«Φταίμε όλοι που ο παπάς έχει περβόλι». Ο στίχος του Νικόλα Άσιμου μου ήρθε στο νου όταν πληροφορήθηκα την έμαθα για τη διαφορετική του ματιά πάνω στον Ταρτούφο αλλά και τον τρόπο που ανέβασε το έργο του Μολιέρου μαζί με τον Μανώλη Δούνια.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Σε μια πρόσφατη συνέντευξη είχες πει ότι το έργο είναι πολιτική θέαση για το τι είναι η Ευρώπη σήμερα. Η Ευρώπη είναι κακιά και εμείς είμαστε αθώες παρθένες;
Αιμίλιος Χειλάκης – Να το πάρουμε καλύτερα με μία γραμμικότητα ιστορική. Το έργο γράφτηκε το 1664. Μιλάει για έναν αστό, ο οποίος βάζει στο σπίτι του έναν ψευτοθρησκευόμενο. Ξέρεις τι ήταν αστός το 17ο αιώνα; Ένας απλά πλούσιος άνθρωπος, δεν είχε καμιά άλλη εξουσία. Εκατόν είκοσι χρόνια μετά, ζήτησε ο αστός να έχει εξουσία, δηλαδή να μπορεί να πολιτευτεί και ο ίδιος. Οι αστικές δημοκρατίες, λοιπόν, που απολαμβάνουμε και ίσως απολαμβάνουμε τη δύση τους αυτή τη στιγμή ή καλύτερα, θα ζήσουμε έναν ιστορικό κύκλο να κλείνει, στηριχθήκαν πάνω στην ισότητα, δηλαδή το τρίπτυχο της Γαλλικής Επανάστασης, το οποίο προσπάθησε να φτιάξει τη Δημοκρατική Ευρώπη, δε μπόρεσε ποτέ πέραν κάποιων μικρών περιόδων να εφαρμοστεί ποτέ.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Υπήρχε η τάση τουλάχιστον…
Αιμίλιος Χειλάκης – Η τάση υπήρχε. Η μετεξέλιξη λοιπόν της φεουδαρχίας σε αστικό πολίτευμα, δημιούργησε περίεργους νέους φεουδάρχες, που δεν είχαν να κάνουν με τη γη, είχαν να κάνουν με το σύντομο το χρήμα. Η Ευρώπη λοιπόν σήμερα κρύβεται πίσω από θεσμούς. Το να κρυφτείς πίσω από το θέσφατο ενός θεσμού είναι το πιο σκληρό πράγμα που μπορείς να κάνεις σε έναν απλό άνθρωπο. Δηλαδή, είναι σαν τον Οργκόν που κρύβεται πίσω από τον Ταρτούφο, και ο Ταρτούφος λέει: «ο Θεός». «Ότι πει ο Θεός». Τι μπορείς να πεις τώρα εσύ; «Κρύβομαι πίσω από αυτόν που διδάσκει το Θεό». Έστω και ψέματα. Αυτή τη στιγμή ο Θεός των Ευρωπαίων είναι το χρήμα. Γιατί αυτό έχει και καθαρτήρια οδό και κόλαση και παράδεισο. Είμαστε μια, αυτό που λεγόταν παλιά, Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι δεν πήγαμε να στηρίξουμε σε πολιτικά ή σε πολιτιστικά πλαίσια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πήγαμε να τα στηρίξουμε στην οικονομία της. Τα κράτη τα οποία φτιαχτήκανε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ξέρεις πως ξεκίνησε; Benelux. Belgium, Netherlands, Luxemburg. Οι τρεις χώρες, οι οποίες είχαν τον ορυκτό πλούτο της Ευρώπης, για να μη μπορεί η Γερμανία να κάνει πόλεμο. H Benelux λοιπόν επειδή είχε αρχίσει και είχε πάρα πολλά χρήματα και είδαν οι άλλες χώρες, η Αγγλία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, οι μεγάλες βιομηχανικές χώρες και του Νότου και του Βορά, ότι αυτή η ένωση εκεί κρατάει όλο το χρήμα της Ευρώπης, είπαν να κάνουν μια Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Σιγά-σιγά