Μαύρα γυαλιά ηλίου κι ας βρισκόμαστε μέσα σε εσωτερικό χώρο. Κουλ, στιλάτο ντύσιμο και μία κατάξανθη περούκα: μία εμφάνιση που με κάνει να πιστεύω ότι είμαι σχεδόν οριακά μέρος μιας θεατρικής παράστασης.
Δεν μπορώ να αποφασίσω αν ο άνθρωπος που έχω απέναντί μου μου δηλώνει με την εμφάνισή του ότι είναι εκκεντρικός ή απλά μου δείχνει ότι δεν του καίγεται καρφί για το τι πιστεύω εγώ γι’ αυτόν. Τον παρατηρώ, όμως, με ειλικρίνεια, και βλέπω τον σημαντικότερο Αμερικάνο καλλιτέχνη που δραστηριοποιήθηκε από το 1950 και μετά, τον άνθρωπο που πολλοί δηλώνουν ότι έχει ασκήσει στο παρελθόν και το παρόν μας τη μεγαλύτερη επιρροή συγκριτικά με όλους τους υπόλοιπους καλλιτέχνες-μεγαθήρια του προηγούμενου αιώνα. Ξέρω ότι με περιμένει μία δύσκολη συνέντευξη: ο Andy ποτέ δεν μιλάει σοβαρά, αστειεύεται συνεχώς, οι απαντήσεις του είναι κοφτές, ειρωνικές – αξιοπρόσεκτες όμως, όπως και ο ίδιος. Αξίζει να δοκιμάσω, έστω να ανακαλύψω, τι βρίσκεται μέσα στο μυαλό αυτού του μυστηριώδη άντρα.
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Andy, σε καλωσορίζουμε στη σημερινή συνέντευξη, χαιρόμαστε που βρίσκεσαι εδώ μαζί μας.
Andy Warhol – (νεύμα)
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Στην έρευνα που έκανα για σένα, είδα ότι οι γονείς σου κατάγονται από τη Σλοβακία και ήρθαν στην Αμερική ως μετανάστες. Ο πατέρας σου δούλευε σε ανθρακωρυχείο και οι οικονομικές δυνατότητες της οικογένειάς σου ήταν αρκετά περιορισμένες. Πώς πιστεύεις ότι το περιβάλλον αυτό σε επηρέασε τα κατοπινά χρόνια;
Andy Warhol – Με το να θέλω να φύγω όσο το δυνατόν πιο γρήγορα από το Πίτσμπουργκ, φαντάζομαι (γέλια). Το σπίτι μου ήταν το πιο τρομακτικό μέρος που υπάρχει. Ακόμη πιο τρομακτικό και από το πρώτο μου διαμέρισμα στη Νέα Υόρκη που ήταν χωρίς νερό και γεμάτο κατσαρίδες.
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Πιο τρομακτικό και από τις κατσαρίδες; Η κλίμακα τρόμου έχει χτυπήσει κόκκινο.
Andy Warhol – Ω, δεν φαντάζεσαι.
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Ήθελες από μικρός να γίνεις καλλιτέχνης;
Andy Warhol – Η μητέρα μου μου έφερνε περιοδικά με εικόνες διάσημων, τα κόβαμε, τα κάναμε κολάζ, τα ανακατεύαμε, ζωγραφίζαμε μαζί… Νιώθω ότι η σύνθεση αυτή ήταν κάτι πολύ σημαντικό για μένα.
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Ναι, αν λάβουμε υπόψιν το καλλιτεχνικό στιλ που επέλεξες, μου φαίνεται λογικό. Τα έργα σου, πάντως, πάντα προβλημάτιζαν το κοινό και τους ειδικούς. Σ’ έχουν κατηγορήσει ότι το είδος τέχνης με το οποίο ασχολείσαι ίσως να μην είναι καν τέχνη! Σ’ έχουν ρωτήσει γιατί ασχολείσαι με τόσο καθημερινά αντικείμενα όσο αυτά που βρίσκει κανείς σε σούπερ μάρκετ, έχουν αναρωτηθεί γιατί άραγε να νιώσει κάποιος καλλιτέχνης την ανάγκη να μετατρέπει τις γκαλερί του σε σούπερ μάρκετ. Ακόμη και το στούντιό σου το ονόμασες το Εργοστάσιο! Πλήθος ανθρώπων δεν μπορεί να κατανοήσει το λόγο που σε έκανε να επιλέξεις να φωτογραφίζεις άτομα και μετά να βάφεις από πάνω το αντίτυπο, αντί να φτιάχνεις πορτρέτα από το μηδέν ζωγραφίζοντάς τα. Τι απαντάς εσύ σε όλα αυτά; Γιατί διάλεξες αυτόν τον τρόπο έκφρασης;
Andy Warhol – Ω, γιατί απλά μου αρέσει. Είναι πιο εύκολο. Γιατί να δημιουργήσεις κάτι από την αρχή;
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – (γέλια) Είμαι σίγουρη ότι η απάντηση αυτή εξόργιζε τους πάντες.
