Όσοι βρήκατε ένα κομμάτι του εαυτού σας στον τίτλο, είμαι σίγουρη ότι έχετε καρφώσει ήδη το βλέμμα σας στις γραμμές περιμένοντας να διαβάσετε περί χαρακτηριστικών, επαναλαμβανόμενων μοτίβων και «συμπτωμάτων», τρόπους «αντιμετώπισης» κλπ. Παρόλα αυτά, θα χαρακτήριζα αυτό το άρθρο περισσότερο ως ένα ημερολογιακό απόκομμα με εξομολογητικό χαρακτήρα, κάνοντας ταυτόχρονα μια χαριτωμένη αυτοκριτική. So… let the story begin!
Ψέματα δεν θα πω… Υπήρξα και υπάρχω, σε πολύ μικρότερο βαθμό, ένα από αυτά τα άτομα με το σύνδρομο του «καλού παιδιού». Μα δεν είναι κάτι ευτυχές, ούτε και κάτι κατακριτέο. Απλώς ένας τρόπος ζωής με όρια. Αρκετά. Κι όσο κυλάει ο χρόνος και μεγαλώνεις, νιώθεις ότι το κλουβί αυτό δεν σου κάνει πια. Σαν ένα από κείνα τα εφηβικά ρούχα που δεν σου χωράνε πλέον κι αντί να το πάρεις απόφαση ότι αλλάζεις, επιμένεις ότι απλώς πάχυνες και πρέπει να επιστρέψεις στην τότε κατάστασή σου, ώστε να χωρέσεις ξανά στο παλιό σου ρούχο. Κι έτσι ασφυκτιάς ακόμη περισσότερο. Μα τότε υπάρχουν μόνο δύο εναλλακτικές: είτε συνεχίζεις να ζεις εγκλωβισμένος στους κανόνες του κλουβιού, είτε ανοίγεις την μικρή και άκακη πορτούλα του και βγαίνεις έξω. Τόσο απλά. Δεν σε κλείδωσε ποτέ κανείς εκεί μέσα. Απλά σε τοποθέτησε, γιατί θεώρησε ότι αυτό ήταν το σωστό και το καλό. Να, δυο λέξεις που μόλις σε στοίχειωσαν. Κι εσύ με τη σειρά σου θεώρησες αυτονόητο ότι εφόσον γεννήθηκες μέσα στο κλουβί, εκεί θα πρέπει και να μείνεις. Έχεις για σύμμαχο το μυαλό και η καρδιά στέκεται εμπόδιο… ή μήπως το αντίθετο;
«Μην υψώνεις φωνή!» «Μη θυμώνεις!» «Μη σχολιάζεις!» «Μη ζηλεύεις!» «Μην τρως με τα χέρια!» «Μην είσαι αγενής!» «Μάζευε τα πράγματά σου!»
«Είναι λάθος!» «Δεν είναι σωστό αυτό που έκανες!» «Μην ενοχλείς!»
«Μην κλαις, δείχνεις αδυναμία!» «Μην πας σε ξένο σπίτι με άδεια χέρια!»
«Μη δίνεις αφορμές!» «Μην είσαι απρεπής μπροστά στον κόσμο!»
Καλωσόρισες, λοιπόν, στο νέο σου ευαγγέλιο. Περιλαμβάνει τις λέξεις «μη», «πρέπει», «δεν πρέπει» και οτιδήποτε κυκλοφορεί σε προστακτική έγκλιση. Με αστυφύλακα τις μη εξαιρετέες τύψεις, όλα μέσα στο μυαλό, γυρίζουν, γυρίζουν, γυρίζουν κι αν τυχόν δεν τα εφαρμόσεις αυτολεξεί, ξέρεις ότι στη γωνία καραδοκεί η αυτοτιμωρία. «Τον στεναχώρησα, δεν έπρεπε να συμβεί αυτό. Μα του είπα την αλήθεια. Ναι, αλλά αισθάνομαι τύψεις. Και τι θα νομίσει τώρα για μένα; Μα εγώ είμαι καλός άνθρωπος, δεν τα κάνω αυτά τα πράγματα, δεν θέλω να πιστεύει για μένα ότι…». Μάλιστα. Μια φανταστική αλυσίδα σκέψεων πάνω στην υποτιθέμενη συμπεριφορά και στα υποτιθέμενα αισθήματα ενός άλλου ανθρώπου που προκύπτουν επειδή εκφράζεις τη δική σου αλήθεια. Παραβλέποντας ότι εξωτερικεύεις μια πραγματική σου ανάγκη, προχωράς στο επόμενο στάδιο: «Μα τι έκανα λάθος;» «Εγώ φταίω για όλα» Θυσιάζεις, λοιπόν, ξανά, στο βωμό του καλού και ευγενικού παιδιού τα δικά σου αισθήματα και θέλω. Γιατί; «Γιατί έτσι έμαθα από μικρό παιδί..» Μα, δεν είσαι πια παιδί. Καλείσαι να χαράξεις την πορεία σου μόνος σου υπεύθυνα. Και κάθε κομμάτι που επιλέγεις να κρατάς κολλημένο επάνω σου, απ’ όπου και να προέρχεται, δεν παύει να πρεσβεύει το είναι