λοιπόν και λόγω γεωπολιτικής μπήκε η Ελλάδα, γιατί ακόμα στη δεκαετία του ΄70 που μπήκε η Ελλάδα, το ’79 ήταν μόλις πέντε χρόνια μετά τη Χούντα, δηλαδή φοβόντουσαν ότι μπορούσε ακόμη η χώρα να κυλήσει σε άλλα σύμφωνα. Η Ελλάδα έπρεπε λοιπόν γεωπολιτικά, όπως ήταν στο ΝΑΤΟ, να μπει και στην ΕΟΚ. Που για κάποια χρόνια είχαμε φύγει και από το ΝΑΤΟ, θέλω να σου θυμίσω. Η Ευρώπη, λοιπόν, που θέλουμε είναι μια Ευρώπη ισότητας και ελευθερίας. Η Ευρώπη που υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι μια Ευρώπη η οποία ορίζει, με ένα νέο φεουδαρχικό σύστημα, καινούρια πελατειακή σχέση μεταξύ των κρατών, των αδυνάμων και των δυνατών. Αυτό είναι ο Ταρτούφος ουσιαστικά. Κρυβόμαστε πίσω από το θέσφατο της οικονομίας, που όλοι λέμε ότι δεν ξέρουμε τι γίνεται. Πρέπει να μιλήσει ο Διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ή πρέπει να μιλήσει ο Υπουργός Οικονομικών. Εμείς εικάζουμε το τι γίνεται. Είμαστε λίγο οι κολίγοι σε ένα φέουδο που δεν αντιλαμβανόμαστε.
Εγώ από την δική μου την έπαλξη, με το δικό μου τον τρόπο που μπορώ να αντιλαμβάνομαι τα πράγματα και επειδή έχω βήμα για να πω τη γνώμη μου και την άποψη μου, ανεβάζω τον Ταρτούφο. Γιατί μπορώ να μιλήσω για αυτό. Όχι να απαντήσω. Να ρωτήσω ξανά.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Αυτό δε σημαίνει ότι δε μπορούμε να αποσπάσουμε πληροφορίες, νομικές και θεσμικές. Μπορούμε να μάθουμε πράγματα.
Αιμίλιος Χειλάκης – Μπορούμε, μπορούμε, μπορούμε. Δεν υπάρχει θέμα. Απλά δεν είμαστε πλέον στα κέντρα λήψεως αποφάσεων. Δηλαδή είτε εθνικά είτε τοπικά είτε τοπικιστικά είτε ατομικά, ξέρουμε ότι μια απόφαση που θα θέλαμε, το περί δικαίου αίσθημα που έχουμε, δηλαδή να μην πληρώνουμε τόσους φόρους, δε μπορεί να γίνει γιατί υπάρχει ένας κανόνας, ένας νόμος, ένα θέσφατο που δε μπορεί να πληγεί. Η ανάπτυξη και η ευημερία, η πανευρωπαϊκή.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Για τους θεσμούς φταίνε αυτοί, φταίνε οι θεσμοί τους, φταίνε τα νέα φέουδα, φταίνε οι πλούσιοι που μεταλλάχθηκαν, φταίνε οι υψηλοί, φταίει αυτό το σύστημα, αλλά και ο κόσμος επαναπαύεται και λέγοντας «έλα μωρέ, θα νικήσουμε ποτέ εμείς αυτούς; Θα μπορέσουμε να μάθουμε κάτι και να πληροφορηθούμε»; Προχθές παρακολούθησα μια συνέντευξη του Ράμφου και είπε κάτι πολύ συγκεκριμένο. «Δεν έχουμε πλέον απαιτήσεις από τον εαυτό μας». Μας έχουν μάθει ότι είμαστε για τα λίγα, ότι δε μπορούμε να ζητήσουμε από τον εαυτό μας παραπάνω πράγματα. Από τον εαυτό μας.
Αιμίλιος Χειλάκης – Αυτό λέγεται ραγιαδισμός. Μα αυτό πρέπει να νικήσουμε. Έχεις απόλυτο δίκιο.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Άρα λοιπόν, το πρόβλημα δεν είναι η Ευρώπη ως επίκεντρο «κακών θεσμών», αλλά εμείς ατομικά και οι συλλογικά που αν θέλουμε κάποια αλλαγή, οφείλουμε να συνασπιστούμε.
