Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Αθηνά Μουστάκα, πριν λίγα χρόνια δημιουργήσατε την Ιδέα, ξέρεις «αυτήν που αν την ανταλλάξεις με μία άλλη, δεν έχεις μία, αλλά δύο». Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στη δημιουργία αυτής της ομάδας; Ήταν η δημιουργία μιας θεατρικής ομάδας με συγγενικούς προσανατολισμούς ή υπήρχε και μια βαθύτερη… ιδέα; Με λίγα λόγια που αποσκοπεί η Ιδέα και ποια είναι η θεατρική της πρόταση;
Αθηνά Μουστάκα – Ξεκινήσαμε πριν από τέσσερα χρόνια, γιατί είδαμε ότι έχουμε κοινούς κώδικες και την ίδια αγάπη για το θέατρο και μία επιθυμία να κάνουμε ένα λαϊκό θέατρο, για ανθρώπους, όχι ειδήμονες, για όλους. Χωρίς να έχουν ασχοληθεί αναγκαία με το θέατρο ή με τις τέχνες. Αυτή είναι και η βασική μας ιδέα. Και λόγω αυτού του κοινού κώδικα που είχαμε, αποφασίσαμε μετά το Ρωμαίο να συνεχίσουμε ως ομάδα και να πορευτούμε για όσο επιτρέψει ο χρόνος.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Αριστοφανιάδα όμως φέτος. Όταν προέκυψε η ιδέα να ανεβάσετε την Αριστοφανιάδα σας φόβισε κάτι; Ποια εμπόδια υπήρξαν;
Αθηνά Μουστάκα – Μέχρι ν’ ανέβει η παράσταση, πραγματικά μας βγήκε η ψυχή. Ήταν μια ιδέα που είχε κυρίως ο Κώστας, να κάνουμε κάτι που δεν έχει ξαναγίνει. Το καλοκαίρι ο Αριστοφάνης είναι κάτι πάρα πολύ κοινότυπο, οπότε σκεφτήκαμε, αντί να κάνουμε ένα έργο του, πώς μπορούμε να συνδέσουμε τέλος πάντων όλα τα κείμενά του σε ένα ενιαίο έργο. Ήταν πάρα πολύ δύσκολο, γιατί δεν το έχουμε ξανακάνει. Ήταν η πρώτη απόπειρα να γράψουμε ένα κείμενο. Εν τω μεταξύ μαζί μας στην προσπάθεια ήταν και ο Δημήτρης Ζουγκός, ο οποίος μας βοήθησε πάρα πολύ στο κείμενο και ήταν κάτι το οποίο το προσπαθήσαμε μέχρι τελευταία στιγμή, δηλαδή είκοσι μέρες πριν ξεκινήσει η παράσταση γράφαμε κείμενο. Ήθελαν να τα συμπεριλάβουμε όλα, διότι όλα τα έργα του Αριστοφάνη είχαν πολύ μεγάλη βαρύτητα. Έτσι βάλαμε τα πάντα, τις Νεφέλες, τις Όρνιθες, τους Αχαρνείς, τα πάντα, τα πάντα, τα πάντα. Και προσπαθούσαμε, λοιπόν, να συνδέσουμε όλα αυτά τα θραύσματα, μέσα από μία πλοκή: ο Αριστοφάνης σε μια πρόβα πηγαίνει στον Άδη και τον παρακαλάει να τον αφήσει να ξανανέβει επάνω για να τελειώσει υποτίθεται το έργο του και ο Άδης θα του έβαζε κάποια εμπόδια. Θα τον άφηνε μόνο εάν έκανε ξανά όλες τις κωμωδίες του στο κοινό, αυτή τη φορά για τις νεκρές ψυχές. Υποτίθεται απευθύνεται στις νεκρές ψυχές, στον Άδη ας πούμε, και μόνο εάν περνούσε αυτή τη δοκιμασία, θα του επέτρεπε ν’ ανέβει επάνω και να τελειώσει το έργο του. Και αρχίζει το έργο, δηλαδή, κάνοντας την ταινία, γιατί έχει έρθει μια κατάπτωση τέλος πάντων, μετά από όλα αυτά τα χρόνια, και στο τέλος αποκτάει μια ελπίδα. Από πιο σκοτεινός γίνεται φωτεινός ο πλούτος. Να μοιραστεί σε όλους τους ανθρώπους.