σου. Σαν περήφανο λιοντάρι επιλέγεις τους συνοδοιπόρους σου στο ταξίδι αυτό με βάση το ένστικτό σου. Γιατί, λοιπόν, όταν έρχεται η στιγμή να εμπιστευτείς τον χτύπο της καρδιάς σου και να εκτοξεύσεις την ενέργειά σου έξω από το σώμα, επιλέγεις να την γυρίσεις πίσω, προς τα σωθικά σου; Συνεχίζεις να μένεις κλεισμένος σε εκείνο το κλουβί με τη θέλησή σου, ενώ έχεις τη δυνατότητα να επιλέξεις τη δική σου μοναδική χάραξη. Φοβάσαι ότι αν φέρεις αντίσταση θα γίνεις αντιπαθής. Ότι θα εξαφανιστούν όλοι από γύρω σου. Φοβάσαι να βγάλεις τη δική σου μοναδική λάμψη και προτιμάς να παραμείνεις ένας καθρέφτης για τους άλλους. «Θα μείνω μόνος». Μα είσαι ήδη! Και μόνος δε σημαίνει χωρίς ανθρώπους γύρω σου. Είναι κάτι ακόμη πιο μεγάλο. Γιατί κανείς δε ζει στο σώμα σου, κανείς δε νιώθει την καρδιά σου. Παρά μόνο εσύ. Κι αυτά τα δύο σε χρειάζονται. Θέλουν να γίνεις εσύ το φρούριο της ίδια της αγάπης σου. Τους αρέσει να τους μιλάς με ειλικρίνεια. Και την επόμενη φορά που το μυαλό θα σου πλάσει ένα φανταστικό εμπόδιο, το σώμα και η αίσθηση θα σου πουν την αλήθεια σου.
«Ζητώ συγγνώμη αν σου μίλησα άσχημα με κάποιο τρόπο. Μα ένιωσα την ανάγκη να εκφράσω αυτά που σκέφτομαι και αισθάνομαι. Είναι η δική μου οπτική γωνία. Το αν θα τη δεχτείς, αυτό είναι κάτι που αφορά εσένα. Αν θέλεις να φύγεις, φύγε. Αν πάλι θέλεις να μείνεις, μείνε. Κανείς δεν μπορεί να σου επιβάλει τι θα κάνεις. Εγώ, πάντως, θα σε ήθελα δίπλα μου»
Τόσο απλά. Όμορφα και κατανοητά. Πονάει να σε αγαπάς; Δυστυχώς, είναι ένας δρόμος με αγκάθια. Easier said than done που λένε και οι φίλοι μας.
Φαντάσου, λοιπόν, τώρα ότι είσαι καλωδιωμένος και συνδεδεμένος με έναν άνθρωπο. Βρίσκεστε ο ένας απέναντι από τον άλλον και συνομιλείτε. Αν οι κρυφές σου σκέψεις και τα πνιγμένα σου συναισθήματα είναι της τάξης των 1000V κι εσύ μεταδίδεις με τα λόγια και το σώμα σου μόνο τα 100, τότε μάντεψε πού πηγαίνουν τα υπόλοιπα, μη έχοντας βρει παραλήπτη. Και σε ηλεκτρίζουν. Πολύ. Πιο πολύ. Και πιο πολύ. Και πιο πολύ. Φτάνεις να γίνεσαι κόκκινος από θυμό, οριακά εξαντλημένος και υπερφορτισμένος. Καλωσόρισες, λοιπόν, στη νέα πραγματικότητα, όπου ο φόβος, η ζήλια, η κακία, ο φθόνος, το μίσος είναι απολύτως θεμιτά και βιώνονται. Μα να ξέρεις, είναι ύπουλα. Και θρέφονται καθημερινά από τη δική σου αυταπάρνηση.
«Δέχομαι ότι ζηλεύω. Ναι αυτό συμβαίνει και δεν ντρέπομαι να το πω. Σε ζηλεύω. Σε μισώ. Με πλήγωσες. Δεν θέλω να σε βλέπω μπροστά μου.»
Μα τι συνέβη; Ξαφνικά ένιωσες καλύτερα; Ναι, αυτός ήταν ο στόχος. Και άσε τις τύψεις κατά μέρους, γιατί μόλις κατάλαβες πώς να καταπολεμήσεις μια Λερναία Ύδρα που καταχωνιάζει στα σωθικά σου. Δεν θέλει να της κόψεις άλλα κεφάλια. Όσο της τα κόβεις βγάζει διπλά, ώσπου βρίσκεσαι αντιμέτωπος με ένα ασύλληπτο τέρας, αδύνατο να σκοτώσεις. Δέξου την. Όπως είναι. Κακιά. Άσχημη. Ύπουλη. Φθονερή. Επιθετική. Μοχθηρή. Και από μόνη της αρχίζει να αυτοκαταστρέφεται.
Συγχαρητήρια.
Νίκησες προς το παρόν.
Ο υπόλοιπος δρόμος απλώνεται μπροστά σου.
Ένα ατελείωτο σεντόνι περπατήματος σε περιμένει.
Ήρθε η ώρα να ρισκάρεις.
Κείμενο: Ματίνα Κολωνιάρη (Lavart)