Αιμίλιος Χειλάκης – Ναι, βέβαια. Μακάρι να γίνει αυτό. Απλά αυτή τη στιγμή λειτουργεί ως Υψηλή Πύλη. Αυτό είναι το πρόβλημα. Ξαναζούμε φεουδαρχίες. Οι δυο Παγκόσμιοι Πόλεμοι έγιναν για να διαλυθούν οι δυο μεγάλες φεουδαρχίες. Όταν τέλειωσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, υπήρχε μια νέα τάξη πραγμάτων, υπήρχε ισχυρή Αμερική, ισχυρή Ρωσία, αλλά διαλυθήκαν φεουδαρχίες όπως η Αυστροουγγαρία, διαλύθηκε η Βρετανική Αυτοκρατορία, για αυτό έγιναν οι δυο μεγάλοι Παγκόσμιοι Πόλεμοι. Για να διαλυθούν οι παλιές αυτοκρατορίες. Αυτός είναι ο κύκλος της ιστορίας που πρέπει να τον ξανακοιτάξουμε. Και θα έρθω σε αυτό που λες. Εγώ από την δική μου την έπαλξη, με το δικό μου τον τρόπο που μπορώ να αντιλαμβάνομαι τα πράγματα και επειδή έχω βήμα για να πω τη γνώμη μου και την άποψη μου, ανεβάζω τον Ταρτούφο. Γιατί μπορώ να μιλήσω για αυτό. Όχι να απαντήσω. Να ρωτήσω ξανά.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Στον Ταρτούφο, αν μπορούμε να κάνουμε αντιστοιχίες, ποιοι ήρωες θα μπορούσε να αντιπροσωπεύουν την Ευρώπη, την Ελλάδα, τον ελληνικό λαό;
Αιμίλιος Χειλάκης – Όλο το έργο είναι. Μίλαγα με ένα φίλο Ιταλό, τον Andrea Porceddu, κριτικό θεάτρου, από τους πολύ σημαντικούς, αναρχικός, κομμουνιστής, αριστερός, ο οποίος όταν είδε τον Ταρτούφο, δεν ήξερε ελληνικά, είδε την παράσταση, το σχήμα της και μου λέει πως αυτό είναι η Ευρώπη σήμερα. Του λέω ευχαριστώ που κατάλαβες. Ένας εξαίρετος συνεργάτης του Castellucci είναι ο Andrea. Δεν είναι οι ήρωες που κάνουν τα έργα. Είναι τα έργα που αναδεικνύουν τους ήρωες. Όλο το έργο του Ταρτούφου. Όλη η παράσταση η δική μας. Είναι ένα πράγμα. Το οποίο έχει μέρη. Το κάθε μέρος δεν είναι αυτόνομο. Δηλαδή δε μπορεί ένα μέρος να θυμίζει την Ευρώπη, την καλή ή την κακιά Ευρώπη, οτιδήποτε ένας αριστερός ή νεοφιλελεύθερος ορίζει καλό ή κακό. Καταρχήν θα πρέπει να θυμηθούμε ότι είμαστε ένα περίεργο έθνος. Ο αριστερός ο σημερινός και ο νεοφιλελεύθερος ο σημερινός είναι ξανά ο κοτζαμπάσης και ο κολίγος. Για αυτό είμαστε φιλεμφυλιακοί.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Υπάρχει στη μέση μία υγιής περίπτωση, αυτή του φιλελεύθερου, τον οποίο τον ξεχνάμε.
