Με αφορμή τα σεμινάρια δημιουργικής γραφής της Αλυσίδας Πολιτισμού IANOS, αδράξαμε την ευκαιρία για μια συζήτηση παντός καιρού.
Ο Άρης Δημοκίδης είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος. Ένας άνθρωπος που αγαπά να γράφει και γράφει για ό,τι αγαπά. Ειλικρινής και πάντα επίκαιρος μας μιλά, μεταξύ άλλων, για την αγάπη του στο βιβλίο και την ιδιαίτερη σχέση που έχει με το παιδικό βιβλίο, καθώς ο ίδιος έχει εκδώσει 15 παιδικά βιβλία. Από την κουβέντα μας δεν λείπει το μαγικό στοιχείο της φαντασίας, μερικά από τα βιβλία που τον σημάδεψαν και τον ενέπνευσαν και συμβουλές προς εκείνους που αγαπούν να γράφουν αλλά διστάζουν να κάνουν το βήμα για το δικό τους έργο.
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Κύριε Δημοκίδη, είστε συγγραφέας 15 παιδικών βιβλίων. Ανάμεσα σε αυτά και το best seller “Το παιδί που δεν αγαπούσε τα βιβλία”. Ποια η γνώμη σας για τη σχέση των σημερινών παιδιών με τα βιβλία;
Άρης Δημοκίδης – Κάθε φορά που σκέφτομαι ότι η πλειοψηφία των παιδιών δεν διαβάζει πια, διαψεύδομαι. Είναι ενδιαφέρον πως παρά την οικονομική κρίση αλλά και την πανδημία που ακολούθησε, το παιδικό βιβλίο είναι απ’ τα λίγα «προϊόντα» που δεν είχε κάμψη. Αντιθέτως συνέχισαν να πωλούνται -και φυσικά να διαβάζονται- πολλά παιδικά βιβλία, πράγμα που σημαίνει πως αρκετά παιδιά (σίγουρα όχι όλα) συνεχίζουν να αγαπούν το διάβασμα, και να το εντάσσουν στην καθημερινότητά τους.
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Τι είναι, θεωρείτε, αυτό που χάσαμε μεγαλώνοντας και έκανε τον κόσμο να φαντάζει λιγότερο μαγικός; Σε σχέση με όταν ήμασταν παιδιά, πάντα.
Άρης Δημοκίδης – Κερδίσαμε πολλά μεγαλώνοντας, όπως εμπειρίες και γνώση, όμως σίγουρα χάσαμε τη συγκλονιστική αίσθηση της «πρώτης φοράς». Όταν ήμουν μικρός ένιωθα πως καθετί που άκουγα, που έβλεπα, που διάβαζα ήταν μια πρωτόγνωρη ανακάλυψη – και αποκάλυψη. Παρακολουθούσα τον κόσμο με μάτια διάπλατα ανοιχτά απ’ την έκπληξη. Αυτή η συνεχής αίσθηση της έκπληξης αντικαταστάθηκε στην πορεία με τον αναγκαστικό κυνισμό του ενήλικα. Όμως γύρω στα 30 μου, θέλοντας να ξανανιώσω όπως ένιωθα παλιά, άρχισα να ξαναδιαβάζω παιδικά βιβλία, και σύντομα να γράφω κιόλας. Ήταν ένας τρόπος για να επιστρέψω, έστω και έμμεσα, στην παιδική μου ηλικία, τότε που η φαντασία έρεε άφθονη και όλα μου φαίνονταν μαγικά.
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Αν θα μπορούσατε να είστε ο ήρωας ενός βιβλίου σας, ποιος θα επιλέγατε να είστε;
Άρης Δημοκίδης – Σίγουρα ο Φίλιππος, που είναι ο αρχηγός των Αόρατων Ρεπόρτερ, της δημοσιογραφικής ομάδας παιδιών που πρωταγωνιστεί στην ομώνυμη σειρά πέντε βιβλίων μου. Έγινα κι εγώ δημοσιογράφος όπως αυτός, όμως είναι το όνειρό μου να ζούσα τη ζωή του: Ταξιδεύει ως ανταποκριτής σ’ όλο τον πλανήτη, γνωρίζοντας διαφορετικές κουλτούρες και λύνοντας συναρπαστικά μυστήρια. Και ζει όλες αυτές τις περιπέτειες, ενώ είναι ακόμα παιδί που πάει στο δημοτικό!
