Κάθε 7 χρόνια, ο Βρετανός σκηνοθέτης Michael Apted επισκεπτόταν μία ομάδα ανθρώπων, των οποίων τις ζωές ακολουθούσε από τότε που ήταν παιδιά. Ο Michael Apted απεβίωσε στις 7 Ιανουαρίου του 2021 (79 ετών).
Το ντοκιμαντέρ “Up” προβλήθηκε για πρώτη φορά το 1964 στην τηλεόραση και αφορούσε τις ελπίδες και τα όνειρα 14 παιδιών με αφετηρία την ηλικία των 7 ετών. Τα παιδιά προέρχονταν από διαφορετικά κοινωνικά περιβάλλοντα και ο Apted τα επισκεπτόταν κάθε 7 χρόνια για να δει πώς είχαν διαμορφωθεί οι ζωές τους. Ο Apted έχει δηλώσει πως ήταν λάθος η απόφασή του να συμπεριλάβει μόνο 4 κορίτσια και πως το ντοκιμαντέρ αυτό ήταν το έργο της ζωής του.
Όσο ο ίδιος συζητάει μαζί τους σχετικά με το πώς πηγαίνουν τα πράγματα (ουσιαστικά είναι σαν συζήτηση με ψυχολόγο), τα films του εισχωρούν στον κεντρικό πυρήνα της ζωής, θέτοντας τα ίδια ερωτήματα που έθεσε ο Wim Wenders στο “Wings of Desire”: «Γιατί είμαι εγώ και όχι εσύ; Γιατί είμαι εδώ και όχι εκεί;». Τα ερωτήματα αυτά είναι κεντρικής σημασίας στη ζωή του ανθρώπου, αφού είναι το μόνο ζώο που αντιλαμβάνεται ότι ζει στον χρόνο.
Το πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ “Up”
Το πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ είχε τον τίτλο “Seven Up!” και τα υπόλοιπα ακολούθησαν το μοντέλο με βάση τις ηλικίες των υποκειμένων τη στιγμή που γίνονταν τα γυρίσματα. Η σειρά-ντοκιμαντέρ, η οποία κατάφερε να αποσπάσει πολλά βραβεία κατά την διάρκεια των ετών, είναι εμπνευσμένη από το γνωμικό «Δώσε μου ένα παιδί μέχρι να γίνει 7 χρονών και θα σου δείξω τον άντρα». Το πιο πρόσφατο μέρος της σειράς, το “63 Up!” προβλήθηκε το 2019.
Μετά τον πρόσφατο θάνατο του σκηνοθέτη Apted οι συμμετέχοντες αναρωτιούνται εάν η σειρά μπορεί να συνεχιστεί χωρίς αυτόν. «Η κατάσταση είναι κάπως σουρεάλ», αναφέρει η Jackie Basset, μία από τους βασικούς συμμετέχοντες. «Μας ήξερε τόσο καλά», δήλωσε σε μία συνέντευξη, και παρόλα αυτά, η ίδια δεν είχε ιδέα πως ο σκηνοθέτης ήταν βαριά άρρωστος. «Είχαμε τις στιγμές μας, αλλά είναι σαν να έχεις έναν αγαπημένο θείο, τον οποίο συναντάς περιστασιακά, ωστόσο, η σχέση σας δεν επηρεάζεται. Με έκανε να γνωρίσω μία ζωή που σε άλλη περίπτωση δεν θα ήξερα τίποτα γι’ αυτήν. Τα 70 (χρόνια) και ο αριθμός 7 παρουσιάζουν μία καλή συμμετρία. Σίγουρα το επόμενο μέρος θα ήταν το τελευταίο για όλους μας».
Ο Tony Walker, κάποτε ένα μικρό αγόρι που ονειρευόταν να γίνει διάσημος αθλητής και τελικά έγινε οδηγός ταξί, δήλωσε πως ο Apted ήταν σαν αδερφός του: «Ήταν πάντα εκεί», λέει και η φωνή του σπάει. «Ποτέ δεν σκεφτήκαμε ότι όλο αυτό κάποτε θα τελείωνε».
Ένας άλλος συμμετέχων, ο John, αναφέρεται στο πρόγραμμα ως ένα χάπι που έπαιρνε κάθε 7 χρόνια, ενώ η σύζυγος ενός άλλου συμμετέχοντα, του Paul, πιστεύει πως αυτή η σειρά ήταν αυτό που κράτησε τον γάμο τους.
Η σημασία του ντοκιμαντέρ “Up”
Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ ξεκίνησε ως «πολιτικό σχόλιο», αλλά στην πορεία εξελίχθηκε σε κάτι πολύ προσωπικό και ανθρώπινο. Μέσα από τις ιστορίες και την εξέλιξη των παιδιών έχουμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε, παράλληλα, την πολιτική και κοινωνική εξέλιξη της ανθρωπότητας. Αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο που αποκρυσταλλώνει τον τρόπο με τον οποίο τα σημαντικά γεγονότα και οι σταθμοί στην ανθρώπινη ιστορία εκείνων των ετών επηρέασαν τις ζωές αυτών των ατομικοτήτων.
Επίσης, δίνει την απάντηση στο ερώτημα εάν το μέλλον μας διαφαίνεται από την παιδική και εφηβική μας ηλικία. Πλησιάζει τη θεωρία πως τα πράγματα μπορεί να μην έρχονται πάντα όπως θέλουμε ή περιμένουμε, αλλά «όλα για κάποιο λόγο γίνονται» και μπορεί, εν τέλει, να έρθει κάτι καλύτερο ή πιο «σωστό» για εμάς. Ή και όχι.
Σε τι βαθμό αλλάζει ο χαρακτήρας μας κατά την πάροδο των ετών; Παίζει ρόλο το να έχουμε έναν σύντροφο στη ζωή; Πραγματοποιούνται συχνά τα όνειρα των ανθρώπων; Σε τι διαφέρουν οι άνθρωποι που καταφέρνουν να τα πραγματοποιήσουν;
Όλα είναι απλά θέμα τύχης;
Δείτε επίσης:
Κείμενο: Εύη Καλαϊτζή (Lavart)