Αιμίλιος Χειλάκης – Δεν αντιλέγω. Λέμε ως νεοφιλελεύθερη την πολιτική της Θάτσερ το ΄80 που όρισε τη νέα πολιτική της Ευρώπης μέχρι τώρα. Η πολιτική της Θάτσερ τη δεκαετία του ’80 ήταν τρομακτική, ενώ τώρα φαίνεται φυσιολογική. Φοβερό δεν είναι; νεοφιλελευθερισμός της Θάτσερ είναι αυτό που ζούμε αυτή τη στιγμή τώρα. Έχει ονομαστεί liberal απλά; Έχει γίνει neoliberal. Λόγω της Θάτσερ. Προ τριακοπενταετίας. Κάπου στη μέση βεβαίως υπάρχει πάντα η σωστή διαχείριση. Ξέρεις, ένας αριστερός δε θα έπρεπε να ζητάει τη μη αριστεία. Θα έπρεπε να την επιβραβεύει την αριστεία. Πρέπει να είναι κοινή κτήση όλων. Ένας αριστερός δε θα πρέπει να λέει ότι η Porsche φταίει που σκοτώθηκαν πέντε άνθρωποι. Κανονικά θα έπρεπε κάθε πολίτης του κόσμου να απολαμβάνει το καλύτερο αμάξι. Μιλάμε για το καλύτερο. Μιλάμε για το καλύτερο που μπορεί να έχουν όλοι. Μιλάμε για το άριστο. Δηλαδή, σε μια κοινωνία που είναι εντός εισαγωγικών σωστή, θα πουν: «Κύριε Χειλάκη τραγουδάτε; Όχι. Μαθηματικά ξέρετε; Όχι. Είσαστε ηθοποιός; Ναι. Εσείς θα γίνετε λοιπόν ηθοποιός». Θα είσαι, επειδή το αγαπάς, από τους καλύτερους σε αυτή τη δουλειά. Ξέρεις να φτιάχνεις αμάξια; Όχι. Ξέρεις να φτιάχνεις ποδήλατα; Να φτιάχνεις ποδήλατα! Απλά αυτή είναι μια κοινωνία ισότητας, η οποία, ψευδώς λέμε «μα δε θέλεις να έχεις και αμάξι»; Μα θα έχεις και το αμάξι. Ξέρεις, τα σοβιέτ ήταν το κακέκτυπο του κοινωνιστικού κράτους.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Το συγκεκριμένο παράδειγμα ήταν κόντρα στην ανθρώπινη φύση…
Αιμίλιος Χειλάκης – Εντελώς. Ήταν καθεστώς. Και ακριβώς επειδή ήταν καθεστώς δίνεται η ευκαιρία στους πολέμιους του κομμουνιστικού ιδεώδους να πουν ότι, «να, έχει συμβεί και δεν έπιασε». Δεν έχει συμβεί ποτέ. Είναι σα να λέμε ότι δεξιά είναι η Χούντα. Ή φιλελεύθερη πολιτική είναι η Μέρκελ. Δεν είναι η Μέρκελ φιλελεύθερη πολιτική. Η Μέρκελ είναι η πολιτική των βιομηχανιών της. Δε σημαίνει ότι όποιος άνθρωπος είναι φιλελεύθερος στα οικονομικά, είναι Μέρκελ ή είναι φασίστας. Όχι. Το ακραίο όριο του οικονομικού φιλελευθερισμού είναι η Χρυσή Αυγή. Είναι το ακραίο όριο.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Όχι, ο Τζήμερος είναι.
Αιμίλιος Χειλάκης – Καλά, εντάξει!
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Οι Χρυσαυγίτες είναι και λίγο κρατιστές. Θέλουν να ελέγχουν τα πράγματα.
Αιμίλιος Χειλάκης – Ο Εθνικοσοσιαλισμός είναι μια μεγάλη παπαριά, των ανθρώπων που στα τέλη της δεκαετίας του ’20, ζητήσανε να πούν: «Αυτός είναι ο Σοσιαλισμός που έχει γίνει στη Ρωσία; Εμείς θέλουμε για το κράτος μας μόνο Σοσιαλισμό». Και ονομάστηκε Εθνικοσοσιαλισμός. Αυτό είναι ο Εθνικοσοσιαλισμός. Τι έφτασε ο Εθνικοσοσιαλισμός να κάνει, πως γιγαντώθηκε η θεωρία του Εθνικοσοσιαλισμού και του Φασισμού, να φτάσει να δημιουργήσει εγκλήματα, αυτό είναι το μεγάλο αποτέλεσμα της ακραίας πολιτικής θεώρησης του τι είναι κοινωνισμός μόνο για σένα, μόνο για το κράτος, μόνο για τον τόπο, μόνο για τη Θεσσαλονίκη, μόνο για την Αθήνα. Μόνο για την Τούμπα και όχι για τη Χαριλάου. Κατάλαβες; Δε μπορείς να έχεις κοινωνισμό με αποκλεισμούς. Τι κοινωνικό κράτος είναι αυτό; Βεβαίως και ένας φιλελεύθερος είναι κοινωνιστής. Μιλάει για κράτος δικαίου. Όλοι μιλάμε για κράτος δικαίου. Το θέμα είναι με ποια εργαλεία πάμε να το κερδίσουμε.