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Παραδοσιακό βιβλίο, ebooks, audiobooks. Άλλοι διστάζουν και άλλοι ενθουσιάζονται με τους νέους τρόπους που κατάφερε και προσαρμόστηκε το βιβλίο στην ψηφιακά κυριευμένη καθημερινότητα μας. Εσείς ανήκετε σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες; Αν ναι, σε ποια;
Άρης Δημοκίδης – Είμαι ακόμα του παραδοσιακού βιβλίου, αλλά μ’ αρέσουν και τα audiobooks. Δεν με έχουν βολέψει, ακόμα τουλάχιστον, τα ebooks, αλλά νομίζω πως το μέσο δεν έχει τόση σημασία, όσο το να ακούγονται οι ιστορίες. Παλιά γραφόταν στην πέτρα, μετά σε πάπυρο, σε μερικά χρόνια μπορεί να γράφονται και στον αέρα. Αλλά το σημαντικό είναι πως πάντα θα θέλουμε να φτιάχνουμε και να ακούμε ιστορίες.
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Εν έτη 2021, η εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στη γνώση μέσω του Ίντερνετ, αλλά και ο συχνά φαντασμαγορικός κόσμος των videogames, είναι για τους περισσότερους δεδομένα. Υπάρχει χώρος στις ζωές των σημερινών παιδιών για το βιβλίο;
Άρης Δημοκίδης – Νομίζω πως υπάρχει, αν και σαφώς λιγότερος απ’ ό,τι παλιά. Το ίδιο όμως ισχύει και για τους μεγάλους. Υπάρχουν τόσα πολλά (τεχνολογικά κυρίως) ερεθίσματα στη μέρα μας, που το να απομονωθείς απ’ όλα και να αφοσιωθείς στο διάβασμα είναι πλέον πιο δύσκολο, αλλά και γι’ αυτό είναι ακόμα πιο απολαυστικό, όταν το πετυχαίνεις.
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Ποιος είναι ο καλύτερος δρόμος για τη συγγραφή ενός βιβλίου; Τι θα συμβουλεύατε τους επίδοξους συγγραφείς;
Άρης Δημοκίδης – Η Άλκη Ζέη έχει πει πως τρία πράγματα χρειάζονται για να γίνει κάποιος συγγραφέας: «Διάβασμα, διάβασμα, διάβασμα». Αυτό νομίζω τα λέει όλα. Διαβάζοντας εξασκείσαι στη συγγραφή χωρίς καν να το καταλαβαίνεις, γεμίζεις με εκφράσεις, ιδέες, φαντασία. Κι έπειτα, περνάς στην «κανονική» εξάσκηση, την οποία μπορείς να κάνεις είτε μόνος σου, ή με τη βοήθεια ενός τμήματος δημιουργικής γραφής, όπως είναι αυτά του Ιανού στα οποία έχω τη χαρά να διδάσκω σχετικά με τη συγγραφή παιδικών κι εφηβικών βιβλίων.
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Στα podcast σας, μεταξύ άλλων, ξεχωρίσαμε τα “Ωραία Πράγματα”. Τελικά, αφού υπάρχουν τόσα ωραία πράγματα στη ζωή, γιατί έχουμε την τάση να εστιάζουμε τόσο στα αρνητικά;
Άρης Δημοκίδης – Έλα ντε! Ως άνθρωπος που ενδιαφέρεται για τα πάντα (ακόμα και για Μικροπράγματα όπως λέγεται η στήλη μου στη LIFO), βρίσκω συναρπαστικό το να γράφω και να μιλάω κυρίως για αυτά που μου αρέσουν. Όμως φαντάζομαι πως συχνά εστιάζουμε στα αρνητικά, ίσως γιατί γεννούν πιο έντονα συναισθήματα, κι είμαστε μάλλον εθισμένοι στην αδρεναλίνη που προκαλεί ένα σοκ…
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Αν κάνατε μια λίστα, ποιες δραστηριότητες θα συμπεριλαμβάνατε με σκοπό να φτιάξετε μια όμορφη, για εσάς, μέρα;
Άρης Δημοκίδης – Ζω στην εξοχή τον περισσότερο χρόνο, οπότε η λίστα θα είχε: Βόλτα/τρέξιμο στη φύση. Τάισμα και χάιδεμα όλων των γατιών της περιοχής. Φτιάξιμο ενός ηχητικού ντοκιμαντέρ για το podcast μου. Γράψιμο είτε άρθρου ή βιβλίου. Ωραίο φαγητό. Διάβασμα. Μουσική. Παιχνίδια. Ξεκούραση. Κι άλλη ξεκούραση. Κάποια ενδιαφέρουσα σειρά ή ταινία. Αυτή είναι η ρουτίνα μου, και ευτυχώς η δουλειά μου η δημοσιογραφική ποτέ δεν ήταν κάτι καταναγκαστικό για μένα, αντίθετα είναι σίγουρα απ’ τις αγαπημένες μου δραστηριότητες καθημερινά (ακόμα και τις μέρες που θεωρητικά έχω ρεπό ή είναι αργία).
