Είδαμε τον πλακατζή κλόουν Cesar Romeo στο Batman (1966), τον διπολικό gangster Jack Nicholson στο Batman (1989), τον σαδιστή νιχιλιστή Heath Ledger στο The Dark Knight (2008), τον άγουρο ψυχοπαθή Cameron Monaghan στο Gotham (2014-), τον εκκεντρικό mob boss Jared Leto στο Suicide Squad (2016). Ακούσαμε το σφυριχτό γρέζι του Mark Hamill σε δεκάδες κινούμενα σχέδια και games από το 1992 μέχρι σήμερα, το υπομανιακό γουργούρισμα του Troy Baker στο Batman: Assault on Arkham (2014), το πνιχτό χαχανητό του John DiMaggio στο Batman: Under the Red Hood (2015), ακόμα και το σαρκαστικό ρουθούνισμα του Zach Galifianakis στο The Lego Batman Movie (2017).
Το ματωμένο χαμόγελο του βασιλιά των παλιάτσων έχει σειρά να φορέσει ο Joaquin Phoenix, και αυτές είναι οι προσδοκίες αλλά και οι φόβοι που επιφυλάσσουμε για την ενθρόνισή του στο Joker, που έρχεται στις αίθουσες αυτόν τον Οκτώβριο.
Όχι ακόμη μια κόπια του Ledger
Ναι, ο Heath Ledger ενσάρκωσε τη μεθοδική παράνοια (σαν στραβός μετρονόμος) ενός Joker αμετανόητου, ανήμπορου να «σωθεί» από την αρρώστια του: δε γραπωνόταν στο χείλος του σκαμμένου λάκκου, είχε από καιρό αφεθεί, βουλιάξει, και πνίξει το κορμί του στο ζαφειρένιο ζωμό τρέλας, αυτοκαταστροφικής ηδονής, και απέχθειας απέναντι στην υποκρισία.
Ήταν ο σαδομαζοχιστής καρνάβαλος με τάση προς την εντροπία που έπλασε εν νέου το βιοκοινωνικό κοστούμι στο οποίο μεγάλωσε, ίνα προς ίνα, δίνοντας ταυτότητα στην πιο πανέμορφη και αφαιρετική Νέμεσις του σκοτεινού ιππότη: ήταν το εμφιαλωμένο χάος απέναντι στην αλεξίσφαιρη πραγματολογία, ο απολιτικός επαναστάτης απέναντι στο νομοταγή εκτελεστή, το λειψό κουφάρι απέναντι στο νεκροθάφτη του. Και επειδή γνωρίζουμε ότι η σκοτεινή τριλογία του Nolan παραμένει στην κορυφή της ταινιογαφίας της DC, δε θέλουμε ακόμα μια προσπάθεια αποτύπωσης του περήφανα αρρωστημένου μαριονετίστα που ζύμωσε ο Ledger (του οποίου την υστεροφημία και κληρονομιά απλώς επικύρωσε και αγιοποίησε ο θάνατός του), επειδή είμαστε βέβαιοι ότι ακόμα και αν δεν αποτύχει παταγωδώς, αναπόφευκτα θα συγκριθεί – ζώντας για πάντα ως μια ασθενική σκιά μέσα στην πυκνότερη μητέρα του προκατόχου της.
Όχι ακόμη ένα «πείραμα» τύπου Leto
Αν ο Joker του Ledger ήταν η μοντέρνα νομιμοποιημένη ασθένεια με τίτλο «αντίσταση και αναρχία απέναντι στον καπιταλισμό και την αστυνόμευση», ο Jared Leto καλείται να υποδυθεί έναν σέξι, επιφανειακό, επίπονα προβλέψιμο-στην-προσπάθεια-να-φανεί-απρόβλεπτος μαφιόζο, ο οποίος περισσότερο φέρνει σε cosplayer ντυμένο με τη φθινοπωρινή βιτρίνα του Hot Topic παρά στον ανισόρροπο αντι-ήρωα της DC. Ενταγμένος στη τυχαία συρραφή «κουλ» σκηνών με όνομα Suicide Squad, ο Leto προσπαθεί υπερβολικά πολύ να πουλήσει τρέλα και ψευτο-τσαμπουκά, φιλτράροντας έναν Joker αναπάντεχα υλιστή, εξουθενωτικά edgy και απροκάλυπτα «τρελό» – ένα καχεκτικό κακέκτυπο του πελιδνού παλιάτσου, ένας crime lord παραγεμισμένος με κακοχωνευμένες αμπελοφιλοσοφίες περί διαστρεβλωμένης ηθικής, βασανισμένου έρωτα και τσαλακωμένης αθωότητας. Είναι η ελπίδα του συντάκτη να μη δούμε κάτι ανάλογο στην επερχόμενη ταινία.
Όχι μια προσπάθεια σύνδεσης με το DC universe
Αν και έχει ήδη επιβεβαιωθεί από τους συντελεστές, παρόλα αυτά το υπογραμμίζουμε εκ νέου: η νέα ταινία να είναι standalone, μια κρυφή ματιά στη ζωή και το έργο του mr. J που δε θα θέτει λιθαράκια (ογκόλιθους) επερχόμενων ταινιών. Ή τουλάχιστον να ξεκινήσει κάτι ολόδικό της, ένα clean slate, και να μην είναι ένας ακόμα μαύρος κρίκος στην αλυσίδα ταινιών της DC.
Έναν Joker σφαιρικό
Εν τέλει, τι να περιμένουμε από τον Joaquin Phoenix που έχει επανειλημμένως αποδείξει τη μαεστρία και κρυφή μοχθηρότητα που θάβει κάτω από επιδερμίδες ευγένειας και μελετημένης μελαγχολίας (The Village, Gladiator); Να περιμένουμε τον ανώνυμο μαντατοφόρο της συλλογικής δυσφορίας σε έναν σύγχρονο κόσμο όπου η μη υποταγή με τους άλογους κανόνες ταυτίζεται με τρέλα; Να περιμένουμε τον απείθαρχο πολέμιο του ορθολογισμού (ή μήπως ανορθολογισμού), τον ανορθόδοξο εκπρόσωπο της συσσωρευμένης βίας, του εκφυλισμού, της καταματωμένης βαρβαρότητας που φωλιάζει και πασχίζει να βγει μέσα από κάθε μέλος της υποταγμένης κουλτούρας; Εκείνον που καθρεπτίζει τον αρχέγονο τρόμο μιας πλαστικής φυλακής, το συλλογικό καθημερινό άγχος της επαναλαμβανόμενης πλήξης, της ματαιότητας που επιφέρει η ρουτίνα και η μηχανοποιημένη συμπεριφορά;
Μήπως θα δούμε τον σκοτεινό καρνάβαλο, τον μακάβριο πιερότο, τον γκροτέσκο αρλεκίνο που σκοτώνει και καίει και καταστρέφει επειδή βαριέται πολύ τις Δευτέρες; Υπάρχει περίπτωση να έχουμε επί σκηνής τον τσαλακωμένο άνθρωπο πίσω από τη μάσκα, να δούμε τα δόντια πριν σαπίσουν, τη μάσκαρα πριν ξεβάψει; Τη σπίθα που πυροδότησε τα γρανάζια εκείνου που αποφάσισε να ξεκουρδίσει τη μηχανή της ανθρώπινης τάξης πραγμάτων; Ενός κλόουν που έβαψε το χαμόγελό του με ανεξίτηλο μαρκαδόρο;
Μπορούμε μόνο να ελπίζουμε.
Κείμενο: Νικήτας Διαμαντόπουλος