Δεν είναι οι ήρωες που κάνουν τα έργα. Είναι τα έργα που αναδεικνύουν τους ήρωες.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Δεν έχουμε μάθει να κάνουμε και υπομονή.
Αιμίλιος Χειλάκης – Κοίταξε να δεις, δεν είμαστε μόνο οι Έλληνες. Εμείς είμαστε ένα πετραδάκι σε μια παραλία. Και νομίζουμε ότι είμαστε βράχος. Ότι είμαστε ο βράχος του Γιβραλτάρ. Δεν είμαστε. Ένα πετραδάκι σε μια παραλία είμαστε. Και μάλιστα είμαστε το μικρότερο πρόβλημα που μπορεί να έχει η Ευρώπη. Απλά το αναδεικνύουν ως έναν αποδιοπομπαίο τράγο. Μας μαστιγώνουν σαν να είμαστε ελέφαντες, ενώ είμαστε απλά τράγοι, για να μη δείρουν τους ελέφαντες. Τι μπορούμε να κάνουμε σε αυτό; Μπορούμε να πούμε την άποψη μας και τη θέση μας; Η οποία μπορεί να γεννήσει νέα ερωτήματα. Εγώ μπορώ να ακούσω. Οι πιο λαμπροί μου φίλοι είναι φιλελεύθερης κοινωνικής θέσης. Τους ακούω με απόλυτο σεβασμό γιατί κάτι έχουν να πουν. Έχω μιλήσει με χρυσαυγίτες. Τους ακούω. Τι έχουν να μου πουν. Θα μιλήσω και εγώ, αναλόγως ποιος με ακούει. Θα ανταλλάξουμε την άποψη μας, τη θέση μας. Κάπου στις παρυφές των κορυφών μας, στις κραυγές μας ουσιαστικά, είναι η αλήθεια. Κάπου στους πρόποδες εδράζουν τα πράγματα. Η κορυφή από μόνη της δεν κάνει τίποτα. Οι πρόποδες στηρίζουνε. Στους πρόποδες πρέπει να συνεννοηθούμε, να δούμε τι ακριβώς γίνεται, ποιο είναι το κράτος που θέλουμε.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Στους πρόποδες είναι κοινά τα πόδια.
Αιμίλιος Χειλάκης – Ακριβώς. Αν μιλήσουμε και πούμε την άποψη μας, αν αναλάβουμε τη θέση μας βάσει της προσωπικής μας ηθικής, θα γλιτώσουμε πολλές κολάσεις στο μέλλον.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Προσωπικής ηθικής;
Αιμίλιος Χειλάκης – Η προσωπική μου ηθική για μένα είναι να βοηθήσω ένα πρόσφυγα, για το Χρυσαυγίτη είναι να τον δείρει. Μπορούμε να τη συζητήσουμε; Και να βάλουμε κάτω τα πράγματα και να πούμε, μισό λεπτάκι, που είναι η αλήθεια;
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Μάλλον, τη λογική πρέπει να βάλουμε κάτω και εκεί υπάρχει το πάντρεμα και όχι στην προσωπική ηθική.
Αιμίλιος Χειλάκης – Η λογική είναι μια πεσυμφωνημένη προσωπική ηθική. Καταρχήν υπάρχει κοινή λογική. Μπορούμε να συμφωνήσουμε σε ένα κράτος δικαίου ότι είναι κοινά λογικό ότι αν σε χτυπήσω, θα με χτυπήσεις και δε θέλω να με χτυπήσεις άρα δε θα σε χτυπήσω. Αυτή είναι η κοινή λογική. Η λογική για κάποιον είναι «πρέπει να τον σκοτώσω αυτόν που σκότωσε ένα παιδί». Γυρίζουμε πίσω…
Ξέρεις, ένας αριστερός δε θα έπρεπε να ζητάει τη μη αριστεία. Θα έπρεπε να την επιβραβεύει την αριστεία.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) –Είναι λίγο κυρτό το πράγμα σήμερα. Είσαι ένας άνθρωπος που έχεις την ανάγκη να εκφραστείς στο σήμερα και αι θα μπορούσες να το κάνεις με κάποιους τρόπους. Ένας από αυτούς ήταν ο Ταρτούφος λοιπόν.