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Ο κατακλυσμός αρνητικών πληροφοριών από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχει φωλιάσει στην καθημερινότητα αλλά και στο υποσυνείδητό μας. Μοναδικό όπλο επιβίωσης “μερικά καλά νέα”. Εσείς που καταφεύγετε για να βρείτε “καλά νέα”;
Άρης Δημοκίδης – Οι συνεργάτες μου στα Μικροπράγματα της LIFO είναι επιφορτισμένοι με το να βρίσκουν όλα τα καλά νέα, οπότε εγώ τα διαβάζω όταν εγκρίνω και δημοσιεύω τα άρθρα τους.
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας χρησιμοποιώντας τρία emoji;
Άρης Δημοκίδης – 🙃 😅 😍
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Ποιο είναι το αγαπημένο σας “μέρος” στο Ίντερνετ αυτή τη στιγμή;
Άρης Δημοκίδης – Θα έλεγα το YouTube και τα podcasts της LIFO.
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Υπάρχουν κάποια βιβλία που να μπορείτε να πείτε ότι σας σημάδεψαν, σας καθόρισαν ακόμη και σας άλλαξαν;
Άρης Δημοκίδης – Βέβαια, πολλά. Από παιδικά, με διαμόρφωσε πιο πολύ ο Θησαυρός της Βαγίας, της Ζωρζ Σαρή. Νομίζω με επηρέασε και στο γράψιμό μου όσο κανένα. Η Σαρή είναι απ’ τις σπουδαιότερες συγγραφείς μας και τα βιβλία της είναι αυτό που θα λέγαμε «ποιοτικά». Όμως κατόρθωνε να συνδυάζει το καλό ανάγνωσμα με πράγματα που αγαπούν τα παιδιά, όπως είναι η περιπέτεια. Στο Θησαυρό της Βαγίας έκανε ακριβώς αυτό, δείχνοντάς μου ότι υπάρχει κι αυτός ο δρόμος: Ταίριαξε δηλαδή το εκπληκτικό της γράψιμο με μια περιπετειώδη ιστορία που στα παιδικά μου μάτια άγγιζε τα όρια του θρίλερ. Τότε συνειδητοποίησα πως δεν υπάρχουν στεγανά κι ούτε «ποιοτικά θέματα» στα οποία πρέπει οπωσδήποτε να στρέφεται κάποιος για να γράψει ένα πραγματικά καλό βιβλίο.
Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart) – Με αφορμή τα σεμινάρια δημιουργικής γραφής που πραγματοποιείτε στον Ιανό, τι θα λέγατε σε κάποιον που διστάζει ή θεωρεί ότι “δεν το έχει”, προκειμένου να παρακολουθήσει ένα σεμινάριο δημιουργικής γραφής;
Άρης Δημοκίδης – Στα σεμινάρια «Παιδικό και νεανικό βιβλίο: Γράφοντας βιβλία που θα αγαπηθούν» που θα κάνω μέσω Zoom και φέτος στον Ιανό, ο βασικός σκοπός είναι να εξασκηθούμε, να μάθουμε τεχνικές και τρυκ, να έρθουμε σε επαφή με τον κόσμο των εκδοτικών οίκων και να διασκεδάσουμε. Για πολλούς απ’ τους σπουδαστές που ξεκινούν με αβεβαιότητα, γίνεται τελικά μια εμπειρία απολαυστική, έως και ψυχοθεραπευτική. Και άσχετα με το αν θα γράψουν καλά βιβλία που θα εκδοθούν -πράγμα που συχνότατα συμβαίνει- θα έχουν βρει τη δική τους φωνή και θα μάθουν τρόπους για να αξιοποιήσουν τα ταλέντα τους αλλά και τη δημιουργικότητά τους.
Συνέντευξη: Άννα-Μαρία Χαραλάμπη (Lavart)
