Η γραφή και η λογοτεχνία πιστεύεται ότι αναπτύχθηκαν για πρώτη φορά μεταξύ της 7ης και της 4ης χιλιετίας π.Χ. Τα πρώτα χρόνια χρησιμοποιήθηκε μια απίστευτη σειρά διαφορετικών υλικών για την καταγραφή κειμένου, όπως πηλός, μετάξι, και πάπυρος.
Ας γνωρίσουμε τα αρχαιότερα βιβλία, που σώζονται μέχρι σήμερα.
1) Κώδικας της Μαδρίτης (Madrid Codex)
Ανακαλύφθηκε στην Ισπανία την δεκαετία του 1860. Είναι ένα από τα ελάχιστα βιβλία που σώζονται από την προκολομβιανή εποχή των Μάγια (περίοδος 900-1521 πΧ). Το πιθανότερο είναι να έχει συνταχθεί στο Γιουκατάν, πολιτεία στο σημερινό Μεξικό, πριν Ισπανική κατάκτηση του 16ου αιώνα. Είναι γραμμένο στα γιουκατανικά, ένα σύμπλεγμα γλωσσών των Μάγια.
Το βιβλίο φυλάσσεται στο Museo the America στη Μαδρίτη της Ισπανίας.
2) Βίβλος του Γουτεμβέργιου (Gutenberg Bible)
Έχει κερδίσει το βραβείο Guinness ως το παλιότερο μηχανικά τυπωμένο βιβλίο στη Δύση. Τα πρώτα αντίγραφα τυπώθηκαν το 1454-1455 π.Χ. από τον Johannes Gutenberg στο Mainz της Γερμανίας. Υπάρχουν 41 πρωτότυπα αντίγραφα, από τα οποία μόνο τα 21 σώζονται ολόκληρα.
Το βιβλίο της φωτογραφίας αποτελεί το πρώτο που μετέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και φυλάσσεται στη Δημοτική βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης.
3) Κελτικό ψαλτήρι (Celtic psalter)
Το Κελτικό ψαλτήρι θεωρείται το Book of Kells της Σκωτίας. Έχει μέγεθος τσέπης και φυλάσσεται στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, στην ιστοσελίδα του οποίου μπορείτε να θαυμάσετε ορισμένες σελίδες του. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε δημόσια θέα το 2009. Θεωρείται ότι έχει δημιουργηθεί τον 11ο αιώνα π.Χ., γεγονός που το καθιστά το παλιότερο βιβλίο της Σκωτίας.
4) Diamond Sūtra
Είναι το παλιότερο σωζόμενο τυπωμένο βιβλίο του κόσμου, την ώρα που η βίβλος του Γουτεμβέργιου αποτελεί το παλιότερο του Δυτικού κόσμου. Είναι ιερό κείμενο των Βουδιστών. Βρέθηκε σε μια σπηλιά στην Κίνα, μαζί με άλλα έντυπα αντικείμενα.
5) Siddur
Πρόκειται για εβραϊκό προσευχητάρι, που χρονολογείται γύρω στο 840 π.Χ., και ανακαλύφθηκε το 2013. Περιέχει Βαβυλωνιακά φωνήεντα, γεγονός που βοήθησε τους ειδικούς να χρονολογήσουν τη δημιουργία του στα χρόνια των Βαβυλωνίων ηγετών.
6) Book of Kells
Το βιβλίο φυλάσσεται στο Trinity College στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας, και θεωρείται ότι έχει δημιουργηθεί από Κέλτες μοναχούς το 800 π.Χ. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά στολισμένο και φωτεινό βιβλίο, που είναι γραμμένο στα Λατινικά, και περιέχει τα 4 Ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης.
7) St Cuthbert Gospel
Αποτελεί το παλιότερο άθικτο βιβλίο στην Ευρώπη, και το αγόρασε η Βρετανική Βιβλιοθήκη το 2012 έναντι 9 εκατομμυρίων λιρών στο πλαίσιο μιας εκστρατείας συγκέντρωσης χρημάτων.
Το βιβλίο θάφτηκε μαζί με τον St Cuthbert, έναν Βρετανό πρώτο-Χριστιανό ηγέτη, στο νησί Lindisfarne στη Νοτιο-Ανατολική Αγγλία, περίπου το 698 μΧ. Αφού επέζησε από τις κατακτήσεις των Βίκινγκς, το βιβλίο μεταφέρθηκε στο Durham, αποφεύγοντας την καταστροφή.
Το βιβλίο ανακαλύφθηκε ξανά το 1104 μ.Χ., με μια επιγραφή στο εσώφυλλο.
Μπορείτε να θαυμάσετε ορισμένες σελίδες του στην ιστοσελίδα της Βρετανικής Βιβλιοθήκης.
8) Nag Hammadi Library
13 δερματόδετα βιβλία από πάπυρο ανακαλύφθηκαν το 1945 στην Αίγυπτο, στην πόλη Nag Hammadi, μέσα σε ένα σφραγισμένο βάζο. Περιέχουν Γνωστικά κείμενα, και χρονολογούνται στον 4ο αιώνα π.Χ. Είναι γραμμένα στην κοπτική γλώσσα, και θεωρείται ότι έχουν αντιγραφεί από τα ελληνικά.
Τα βιβλία φυλάσσονται στο Κοπτικό Μουσείο στο Κάιρο της Αιγύπτου.
9) Pyrgi Gold Tablets
Ανακαλύφθηκαν το 1964 σε μια ανασκαφή στο Πυργί της Ιταλίας τρεις χρυσές στήλες, που χρονολογούνται στο 500 π.Χ. Δεδομένου ότι έχουν τρύπες στα άκρα τους θεωρείται ότι κάποτε ήταν ενωμένες μεταξύ τους. Οι δύο είναι γραμμένες στα ετρουσκικά, ενώ η μία στα φοινικικά, και είναι αφιερωμένες στον βασιλιά Thefarie Velianas και στη θεά των Φοινίκων Αστάρτη.
Σήμερα φυλάσσονται στο Εθνικό Ετρουσκικό Μουσείο στη Ρώμη.
10) Χρυσό βιβλίο των Ετρούσκων
Θεωρείται το παλιότερο πολυσέλιδο βιβλίο του κόσμου, και χρονολογείται στο 600 π.Χ. Ανακαλύφθηκε το 1950 κατά τη δημιουργία ενός καναλιού στον ποταμό Στρυμόνα της Βουλγαρίας. Το βιβλίο αποτελείται από 6 σελίδες χρυσού των 24 καρατίων, οι οποίες ενώνονται μεταξύ τους με δαχτυλίδια.
Οι Ετρούσκοι ήταν μια αρχαία φυλή που μετανάστευσε 3 χιλιάδες χρόνια πριν από την περιοχή της Λυδίας (σημερινής Τουρκίας) στην κεντρική Ιταλία.
Το βιβλίο δωρίστηκε στο Εθνικό Μουσείο Ιστορίας της Βουλγαρίας, στη Σόφια, από έναν ανώνυμο 87χρονο δωρητή.
Κείμενο: Κλεονίκη Αθανασιάδου (Lavart)
Πηγή: Wigan Lane Books
