Η Έφη Ρευματά, η οποία σκηνοθετεί την παράσταση «Η Κοριτσιέρα των βούρλων», που παρουσιάζεται στο Studio Μαυρομιχάλη γράφει στη Lavart με αφορμή την παράσταση.
Η Κοριτσιέρα των Βούρλων, το πρώτο δημόσιο μπορδέλο του Πειραιά, το οποίο συστάθηκε και λειτουργούσε από το 1876 υπό την επίβλεψη του κράτους, είναι μια ιστορία αληθινή, ίσως όχι πολύ γνωστή.
Όποιος την έχει ακούσει, θέλει να ανακαλύψει όλο και περισσότερα πράγματα, για τον τρόπο που η τότε Δημοτική Αρχή θέλησε να επέμβει και να «τακτοποιήσει» το χώρο του περιθωρίου και την πορνεία στον Πειραιά, αλλά κυρίως να μάθει τις συνθήκες διαβίωσης των κοριτσιών μέσα σε αυτή την «Κοριτσιέρα», όπως την αποκαλούσαν.
Έτσι κι εμείς, όταν με τη συνάδελφο και φίλη Κατερίνα Αγγελίτσα, μέσα από πολλές αναζητήσεις και πηγές, ψάχναμε για ένα θέμα που να άπτεται της φύσης και της θέσης των γυναικών στην ιστορία της ελληνικής κοινωνίας – γιατί αυτός ήταν ο αρχικός στόχος-, έπεσε στα χέρια μας ένα συγκεκριμένο ντοκουμέντο από την εφημερίδα «Ακρόπολις», με συνεντεύξεις τεσσάρων κοριτσιών από την «Κοροτσιέρα» στη Λιλίκα Νάκου, αμέσως αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τη συγκεκριμένη ιστορία.
Τα «Βούρλα» προηγούνται της Τρούμπας, είναι η περιοχή που στεγάστηκε το συγκεκριμένο πορνείο και πήρε την ονομασία της εξαιτίας του ελώδους εδάφους και των βούρλων που φύονταν εκεί.
Για πολλές δεκαετίες εκατοντάδες γυναίκες άσκησαν έγκλειστες εκεί το επάγγελμα της πορνείας μέχρι το συγκεκριμένο κτίριο να μετατραπεί σε φυλακή από τους Γερμανούς το 1940- 1941.
Την ταραγμένη περίοδο μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, που η εκπόρνευση ήταν μονόδρομος για πολλές προσφυγοπούλες, η «Κοριτσιέρα» συνδέεται με έναν ασφαλή χώρο, απορρόφησης και σταδιακής αφομοίωσης γυναικών, που είχαν μείνει μόνες, χωρίς καμία οικονομική ή οικογενειακή υποστήριξη. Ο έξω κόσμος ισοδυναμούσε με κίνδυνο θάνατο.
Σήμερα στη θέση του μεγάλου αυτού κτιριακού συγκροτήματος με το ταραχώδες παρελθόν υπάρχουν πολυκατοικίες, το Αστυνομικό Τμήμα Δραπετσώνας κι η Διεύθυνση Μεταφορών και Συγκοινωνιών της Νομαρχίας Πειραιά.
Εκτός από την μαρτυρία που έχουμε από τη Λιλίκα Νάκου, που είναι η μόνη δημοσιογράφος που κατάφερε και πέρασε την «Πορτάρα», μπήκε στην «Κοριτσιέρα» και συνομίλησε με τέσσερις θαρραλέες γυναίκες, που της άνοιξαν την καρδιά τους και της είπαν τις ιστορίες τους, επίσης γνωρίζουμε ότι πολλά κορίτσια από εκεί μέσα υπήρξαν ερωμένες και μούσες γνωστών ρεμπετών, πράγμα πολύ φυσικό, αφού το ρεμπέτικο τραγούδι βρίσκονταν στο περιθώριο όσο και η πορνεία και μέσα από τα τραγούδια τους, αναφέρονται σε αυτές τις ψυχές που τους αποδέχτηκαν και τους αγάπησαν.
Στην παράσταση μας η Ελένη Φιλίνη και η Κατερίνα Αγγελίτσα ερμηνεύουν αυτές τις γυναίκες και εξιστορούν τις μαρτυρίες τους εμπλουτισμένες με μυθοπλαστικά στοιχεία και πολλά τραγούδια.
Η «Κοριτσιέρα» φωτίζεται, τα κορίτσια ζωντανεύουν, κινούνται ανάμεσα στους θεατές, περιγράφουν τη ζωή τους, γελάνε, κλαίνε, χορεύουν, αυτοσαρκάζονται. Μας μιλούν για όλα αυτά που έζησαν μέχρι να φτάσουν στα Βούρλα, για τη ζωή τους μέσα στην «Κοριτσιέρα των Βούρλων», για όσα τις πονούν μα και για τα όνειρα που δε σταμάτησαν ποτέ να έχουν.
Και φυσικά, μας τραγουδούν. Με συνοδεία ζωντανής μουσικής (πιάνο – πλήκτρα: Ντάνα Γιακουμέλου, κιθάρα – μπουζούκι: Γιώργος Φραγκάκης).. Μας τραγουδούν πολύ και αφιερώνουν την παράσταση σε όλα αυτά τα κορίτσια που αγαπήθηκαν πίσω απ’ την «Πορτάρα».
Κείμενο: Έφη Ρευματά
