Αυτοί που είχαν εφεύρει το μεταμοντέρνο είπαν «Αποτύχαμε. Δυστυχώς αποτύχαμε». Εμείς ακόμα το εφαρμόζουμε.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Αν θυμάμαι καλά, σε μια συνέντευξη πριν από περίπου δέκα χρόνια δήλωσες πως ο αγαπημένος σου σκηνοθέτης είναι ο Lars von Trier. Πώς εξηγείς λοιπόν το «φαινόμενο» Trier;
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Είναι πρωτότυπος κι έχει μια δική του αφήγηση. Πρόκειται για έναν άνθρωπο εμπνευσμένο που κάθε του ταινία χτυπάει στο υποσυνείδητο. Γι’ αυτό το λόγο μου αρέσουν οι ταινίες του.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Το θεατρίζον δόγμα ’95 πόσο σύμφωνο σε βρίσκει ή μάλλον πόσο σύμφωνο σε έβρισκε όταν καθιερώθηκε; Ακόμη και σήμερα γυρίζονται ταινίες βασισμένες στους κανόνες του…
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Δεν νομίζω ότι με εκφράζει απόλυτα. Βέβαια, ένα κομμάτι του εαυτού μου τείνει προς τα εκεί, αλλά πάντα έχει να κάνει με το είδος του κινηματογράφου. Ήταν ένα ρεύμα και αυτό, έγινε μια αποδόμηση πολλών συνιστωσών, αλλά νομίζω ότι ο κινηματογράφος είναι μεν του δημιουργού, όμως το έμψυχο υλικό είναι που κερδίζει το παιχνίδι στο τέλος.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Πώς θα σχολίαζες τον αναβρασμό που δημιουργήθηκε στον καλλιτεχνικό χώρο με το διορισμό του Γιαν Φαμπρ ως επιμελητή, τη μετέπειτα αποχώρησή του και το Φεστιβάλ Αθηνών γενικότερα;
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Ο Γιαν Φαμπρ είναι ένας καταξιωμένος καλλιτέχνης στο εξωτερικό. Το λάθος δεν ήταν τόσο του Γιαν Φαμπρ, εν μέρει βέβαια ήταν και δικό του, γιατί δήλωσε ότι δεν γνωρίζει ούτε το ελληνικό φεστιβάλ ούτε τί γίνεται στην Ελλάδα. Θα μπορούσε κάλλιστα να πει «Δεν με αφορά αυτή η θέση». Από την άλλη είναι τόσο καταξιωμένος έξω, που γιατί να έρθει διευθυντής εδώ; Δεν μπορεί να ειπωθεί από κανένα διευθυντή ότι «Θα κάνω διεθνές το Φεστιβάλ», όταν είναι διεθνές το Φεστιβάλ. Είναι σαν να ακυρώνει τους προηγούμενους. Αυτό ενοχλεί και δείχνει μια έπαρση. Επίσης, δεν μπορεί να αποκλείσει κόσμο από το Φεστιβάλ μη γνωρίζοντας την κατάσταση εδώ.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Όσα διαδραματίζονται στο «Σώσε» πόσο απέχουν από την πραγματικότητα, δηλαδή, της αληθινής παράστασης ή μιας πρόβας;
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Απέχουν πάρα πολύ. Εδώ έχει βάλει το χέρι του ο Michael Frayn, τα έχει τραβήξει όλα στα άκρα, γιατί αυτά που βλέπει ο θεατής εδώ δεν συμβαίνουν στην πραγματικότητα. Ίσως μια διχογνωμία ή μια αντιπαλότητα, όλα αυτά όμως είναι τραβηγμένα προς την κωμωδία. Και καλά έκανε βέβαια.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Με τον Γιώργο Κωνσταντίνου έχετε ξανασυνεργαστεί;
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Όχι, είναι η πρώτη φορά.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Πώς είναι η συνεργασία σας;
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Εξαιρετική! Ο Γιώργος Κωνσταντίνου είναι πιο νέος από όλους μας, πειθαρχημένος και εργατικός ως εκεί που δεν παίρνει. Είναι ένας από αυτούς τους παλιούς, καλούς ηθοποιούς που από την πρώτη μέρα της ανάγνωσης ήταν έτοιμοι για το ρόλο.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Σε τί βαθμό πιστεύεις πως υπάρχει καχυποψία απέναντι στον καλλιτεχνικό κόσμο, ότι δηλαδή οι υπόλοιποι άνθρωποι αντιμετωπίζουν με μια γενικότερη δυσπιστία τους καλλιτέχνες;