Είδαμε ότι έχουμε κοινούς κώδικες και την ίδια αγάπη για το θέατρο και μία επιθυμία να κάνουμε ένα λαϊκό θέατρο, για ανθρώπους, όχι ειδήμονες, για όλους.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Κατά τη γνώμη μου υπήρχε επίσης ένα «γλυκό» εμπόδιο, αυτό της συνεργασίας της δικής σας με ανθρώπους, που ίσως δεν περιμένατε ποτέ να συνεργαστείτε. Όπως ο Αντώνης Καφετζόπουλος ή η Ευαγγελία Μουμούρη. Πώς νιώσατε;
Αθηνά Μουστάκα – Στην αρχή φοβόμουν πάρα πολύ, έχουμε διαφορετική οπτική που φτιάχνουμε τα πράγματα, που δημιουργούμε, αλλά τελικά μέσα από τους σχεδιασμούς και μέσα από… Ξέρεις τι; Το νέο για να υπάρξει, πρέπει να υπάρξει το παλιό. Οπότε πριν κοιτάξεις μπροστά, πρέπει να δεις πίσω. Κάπως έτσι συνέβη με αυτούς τους ανθρώπους. Όλοι συμβάλαμε σ’ αυτό το έργο και ενώ στην αρχή ήταν πάρα πολύ δύσκολα, σιγά – σιγά κάπως λειάνθηκε η κατάσταση μεταξύ των νέων και των πιο παλιών. Και συμβαδίσαμε τελικά όλοι.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Ίσως τελικά αυτά που σας ένωναν ήταν πολύ περισσότερα από αυτά που σας χώριζαν.
Αθηνά Μουστάκα – Ναι, δεν το περιμέναμε ότι θα έχουμε τέτοια εξέλιξη. Ήταν πολύ μεγάλη ευλογία όλο αυτό που ζήσαμε. Με αυτούς τους έξι ανθρώπους και φυσικά με τον Στέφανο που είναι στη σκηνή και παίζει μουσική. Ο Στέφανος είναι νέος, αλλά ήταν πολύ μεγάλη ευλογία.
Μέχρι ν’ ανέβει η παράσταση, πραγματικά μας βγήκε η ψυχή. Ήταν μια ιδέα που είχε κυρίως ο Κώστας, να κάνουμε κάτι που δεν έχει ξαναγίνει.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Με τον Κώστα Γάκη και τον Κωνσταντίνο Μπιμπή συνεργάζεστε και δημιουργείτε τα τελευταία τρία χρόνια, αν δεν κάνω λάθος. Αν θεωρήσουμε ότι εκτός από συνεργάτες, είστε και φίλοι, τι θα έλεγες ότι θα έπρεπε να διακατέχει μια ομάδα για να μπορεί να πορεύεται επιτυχώς, διαχωρίζοντας τις προσωπικές σχέσεις από τη δουλειά; Νομίζω δεν είναι και ό, τι πιο εύκολο.
Αθηνά Μουστάκα – Σίγουρα δεν είναι και το πιο εύκολο, από τη στιγμή που μπλέκεται το επαγγελματικό με το φιλικό, αλλά πρέπει να τα συνδυάσεις όλα αυτά τα πράγματα. Αυτή η ευκολία που έχουμε, επειδή είμαστε φίλοι, είναι πάρα πολύ ωραίο που βγαίνει στη δουλειά. Και είναι πάρα πολύ όμορφο που καταλαβαίνει ο ένας τον άλλο, ακόμα και από ένα βλέμμα, από μία χειρονομία. Έχει μετουσιωθεί σε κάτι πιο αδελφικό, πιο οικογενειακό. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό για μια ομάδα. Και είναι πάρα πολύ σημαντικό για τον Κώστα, ο οποίος είναι πολύ περισσότερα χρόνια από εμένα και τον Κωνσταντίνο στο χώρο αυτό, που αφήνει χώρο για νέους ανθρώπους και δεν καρπώνεται μόνος του το αποτέλεσμα.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Αθηνά, είναι το 2016 ένα έτος όπου η σκέψη τού πόσο επίκαιρο είναι ένα θεατρικό κείμενο έχει ξεπεραστεί στην ουσία από το γεγονός πως οι κωμικοτραγικές καταστάσεις που συμβαίνουν στη σύγχρονη ελληνική πολιτική αλλά και κοινωνική σκηνή έχουν περάσει κάθε σενάριο αρχαίου δράματος ή κωμωδίας κατά βάση;
Αθηνά Μουστάκα – Έχουν ξεπεράσει, άλλωστε γι’ αυτό και ο Αριστοφάνης είναι διαχρονικός. Αυτά συνέβαιναν παλιά, συμβαίνουν ακόμα και θα συνεχίσουν να συμβαίνουν, πιστεύω, για πάντα. Προφανώς και πρέπει να υπάρχει ένας πολιτικός διάλογος μεταξύ των δημιουργών και των θεατών, γιατί όλα αυτά είναι πολύ τραγελαφικά και πρέπει σαν καλλιτέχνες να φωτίζουμε αυτή την όψη των πραγμάτων και να αφήνουμε χώρο στους θεατές να την προσλαμβάνουν και να δρουν. Υπάρχουν κομμάτια που είναι διαδραστικά στην παράσταση. Είναι πολύ σημαντικό να συνδημιουργούν το κοινό και ο καλλιτέχνης. Δεν ξέρω αν μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτές τις καταστάσεις, όμως αν συνδημιουργούμε ίσως κατανοήσουμε καλύτερα.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Ας το δείξει ο χρόνος αυτό. Στην τελική ο ρόλος του θεάτρου μπορεί να μην είναι αποκλειστικά επιτελικός, παραδειγματικός ή οτιδήποτε άλλο. Πώς προέκυψε η Αριστοφανιάδα; Υπήρχε κάποια συγκεκριμένη ανάγκη για τη συγγραφή του έργου αυτού;
Αθηνά Μουστάκα – Όχι. Πιο πολύ αυτό που σου είπα. Θέλαμε να κάνουμε κάτι που δεν έχει ξαναγίνει και θέλουμε γενικότερα σαν ομάδα να δράσουμε με δικά μας κείμενα. Και ήταν μια καλή ευκαιρία να το κάνουμε αυτό το εγχείρημα. Όταν δόθηκε η θετική απάντηση, τότε ξεκινήσαμε κάπως να γράφουμε ένα δικό μας κείμενο.