Andy Warhol – Είναι εκπληκτικό το πόσο εύκολα εξοργίζονται οι άνθρωποι.
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Είναι τα έργα σου ένα σχόλιο προς τον καταναλωτισμό που προέκυψε ως τάση μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο; Ήθελες να υποστηρίξεις ότι, αφού τα πάντα γύρω μας αποτελούν καταναλωτικά προϊόντα, γιατί να μην είναι και η τέχνη καταναλωτική;
Andy Warhol – Μμμμ… Αυτό που θα μπορούσα να πω είναι ότι λατρεύω τα σούπερ μάρκετ. Ο καθένας, είτε είναι πλούσιος είτε φτωχός, μπορεί να πάρει το προϊόν που θέλει στην ίδια ακριβώς τιμή. Δεν είναι τέλειο αυτό; Όπως έχω πει και παλιότερα, αυτός είναι και ο λόγος που λατρεύω την Coca Cola. Και εσύ και ο πρωθυπουργός πίνετε ακριβώς την ίδια Coca Cola: ίδια γεύση, ίδια τιμή, δεν είναι φοβερό;
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Δεν ξέρω αν είναι φοβερό, αλλά το να προσεγγίζεις έτσι την Coca Cola σίγουρα είναι ιδιαίτερο. Στο παρελθόν είχες αναφέρει κάτι πολύ τολμηρό: “Στο μέλλον, ο καθένας θα είναι παγκοσμίως διάσημος για 15 λεπτά”. Θα σε πείραζε αν σε χαρακτήριζα τουλάχιστον προφητικό;
Andy Warhol – Αντιθέτως, θα μου άρεσε πολύ.
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Πώς πιστεύεις, λοιπόν, ότι μπορεί να γίνει κάποιος διάσημος.
Andy Warhol – Μα είναι τόσο απλό. Το μόνο που χρειάζεσαι είναι μια κάμερα κι έναν ρόλο που να μπορείς να υποστηρίξεις.
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Όντως, τις περισσότερες φορές αυτά αρκούν. Παρότι δεν έζησες την εποχή των social media είμαι σίγουρη ότι μπόρεσες κάπως να την οσφριστείς. Πειραματίστηκες πάρα πολύ με την κάμερα, έτσι δεν είναι;
Andy Warhol – Ναι, φυσικά. Από ένα σημείο και μετά δήλωσα ότι έχω τελειώσει με τη ζωγραφική και ότι θα ασχοληθώ μόνο με τη φωτογραφία και το φιλμ. Με πειραματικές παραγωγές. Θυμάμαι, είχα κινηματογραφήσει κάποιον που κοιμόταν για περίπου 5,5 ώρες˙ φυσικά και ο τίτλος της ταινίας ήταν Sleep (= κοιμάμαι, ύπνος).
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Κάπως σαν Big Brother, σωστά;
Andy Warhol – Δεν γνωρίζω τι είναι αυτό, αλλά ακούγεται τρομερά ενδιαφέρον.
Ο Andy Warhol γεννήθηκε το 1928 και πέθανε το 1987, ενώ αποτέλεσε την ηγετική φιγούρα του κινήματος της Pop Art. Τα έργα του, το στιλ του, η εμμονή του με τους celebrities (ο όρος superstar αποτελεί δική του έμπνευση) επηρέασαν και διαμόρφωσαν την αισθητική της Αμερικής και κατόπιν ολόκληρου του πλανήτη. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη ζωή, τα έργα και την προσωπικότητά του μπορείτε να παρακολουθήσετε εδώ το εκπληκτικό ντοκιμαντέρ του BBC.
Η παρούσα συνέντευξη είναι φανταστική.
Δείτε επίσης:
Κείμενο: Αντιγόνη Σιώμου (Lavart)
