Μαριάνθη Τεντζεράκη (Lavart) – Πώς ξεκίνησαν όλα; Πώς φτάσαμε να βλέπουμε τη Φόνισσα στο Θέατρο Τ το 2019;
Πάνος Δεληνικόπουλος – Η ιστορία ξεκίνησε πριν από έναν χρόνο περίπου, όταν ο κύριος Νικηφόρος Παπανδρέου μου πρότεινε να κάνουμε τη Φόνισσα με την Πειραματική. Ήταν απλώς μια σκέψη που χρειάστηκε να ξεπεράσει αρκετές δυσκολίες για να ευοδωθεί, αλλά -προς μεγάλη μου χαρά – τελικά συνέβη.
Μαριάνθη Τεντζεράκη (Lavart) – Τι κληθήκατε να προσέξετε; Ποιες οι παγίδες που θα μπορούσατε να είχατε πέσει;
Πάνος Δεληνικόπουλος – Πολλές και κάποιες όχι τόσο εμφανείς. Καταρχάς η απόφαση επί του υλικού. Στο κείμενο του Παπαδιαμάντη καμία λέξη δεν είναι περιττή, κανένα περιστατικό εκτός θέσης, καμία περιγραφή φλύαρη. Χρειάζεται λοιπόν τεράστια φροντίδα για να επιλέξει κανείς τι θα κρατήσει και τι όχι. Εδώ ο κύριος Παπανδρέου έκανε μια εξαιρετική αρχική προσαρμογή, πάνω στην οποία δουλέψαμε με τον θίασο για να προκύψει το κείμενο της παράστασης. Η δεύτερη είναι η συνάντηση με τον λόγο. Ένας λόγος που εκ της γλώσσας του δεν αντέχει παραστασιακά ευθείες εκπροσωπήσεις. Κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον. Επιβάλλεται με τη μουσικότητα και τη ροή του και απαιτεί εντός τους να καταφέρεις να ρεύσεις. Αλλιώς μάλλον θα σε εκθέσει. Η τρίτη και πλέον επικίνδυνη, είναι το να αφουγκραστεί κανείς την πολυπλοκότητα του κειμένου. Ο Παπαδιαμάντης – όπως και κάθε μεγάλος καλλιτέχνης – αποτυπώνει το ον σε μια πολυπρισματικότητα που διασύρει οποιεσδήποτε δυϊστικές υπεραπλουστεύσεις. Χωρίς όμως να γίνεται ποτέ εγκεφαλικός και στείρος. Αυτό πρέπει κανείς να το αντιληφθεί για να μπορέσει να συνομιλήσει με το κείμενο και να μην εκφυλίσει το τελικό του αποτέλεσμα σε μια αφελή ηθογραφία, ή μια ανέξοδη ηθικολογία.
Μαριάνθη Τεντζεράκη (Lavart) – Άλλαξε κάτι από την αρχική σας προσέγγιση ως προς αυτό που τελικά βλέπει ο θεατής;
Πάνος Δεληνικόπουλος – Ναι. Τα πράγματα προϊουσών των προβών απαιτούσαν όλο και μεγαλύτερη λιτότητα, όλο και μεγαλύτερη επένδυση στην αισθαντικότητα των ηθοποιών – η οποία κατετέθη εν αφθονία – όλο και μεγαλύτερη αφαίρεση από πλευράς σκηνοθεσίας.
Μαριάνθη Τεντζεράκη (Lavart) – Η επιλογή των τραγουδιών, με ποια κριτήρια έγινε;
Πάνος Δεληνικόπουλος – Προσωπικής αισθητικής και συνομιλίας με την παράσταση. Νομίζω ότι τραγουδοποιοί όπως η Smith, o Dylan και ο Cohen – τραγούδια των οποίων ακούγονται στην παράσταση – είναι ενσωματωμένοι σε μεγάλο βαθμό πλέον στην παράδοσή μας, σίγουρα στη δική μου. Η συνομιλία τους με τα αμιγώς παραδοσιακά νανουρίσματα και μοιρολόγια ακούγεται στ’ αυτιά μου ως αυτονόητη.
Μαριάνθη Τεντζεράκη (Lavart) – Μιλήστε μου για τη συνεργασία σας με την Έφη Σταμούλη.
Πάνος Δεληνικόπουλος – Η τελευταία μου εικόνα από την Έφη Σταμούλη ήταν αυτή της αυστηρής διδάσκουσας στο Πανεπιστήμιο. Συνάντησα μια γυναίκα με διάθεση 18χρονου που μόλις μπήκε στη δραματική σχολή. Που ευχαριστιέται να διασκεδάζει, να δοκιμάζει, να αναιρείται, να αυτοσαρκάζεται, να περνάει καλά. Διατηρώντας με μεγάλη διακριτικότητα τη μέριμνα που φέρει ένας δάσκαλος προς τα νεότερα κορίτσια του θιάσου. Και βέβαια παραμένοντας πάντα η ηθοποιός που γνωρίζουμε.
Μαριάνθη Τεντζεράκη (Lavart) – Παρουσιάζετε τη Φόνισσα σε μία πρόταση αφηγηματικού θεάτρου. Τι προσδοκάτε από το κοινό;
Πάνος Δεληνικόπουλος – Η αφήγηση, οι εικόνες και οι ατμόσφαιρές μας να διεγείρουν τη φαντασία του και να φτιάξει μαζί μας ένα δικό του σύμπαν γι αυτή την ιστορία.
Μαριάνθη Τεντζεράκη (Lavart) – Αγαπημένη σας φράση από το διήγημα;
Πάνος Δεληνικόπουλος – «Κανέν πράγμα δεν είναι ακριβώς ό,τι φαίνεται, αλλά παν άλλο – μάλλον το εναντίον»
Συνέντευξη: Ο Νικηφόρος Παπανδρέου, το βιβλίο και η «Φόνισσα»
Μαριάνθη Τεντζεράκη (Lavart) – Ο Παπαδιαμάντης είναι σε θέση να παιδεύσει τη σημερινή νεολαία;
Πάνος Δεληνικόπουλος – Θα δανειστώ ως απάντηση τους γνωστούς στίχους του Ελύτη: «Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί, όπου και να θολώνει ο νους σας μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό/ και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.»
Μαριάνθη Τεντζεράκη (Lavart) – Θα ξανανεβάζατε Παπαδιαμάντη;
Πάνος Δεληνικόπουλος – Πολύ πιθανό.
Μαριάνθη Τεντζεράκη (Lavart) – Πώς κρίνετε το θέατρο της πόλης της Θεσσαλονίκης εν έτη 2019;
Πάνος Δεληνικόπουλος – Παραμένει λίγο πονεμένη ιστορία. Εν τούτοις, τόσο η θεαματική άνοδος του ΚΘΒΕ, όσο και η σταχανοβίτικη επιμονή κάποιων σε ό,τι έχει απομείνει ως ελεύθερο θέατρο, συν το επίπεδο των θεατρικών σπουδών στην πόλη, δημιουργούν μια δυναμική αρκετά ενδιαφέρουσα. Ας ελπίσουμε ότι θα συνεχίσει να αναπτύσσεται.
Συνέντευξη: Μαριάνθη Τεντζεράκη (Lavart)
Φωτογραφίες: Τάσος Θώμογλου
“Η Φόνισσα” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, με την Έφη Σταμούλη στο Θέατρο Τ