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Αυτό υπήρχε παλαιότερα ως άποψη – ακόμα και η δική μου οικογένεια είχε πει «Κάνε κάτι σοβαρό στη ζωή σου». Πλέον δεν υπάρχει δυσπιστία και το θέατρο έχει αλλάξει. Ο θεατής είναι έξυπνος, με τις αισθήσεις του παρακολουθεί το θέατρο και δεν τον ξεγελάς με τίποτα. Αν κάτι είναι πρόχειρο ή έχει πολλές εκπτώσεις, το καταλαβαίνει αυτομάτως. Παλαιότερα υπήρχε ο ορισμός της αρπαχτής που είχε γίνει μέχρι και ρεύμα σε πολλές τέτοιες σκηνές. Πλέον όμως γίνονται φροντισμένες παραγωγές, με πολύ κόπο, μεγάλη πειθαρχία και τα αποτελέσματα είναι εμφανή, ασχέτως αν συμφωνείς ή διαφωνείς με αυτό που παρακολουθείς. Σε κάθε περίπτωση βλέπεις μία καλοστημένη παραγωγή.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Θα λέγαμε, δηλαδή, πως αυτή η πολυδιάστατη κρίση έχει κάνει τελικά καλό στο θέατρο…
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Ναι, πάρα πολύ καλό. Και όχι μόνο στο θέατρο αλλά και στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο έχουν «μαζευτεί» λίγο οι άνθρωποι, έχουν σοβαρευτεί. Δεν διακινδυνεύουν τόσο πολύ να κάνουν το γρήγορο, το ευτελές, το αρπακολατζίδικο. Επιμένουν σε πιο οργανωμένα πράγματα ώστε να μπορέσουν να επιφέρουν κάποια κέρδη. Ήταν ανάγκη, πιστεύω, με την κρίση να στραφούμε προς τα μέσα μας, να κοιτάξουμε πάλι για ποιο λόγο θέλουμε να κάνουμε αυτή την δουλειά. Βέβαια, η κρίση ήταν καθαρά οικονομική. Η πνευματική όμως κρίση πηγαίνει πολλά χρόνια πίσω κι ελπίζω κάποια στιγμή να καταφέρουμε να την αποτινάξουμε από πάνω μας.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Έχω παρατηρήσει πολλά νέα παιδιά που σπουδάζουν σε κάποια δραματική σχολή να δηλώνουν ηθοποιοί. Τί θα συμβουλεύατε σε αυτά τα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με το θέατρο;
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Το ερώτημα που θέτω σε νέους ηθοποιούς είναι «Αν σας πάρω αυτό που σας αρέσει, θα πεθάνετε»; Αν η απάντηση είναι «όχι», τότε λέω «Μην κάνετε αυτή τη δουλειά». Θέλει αφοσίωση, έρευνα, εκπαίδευση… Θέλει κόπο. Δεν είναι απλό πράγμα. Από την άλλη, καλά κάνουν και θεωρούν τους εαυτούς τους ηθοποιούς. Κι εμείς όταν ξεκινούσαμε, λέγαμε «Είμαστε ηθοποιοί». Αλλά δεν γνωρίζαμε ακόμα το μέγεθος αυτής της δουλειάς. Πραγματικά, είναι συγκλονιστικό επάγγελμα, σε ανανεώνει συνεχώς, καλλιεργείσαι, αποκτάς αντίληψη, αισθητική και εξελίσσεσαι ως άνθρωπος. Πρέπει όμως να το δεις λίγο ερευνητικά, σε όποιο είδος θεάτρου κι αν βρίσκεσαι, είτε στο δράμα είτε στην κωμωδία. Στα νέα παιδιά θα έλεγα να συνεχίσουν να τολμούν και να προσπαθούν, γιατί είναι μοναδικό επάγγελμα, προϋποθέτει όμως έρευνα και δουλειά.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Και ποια είναι τα εφόδια που πρέπει να έχει ώστε να επιβιώσει στο θέατρο ή στον κινηματογράφο;
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Θα τον συμβούλευα να αποκτήσει γνώση και πληροφόρηση για το τί συμβαίνει παγκοσμίως στο θέατρο, να έχει πάνω από όλα εγκυκλοπαιδική μόρφωση, γιατί έτσι μόνο γυμνάζεται η αντίληψη – κακά τα ψέματα, αυτές είναι οι «αποσκευές» που κουβαλάμε μέσα μας – και να στοχεύει σε βάθος χρόνου και όχι στο εφήμερο. Να τοποθετεί τον εαυτό του μετά από πενήντα χρόνια σε αυτή τη δουλειά, όχι υπερφίαλα, αλλά επί της ουσίας.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Σε μια πρόσφατη συνέντευξη που μου έδωσε ο Τρύφων Καρατζάς επεσήμανε τη διαφορά των δασκάλων σε σχέση με τους παλαιότερους ηθοποιούς και αυτούς του «σήμερα».