Αιμίλιος Χειλάκης – Ακριβώς. Τον Ταρτούφο εγώ το γνώρισα το 2005, όταν έκανα το Δον Ζουάν. Διαβάζοντας την ιστορία του έργου, του Δον Ζουάν, ανακαλύπτεις ότι ο Δον Ζουάν γράφτηκε γιατί απαγορεύτηκε ο Ταρτούφος. Δηλαδή, ανεβάζει τον Ταρτούφο ο Μολιέρος, του τον απαγορεύουνε, γράφει το Δον Ζουάν, γράφει τον Μισάνθρωπο, που είχα παίξει με το Βογιατζή παλιά, γράφει δυο μεγάλα τεράστια έργα και λες «τι έχει γράψει»; Κάτσε να διαβάσω τον Ταρτούφο που είναι η γέννηση τους, το διαβάζω και λέω, μάλιστα. Σκηνοθετώ το Δον Ζουάν αργότερα με τον Ταρτούφο δίπλα μου.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Ωραίο προσωπικό story αυτό.
Αιμίλιος Χειλάκης – Βέβαια. Εμένα μου αρέσει πάρα πολύ. Και έτσι ασχολούμαι και με τα έργα ουσιαστικά, δηλαδή το καλοκαίρι που θα κάνω την Ιφιγένεια είναι… μιας προσωπικής ιστορίας.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Εσύ θα σκηνοθετήσεις;
Αιμίλιος Χειλάκης – Ναι, μαζί με το Μανόλη το Δούνια.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Πιο πολύ νιώθεις σκηνοθέτης ή ηθοποιός;
Αιμίλιος Χειλάκης – Ηθοποιός.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Θέλεις να νιώσεις πιο πολύ σκηνοθέτης;
Αιμίλιος Χειλάκης – Τι είναι ο σκηνοθέτης;
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Εσύ θα μου πεις.
Αιμίλιος Χειλάκης – Παλιά ήταν οι παλιοί ηθοποιοί.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Παλιά ήταν οι παλιοί ηθοποιοί; Δηλαδή οι προπονητές ήταν οι παλιοί παίκτες, απλά;
Αιμίλιος Χειλάκης – Με ένα τρόπο, παλιά ναι. Μετά απλά έγινε επιστήμη η σκηνοθεσία. Αν σκεφτείς τους μεγαλύτερους Έλληνες σκηνοθέτες…
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Ο Αγγελόπουλος δεν ήταν ηθοποιός.
Αιμίλιος Χειλάκης – Ο Αγγελόπουλος. Όχι, όχι, για θέατρο λέω.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Ο Ευαγγελάτος.
Αιμίλιος Χειλάκης – Μόνο ένας δεν ήταν ηθοποιός. Ο Ροντήρης. Και ο Ευαγγελάτος ίσως. Ο Κουν. Ο Ευαγγελάτος είχε υπάρξει ηθοποιός και έγινε μετά σκηνοθέτης. Ο Μαρμαρινός ηθοποιός ήταν. Ο Βογιατζής ηθοποιός ήταν. Ο Βασιλείου ο Βασίλης ηθοποιός ήταν. Και εξαίρετοι ηθοποιοί αυτοί. Και κάποια στιγμή ανέλαβαν ακαδημαϊκά.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Μιλήσαμε για το ποιος φταίει, γιατί φταίει. Εσύ τι λάθη έχεις κάνει;
Αιμίλιος Χειλάκης – Πάρα πολλά και βασικά. Συνήθως τα λάθη μου εμένα είναι πολύ προσωπικά. Ευτυχώς δεν έχω κάνει λάθη που να επηρεάσουν μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Ή όσες φορές πήγαν να επηρεάσουν μεγάλο αριθμό ανθρώπων, εγώ το σταμάτησα. Λάθη θα κάνεις. Την ευθύνη τους την αναλαμβάνεις; Τα αρχίδια τα έχεις; Εδώ πέρα είναι η μεγάλη μαγκιά. Έχεις τη μαγκιά να πεις, έκανα λάθος, σόρρυ; Επηρεάζει και εσένα; Αναλαμβάνω την ευθύνη εγώ.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Βλακεία; Σε πια βλακεία πίστεψες;