Το νέο για να υπάρξει, πρέπει να υπάρξει το παλιό.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Τι προσπαθείτε να διαφυλάξετε κάθε φορά που ανεβάζετε ένα θεατρικό έργο, ειδικά όταν αυτό έχει να κάνει με την αρχαία κωμωδία;
Αθηνά Μουστάκα – Θέλουμε πραγματικά όταν έρχεται το κοινό, να μην αισθάνεται ηλίθιο, ότι δεν καταλαβαίνει, γιατί εγώ προσωπικά το θεωρώ λίγο ελιτίστικο και δε μου αρέσει αυτό. Η τέχνη, όταν τη βλέπει ο άλλος, πρέπει να είναι τέρψη. Να του δημιουργεί συναισθήματα. Να την καταλαβαίνει. Είναι βασικός στόχος αυτός για την ομάδα μας.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Υπάρχουν κόκκινα πανιά στη δραματουργική επεξεργασία, την ώρα που διασκευάζεται ένα κείμενο όπως του Αριστοφάνη; Υπάρχουν κάποιοι φόβοι έτσι; Κάτι να αγγίξω, κάτι να μην αγγίξω; Όταν ανεβάζω Σαίξπηρ, Αριστοφάνη;
Αθηνά Μουστάκα – Είχαμε ένα φόβο για την επιθεώρηση. Με την επιθεώρηση Νεφέλες. Όλα τα έργα που παίζονται στην Αριστοφανιάδα παίζονται με μία συγκεκριμένη συνθήκη. Αυτό ήταν ένα θέμα που μας απασχόλησε. Πώς θα το πάρει ο κόσμος και αν πρέπει να δείξουμε την επιθεώρηση όπως ήταν παλιά ή όπως έχει γίνει τώρα, αλλά δυστυχώς έτσι είναι ο κόσμος. Υπάρχει και αυτή η πλευρά του θεάτρου. Ήταν πάρα πολύ ωραίο για το συγκεκριμένο κομμάτι, το οποίο ήταν όντως κόκκινο πανί και σκεφτόμασταν αν όντως πρέπει να το κάνουμε. Τελικά, παιδιά, με αυτό γελάμε, με τα χάλια μας. Ήταν ένα από τα κόκκινα πανιά που δεν ξέραμε πώς να το περάσουμε. Άλλα τέτοιου είδους διλλήματα δε θυμάμαι.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Στην τελική κρίνεται συνολικά το έργο έτσι; Δεν επιλέξατε να τα κάνετε όλα επιθεώρηση. Επειδή θεωρώ ταιριαστό τον Αντώνη Καφετζόπουλο, σας ήρθε με τη μία, μια φωτογραφία στο μυαλό για το ρόλο του Αριστοφάνη το πρόσωπό του; Είναι γνωστό ότι ο Κώστας Γάκης έχει συνεργαστεί μαζί του στο παρελθόν.
Αθηνά Μουστάκα – Έχει συνεργαστεί. Κοίταξε να δεις. Ήταν σίγουρη η Ευαγγελία η Μουμούρη. Η γυναίκα στην παράσταση. Ήταν περίοδος που ψάχναμε μανιωδώς να βρούμε τον πρωταγωνιστή. Είχαμε τον Γιώργο Πυρπασόπουλο, το Γιάννη Δρακόπουλο και ψάχναμε να βρούμε τον Αριστοφάνη. Είχαμε πάει να δούμε τον Αντώνη σε μια παράσταση και λέμε «Αυτός είναι! Αυτός είναι!». Οπότε κάπως έτσι προέκυψε ο Καφετζόπουλος. Θέλαμε ένα πρόσωπο που να είναι πιο βαρύ, πιο κουρασμένο από αυτή τη σαπίλα που συνέβαινε και συμβαίνει.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Και είναι και καθρέφτης, νομίζω, του σημερινού Έλληνα, η μορφή του Καφετζόπουλου.
Αθηνά Μουστάκα – Είναι πολύ συνυφασμένος με τα έργα του Αριστοφάνη, αλλά και με ό, τι φανταζόμασταν εμείς για τον ίδιο τον Αριστοφάνη. Βγάζει μια μελαγχολία για το άδικο αυτού του κόσμου, αλλά και μια χαλαρότητα για τα πράγματα.