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Ναι, υπήρχαν μεγαλύτεροι δάσκαλοι, κολοσσοί σκηνοθέτες και άνθρωποι με αστείρευτη γνώση, όχι μόνο στην πράξη αλλά και στη θεωρία. Τώρα δυστυχώς δεν υπάρχουν και όσοι υπάρχουν, φαντάζουν λίγο παλιοί. Αν μιλήσει κάποιος για τη διαχείριση του συναισθήματος, τις μεταπτώσεις και την αλλαγή της ρυθμολογίας και της τονικότητας, θεωρείται λίγο παλιοκαιρίσιος. Η νέα μόδα και αυτή που συνήθως εφαρμόζεται είναι αυτή του μεταμοντέρνου που σημαίνει αποδόμηση του κειμένου, γενικότητες και ασάφειες. Αυτή είναι η καινούργια γλώσσα. Επειδή όμως και στην Ευρώπη πια το θέατρο έχει ξαναγυρίσει στο κλασικό πρότυπο, πιστεύω ότι αυτό θα συμβεί και εδώ κάποια στιγμή. Αυτοί που είχαν εφεύρει το μεταμοντέρνο είπαν «Αποτύχαμε. Δυστυχώς αποτύχαμε». Εμείς ακόμα το εφαρμόζουμε.
Αυτοί που είχαν εφεύρει το μεταμοντέρνο είπαν «Αποτύχαμε. Δυστυχώς αποτύχαμε». Εμείς ακόμα το εφαρμόζουμε.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Παρά το γεγονός ότι συμμετείχες σε ένα από τα πιο αγαπημένα σήριαλ των τελευταίων χρόνων, θεωρείς ότι αυτό το μέσο ενημέρωσης έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα;
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Όχι, δεν νομίζω. Η τηλεόραση ήταν, είναι και θα είναι η καθημερινότητά μας. Η τηλεόραση επιτελεί το έργο που την εκπροσωπεί. Δεν στοχεύει στην εκπαίδευση αλλά στην ψυχαγωγία. Εφόσον δεν υπάρχει κρατική μέριμνα, είμαστε έρμαια του εκάστοτε ιδιώτη που αποφασίζει να επενδύσει στην τηλεόραση. Καλά κάνει, λοιπόν, γιατί δεν είναι υποχρεωμένος να εκπαιδεύσει ένα λαό. Αυτό ίσως γινόταν από μια κρατική τηλεόραση, που δυστυχώς για πολλούς λόγους δεν έχει τη δυνατότητα. Έχουν γίνει και πρόχειρα πράγματα στην τηλεόραση και αποτυχίες, αλλά και μεγάλες επιτυχίες, όπως για παράδειγμα το «Νησί» που ήταν μια εξαιρετική σειρά. Έχουν γίνει, δηλαδή, βήματα προς μια άλλη κατεύθυνση, για κάτι πιο προχωρημένο, πιο πρωτότυπο. Το «Νησί» αγαπήθηκε πολύ από το κοινό. Βλέπουμε, λοιπόν, πως δεν υπάρχει μόνο μια σειρά που θα μας κάνει να γελάσουμε και να περάσουμε καλά. Από την άλλη αυτός είναι ο ρόλος της τηλεόρασης στην κοινωνία, ποτέ δεν ζήτησε ή υποσχέθηκε κάτι παραπάνω.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Υπάρχει κάτι που σε προσωπικό επίπεδο δεν έχεις κάνει στη ζωή σου και θα ήθελες να το κάνεις; Και αν όχι, πώς αισθάνεται ένας άνθρωπος που απαντάει αρνητικά σε αυτή την ερώτηση; Από εδώ και πέρα τι;
Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Όχι, δεν υπάρχει κάτι που δεν έχω κάνει. Από εδώ και πέρα, όσο μεγαλώνεις, γιατί είμαι ήδη πενήντα τεσσάρων ετών, τα πράγματα απλοποιούνται. Το μόνο που δεν φεύγει από μέσα μου είναι η ανάγκη για δημιουργία και εξερεύνηση στην τέχνη μου. Όλα τα άλλα έχουν απλουστευτεί, οι υπαρξιακές αγωνίες έχουν φύγει. Δεν στοχεύω στη σιγουριά της επιτυχίας, γιατί τότε θα έμπαινα σε ένα χρονοντούλαπο να με φάνε οι σκώροι. Προτιμώ να είμαι σε συνεχή ανασφάλεια. Δεν ξέρω τί ξημερώνει αύριο, γι’ αυτό σου λέω ότι δεν υπάρχει κάτι που το έχω καημό και δεν το έκανα. Αφού κατάφερα να κάνω αυτά, θα κάνω και τα υπόλοιπα.
Συνέντευξη: Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart)