Αιμίλιος Χειλάκης – Στο ότι μπορείς να κάνεις παραγωγές, στην οποία το κράτος θα είναι φιλικό απέναντι στην επιχειρηματικότητα σου. Όταν ας πούμε το κράτος, σε εμένα που είμαι ένας μικρός επιχειρηματίας μου δημιουργεί προβλήματα που δε μπορώ να ανταπεξέλθω, γιατί προτιμώ να πληρώσω τον εργαζόμενο μου, παρά να πληρώσω το ΙΚΑ που πρέπει να πληρώσω, προτιμώ να ζήσει ο άλλος, θα μου πεις το κράτος λέει να πάρω το ΙΚΑ για να πληρώσω τις συντάξεις. Ναι, με αυτά που ζητάς για το ΙΚΑ δε μπορώ.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Έχεις δει το Θεώρημα;
Αιμίλιος Χειλάκης – Του Παζολίνι; Ναι.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Έχει επιρροές από τον Ταρτούφο έτσι;
Αιμίλιος Χειλάκης – Ναι αλλά αυτός δεν κάνει τίποτα. Αυτός απλά υπάρχει στο Θεώρημα. Αυτός απλά υπάρχει. Είναι η ομορφιά εκεί. Πως αντιμετωπίζεις την ομορφιά;
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Καλά, έχει άλλες προεκτάσεις.
Αιμίλιος Χειλάκης – Όλες τις προεκτάσεις έχει. Η βασική προέκταση που έχει το Θεώρημα είναι να είναι κάτι πολύ όμορφο κάπου. Και δεν το αντέχεις. Θες να το φας, να το έχεις δικό σου. Να το έχεις απέναντι στους άλλους δικό σου, είναι απίστευτο.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Είμαστε δούλοι ενός συστήματος που κινείται πιο γρήγορα από εμάς;
Αιμίλιος Χειλάκης – Κοίτα ακόμα και ο Μπρεχτ λέει ότι η οικονομία είναι σαν τα φυσικά φαινόμενα, ποτέ δεν ξέρεις πως θα εξελιχθεί. Έχει νόμους τους οποίους δε μπορείς να τους διαχειριστείς. Ξέρεις η οικονομία πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν χρηματοοικονομική. Μετά έγινε χρηματοπιστωτική. Πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν χρηματοοικονομική. Πόσα κιλά χρυσό έχεις στην Ελλάδα; Αυτός είναι ο πλούτος σου. Πόσο ορυκτό πλούτο έχεις; Αυτός είναι ο πλούτος σου. Τι άλλο εμπορεύεσαι; Αυτός είναι ο πλούτος σου. Τώρα είναι χρηματοπιστωτικό. Δηλαδή, το χρέος είναι χρηματοπιστωτικό. Άρα ουσιαστικά αυτή τη στιγμή δε χρειαζόμαστε νόμισμα. Δε χρειάζεσαι νόμισμα. Μα για αυτό πάει να καταργηθεί το μετρητό. Γιατί είναι πολύ πιο εύκολο να ελέγξεις τη μαύρη οικονομία. Η μαύρη οικονομία βέβαια δε μπορεί να πεθάνει. Είναι αυτή που κινεί τον κόσμο.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Ευχήθηκες ποτέ να ήσουν ένα πλάσμα που δεν θα είχες άποψη και γνώμη; Ένα πλάσμα μαμ, κακά και νάνι; Ένα πλάσμα χωρίς ανησυχίες;
Αιμίλιος Χειλάκης – Όχι δε μπορώ να το ευχηθώ αυτό. Με τρώνε αλλιώς τα πράγματα. Για να καταλάβεις, εγώ δεν ονειρεύομαι να παίξω ένα ρόλο. Ονειρεύομαι να συνεργαστώ με κάποιους ανθρώπους. Δε με νοιάζει ο ρόλος. Θέλω να ανεβάσω παράσταση. Το θέμα είναι να συμβεί. Το συμβάν. Συμβάν και πράξη. Οι δυο μεγάλες κολώνες της ζωής μας. Και τα δυο τα αποφεύγουμε. Πράττεις και συμβαίνει.
Συνέντευξη: Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart)
Φωτογραφίες: Πηνελόπη Μαμάη (Lavart)
