Τζάκσον Πόλοκ, πιτσιλιές από το υποσυνείδητο

Ο πολύπλοκος ψυχισμός ενός ζωγράφου

Μια μέρα σαν και σήμερα, στις 28 Γενάρη του 1912, έρχεται στη ζωή ένας από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς ζωγράφους της αφηρημένης τέχνης ονόματι Τζάκσον Πόλοκ.

Γεννημένος στο Ουαϊόμινγκ και μεγαλωμένος στην Αριζόνα, η παιδική του ηλικία ήταν συνυφασμένη με μια άστατη οικογενειακή κατάσταση και συχνές μετακινήσεις. Στα 17 του χρόνια θα μετακομίσει στη Νέα Υόρκη για να σπουδάσει ζωγραφική και θα έρθει σε επαφή με τα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής. Αρχικά, θα επηρεαστεί από καλλιτέχνες όπως ο Νταβίντ Αλφάρο Σικέιρος και ο Ντιέγο Ριβέρο. Στη συνέχεια, ωστόσο, θα γνωρίσει τα έργα του Πικάσο και των υπερρεαλιστών, κάνοντας στροφή στο συμβολισμό.

Το 1944 παντρεύεται την επίσης ζωγράφο Λη Κράσνερ και μαζί μετοικούν σε μια αγροικία του Λονγκ Άιλαντ. Ο Τζάκσον έχει όλο τον χρόνο να ασχοληθεί με την τέχνη του, παίρνοντας έμπνευση και από το περιβάλλον του, καθώς βρίσκεται δίπλα στη φύση.

Ανήκει στους σημαντικότερους εκπροσώπους του αφηρημένου εξπρεσιονισμού και -παρότι αρχικά το έργο του επιδέχτηκε κατάκριση- στους πιο αναγνωρισμένους Αμερικανούς ζωγράφους. Εκτός των άλλων, δημιούργησε μια πρωτότυπη τεχνική που είναι σχεδόν αδύνατο να αντιγραφεί. Η τεχνική του dripping, το «πιτσίλισμα» δηλαδή, αφορά τον τρόπο με τον οποίο έσταζε την μπογιά πάνω στον καμβά, αφού τον είχε τοποθετήσει προηγουμένως στο πάτωμα. Η διαδικασία μπορεί να μοιάζει πρόχειρη, απλή ή τυχαία, ωστόσο, η δομή των σχεδίων περιέχει συμμετρία και ενδελεχή λεπτομέρεια.

Χάρη στο action painting, όπως ο ίδιος ονομάτισε την τεχνική του, κατάφερε να μεταδώσει, μέσω της ζωγραφικής του, την προσωπική του εσωτερική κατάσταση και τον ψυχισμό του. Ο ίδιος έπασχε από κατάθλιψη και για να το αντιμετωπίσει στράφηκε στην ψυχανάλυση και τις θεωρίες του Γιουνγκ για το υποσυνείδητο. Αυτό αντικατοπτρίστηκε και στο έργο του, το οποίο έγινε σύμμαχος και φίλος του στην ανακούφιση της ψυχής του.

Υ.Γ. Η ζωή και το έργο του Πόλοκ έχει γυριστεί και στην ταινία Pollock (2000) με τους Ed Harris και Gay Haden.

Πηγές φωτογραφιών: 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6

Κείμενο: Αλίκη Μαργαρού (Lavart)