το νόημα της ζωής ενός ανθρώπου.
Έργο μου είναι να κάνω το θεατή που βλέπει τις ταινίες μου να συνειδητοποιήσει την ανάγκη του να αγαπάει και να τον αγαπούν, να καταλάβει ότι τον καλεί η ομορφιά κοντά της.
[…]
Ό,τι κι αν συμβεί, το νόημα της ταινίας, αυτό που έδωσε σε κάποιον την αρχική ιδέα να τη γυρίσει, δεν πρέπει να «χυθεί» στο δρόμο, στην πορεία της δουλειάς, κυρίως εφόσον η σύλληψη παίρνει σάρκα και οστά μέσα από τον κινηματογράφο, δηλαδή χρησιμοποιώντας εικόνες της ίδιας της πραγματικότητας η σύλληψη πρέπει να ζωντανέψει στην ταινία μόνο μέσα από την άμεση επαφή με τον πραγματικό,απτό κόσμο…
Είναι σοβαρό λάθος, θα έλεγα μοιραίο, να ακολουθεί μια ταινία πιστά, ό,τι είναι γραμμένο στο χαρτί, να μεταφέρει κανείς στην οθόνη δομές που τις έχει μελετήσει από πριν με τρόπο εγκεφαλικό. Αυτό το απλό επιχείρημα μπορεί να το διεκπεραιώσει κάθε επαγγελματίας τεχνίτης.
Η καλλιτεχνική δημιουργία είναι ζωντανή διαδικασία και απαιτεί ικανότητες για άμεση παρατήρηση του συνεχώς μεταβαλλόμενου, αεικίνητου υλικού κόσμου.
Ο ζωγράφος με τα χρώματα, ο συγγραφέας με τις λέξεις και ο συνθέτης με τους ήχους αναλαμβάνουν έναν αδυσώπητο, φθοροποιό αγώνα, για να υποτάξουν το υλικό στο οποίο βασίζεται η δουλειά τους.
Ο κινηματογράφος εμφανίστηκε σαν μέσο καταγραφής της κίνησης της πραγματικότητας, μιας κίνησης υπαρκτής, συγκεκριμένης, χρονικά καθορισμένης και μοναδικής.
«Σμιλεύοντας τον χρόνο», Αndrei Τarkovsky (Αντρέι Ταρκόφσκι)
Εκδόσεις Νεφέλη
«Αναφορά στον Γκρέκο»: …τι χάνει ο κόσμος χωρίς να κερδίσει ο Θεός (απόσπασμα)
