Στην δεκαεξάχρονη εμπειρία μου ως δάσκαλος στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και στην μετέπειτα ως καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Καποδιστριακού η παιδική λογοτεχνία αποτελούσε και αποτελεί σημείο αναφοράς και εστία ενδιαφερόντων μου. Η Άλκη Ζέη και το έργο της, ως ο σημαντικότερος σταθμός στην ιστορία της παιδικής λογοτεχνίας, ειδικότερα το εμβληματικό της κείμενο: Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου που σημάδεψε γενιές και γενιές. Επόμενο είναι, ένα τέτοιο ανάγνωσμα με γερό αποτύπωμα στις συνειδήσεις των αναγνωστών του, με εξαιρετική πλοκή και ενδιαφέροντα πρόσωπα να μπορεί να μεταγραφεί με επιτυχία στη σκηνή. Αυτό που κυρίως όμως με οδήγησε να το σκηνοθετήσω για τρείς συνεχείς περιόδους με διαφορετική προσέγγιση, στο Εθνικό Θέατρο, Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου (ΘΟΚ) και στο ΚΘΒΕ σε όλα για δύο συνεχείς σεζόν, ήταν ότι και στις τρεις περιπτώσεις υπήρχαν οι προϋποθέσεις σε επίπεδο παραγωγής, εν προκειμένω κρατικοί οργανισμοί, που μου διασφάλιζαν άρτιες συνθήκες έμψυχου και άψυχου υλικού, χωρίς την παραμικρή έκπτωση για το τελικό αποτέλεσμα.
Το έργο της Άλκης Ζέη ζωντανεύει στη σκηνή του ΚΘΒΕ, και παρόλο που διαδραματίζεται στην Αθήνα, την περίοδο του πολέμου και της κατοχής του 1940, φρόντισα να μην περιορίζεται σε αυτήν, να την υπερβαίνει και να αποκτά μια οικουμενική διάσταση για τα παιδιά όλου του κόσμου. Στη διάρκεια των δοκιμών ανακάλυψα το έργο για παιδιά Ξυπόλητοι ήρωες, της Αλεξάνδρας Μητσιάλη που αναφέρεται στα γεγονότα της ίδιας περιόδου στη Θεσσαλονίκη και παρότι ήταν δύσκολο, προσπάθησα να κάνω μια προσθήκη για μικρή αναφορά στο έργο της.
Με τον εξαιρετικό θίασό του η παράσταση σέβεται το πνεύμα του έργου της Άλκης και αποσκοπεί στο αίτημα της ουτοπίας για αλλαγή του κόσμου: «Πίστη, αγάπη ,ελπίς» είναι το μότο της παράστασης. Επομένως, απευθύνεται στον ώριμο και ερωτώμενο ανήλικο θεατή που ταυτίζεται με τον Πέτρο και συνταξιδεύει μαζί του.
Ο Πέτρος, παππούς σήμερα, 85 plus, ανακαλεί μνήμες, ζωντανεύει στιγμιότυπα από την παιδική και εφηβική του ηλικία σε μια δύσκολη ιστορική περίοδο, όπου η πατρίδα του βρισκόταν υπό κατοχή από ξένο κατακτητή με στερήσεις, πείνα και θανάτους. Με τον μικροσκοπικό του φακό φωτίζει ανθρώπους, σχέσεις, ιδέες, αλλάζει απόψεις, γκρεμίζει δεδομένα και στερεότυπα και μέσα από την περιπλάνησή του μας οδηγεί να δούμε με άλλη ματιά τα παιδιά του πολέμου στον πλανήτη μας, τις κακουχίες, την πείνα και τους θανάτους, τα hotspots με τα παιδιά της γειτονικής μας Συρίας και με κουράγιο και δύναμη μας ενθαρρύνει να μη χάνουμε την πίστη για τον αγώνα που οφείλουμε να κάνουμε «…για μια καινούργια ζωή», να βρούμε την αισιοδοξία και το χαμόγελο που λίγο – λίγο χάνουμε. Μας κάνει να θυμηθούμε ότι σε δύσκολες εποχές, όταν κυριαρχούν οι ιδέες και οι αξίες, μπορούμε να ενθουσιαζόμαστε για «τα μικρά» του τόπου μας. Κι όλα αυτά δοσμένα με αλήθεια και γνήσια συγκίνηση, με χιούμορ και τρυφερότητα.
Η παράσταση μας ακολουθώντας τα χνάρια του Περιπάτου της Κύπρου και της Αθήνας, οφείλει να φωτίσει μέσα από τη ματιά του Πέτρου, το βηματισμό των παιδιών του Ελληνικού Βορρά και τα παιδιών όλης της οικουμένης, όταν από τη μια στιγμή στην άλλη ανατρέπονται όλα στη ζωή τους και γίνονται μάρτυρες και θύματα ενός κόσμου που ολοένα γίνεται και πιο βίαιος. Πόσο τρομακτικά η μεγάλη «Ιστορία» καθορίζει τη μικρή «ιστορία» και πως απορυθμίζει την κοινωνική ζωή και επιδρά στο βίωμα μιας οικογένειας.
Στο τρίτο αυτό ανέβασμα ως σκηνοθέτης φιλοδοξώ να διατηρήσω τα στοιχεία της δύναμης και του σφρίγους που διέθεταν οι δύο προηγούμενες απόπειρες σε κειμενικό (μεταγραφή Σάββα Κυριακίδη – Τάκη Τζαμαργιά) και καλλιτεχνικό επίπεδο (μουσική Δημήτρη Ζαβρού, σκηνογραφία Εδουάρδου Γεωργίου) στην Αθήνα και στην Κύπρο και να την μπολιάσω με το ήθος και το πάθος της δυναμικής των ηθοποιών και συνεργατών του ΚΘΒΕ, εμβαθύνοντας ακόμη περισσότερο στα διαχρονικά μηνύματα της Άλκης…για έναν καλύτερο κόσμο!
Σίγουρα η παράσταση εντάσσεται στο είδος family entertainment γι αυτό και το ΚΘΒΕ αποφάσισε να το παρουσιάσει και για το ενήλικο κοινό της σε τρεις εορταστικές παραστάσεις την περίοδο των Χριστουγέννων.
Κείμενο: Τάκης Τζαμαργιάς
