Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Κύριε Βασιλάκη, ο Σεπτέμβριος σας βρίσκει στη Θεσσαλονίκη με δύο παραστάσεις (Καπετάν Μιχάλης και Ήλιος με δόντια) που φέρουν την υπογραφή σας. Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με το ΚΘΒΕ;
Βασίλης Βασιλάκης – Γνωρίζοντας παλαιότερες δουλείες μου (Φαλακρή τραγουδίστρια, Μάθημα, Ήλιος με δόντια), ο Αναστασάκης, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Κρατικού, μας εμπιστεύτηκε και μας παραχώρησε τις συγκεκριμένες ημερομηνίες για τις παραστάσεις. Δεδομένου των χρόνων ασχολίας μου στο θέατρο, είναι γνωστά αρκετά δείγματα γραφής και δουλειάς μου
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Ο απαγορευμένος έρωτας του Καπετάν Μιχάλη για την Εμινέ εμφανίζεται σαν δαίμονας, που σαρώνει τη ζωή και το μυαλό του. Ποια είναι τα στοιχεία που κάνουν έναν έρωτα καταστροφικό;
Βασίλης Βασιλάκης – Η διαφορετικότητα, σίγουρα, καθώς και το άγνωστο που μπορεί ένας άνθρωπος να κουβαλάει, όπως και στην περίπτωση του έργου όπου η διαφορετικότητα και ο μύθος που έχει δημιουργήσει η Κερκέζα Εμινέ με την υπέροχη φωνή της. Στον τουρκομαχαλά κάθε φορά που η φωνή της ακούγεται , Τούρκοι κι Έλληνες συγκεντρώνονται για να την ακούσουν. Ταυτόχρονα, είναι και η γυναίκα του Νουρί Μπέη που είναι κι ο αντίποδας του Καπετάν Μιχάλη κι αυτό δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερες εντάσεις μεταξύ των δύο αντρών.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Γιατί κρίνετε ότι ο λόγος του Καζαντζάκη είναι πιο επίκαιρος από ποτέ, όπως αναφέρεται, άλλωστε, και στο επίσημο δελτίο τύπου της παράστασης;
Βασίλης Βασιλάκης – Τα θέματα που διαχειρίζεται ο Καζαντζάκης στον Καπετάν Μιχάλη, όπως π.χ. το φυλετικό, δυστυχώς ακόμη δεν έχουν εξαλειφθεί. Κατ’ αυτήν την έννοια λοιπόν, η σύγκρουση των δύο πολιτισμών και σήμερα παραμένουν αναλλοίωτες.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Πώς συνδυάστηκε το κλασικό στοιχείο που διατρέχει το έργο του Καζαντζάκη με την πρωτοποριακή σκηνοθετική σας προσέγγιση;
Βασίλης Βασιλάκης – Το κατά πόσο πρωτοποριακή είναι η σκηνοθετική μου προσέγγιση είναι κάτι που δεν μπορώ να το κρίνω. Δεν έχω σαν στόχο να κάνω μια πρωτοποριακή παράσταση, έχω σαν στόχο να είμαι όσο γίνεται πιο πιστός στο πνεύμα του συγγραφέα. Το γεγονός ότι χρησιμοποιώ διαφορετικές τεχνικές θεάτρου, δεν ξέρω κατά πόσο «πρωτοποριακό» μπορεί να το κάνει. Θα το δούμε στην πράξη.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Στο ‘Ηλιος με δόντια, διαπιστώνουμε ότι επιστρέφετε εκ νέου στο κομμάτι της δραματοποιημένης λογοτεχνίας. Που οφείλεται αυτή η επιλογή;
Βασίλης Βασιλάκης – Στο γεγονός ότι σε ένα λογοτεχνικό κείμενο η φαντασία του σκηνοθέτη μπορεί να λειτουργήσει έξω από το προδιαγεγραμμένο της θεατρικής γραφής και να χρησιμοποιήσει ετερόκλητα στοιχεία χωρίς να προδίδει τον συγγραφέα.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Κύριε Βασιλάκη, ο ήρωας του έργου, ο Κωνσταντής, βιώνει την απόρριψη της μικρής κοινωνίας του νησιού, στο οποίο κατοικεί. Γιατί η διαφορετικότητα πρέπει πάντα να έχει ένα τίμημα;
Βασίλης Βασιλάκης – Είμαστε συνηθισμένοι να ζούμε σε ένα κοινωνικό πλαίσιο-σύμβαση κι οτιδήποτε έρθει να ταράξει τα νερά του, μας φοβίζει. Πιστεύω ότι ο φόβος στο διαφορετικό είναι η κινητήρια δύναμη που σπρώχνει τους ανθρώπους να θέλουν να το «τιμωρήσουν».
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Τα ιστορικά γεγονότα, στο τέλος του Β΄ παγκοσμίου πολέμου, είναι αυτά που θα δώσουν στον πρωταγωνιστή μας μια ανάσα ζωής, για να του την πάρουν, όμως, στη συνέχεια πίσω, οδηγώντας τον στην παράνοια. Πώς αποτυπώνεται στην παράσταση αυτή η μετάπτωση;
Βασίλης Βασιλάκης – Οι τύψεις είναι ο καθοριστικός παράγοντας που μετουσιώνει την συμπεριφορά του Κωνσταντή. Υποκριτικά, η πτώση αποτυπώνεται με άξονα αυτό το ενοχικό στοιχείο που δημιουργείται από την διαφορετική αντιμετώπιση των άλλων.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Πιστεύετε ότι οι σημερινές κοινωνικές συνθήκες υποθάλπουν ακόμη τον συντηρητισμό στη χώρα μας;
Βασίλης Βασιλάκης – Όχι μόνο τον υποθάλπουν, αλλά είναι και στόχος τους. Η δομή της κοινωνίας είναι αρκετά ευέλικτη ώστε να επιτρέπει ό,τι δεν ενοχλεί πραγματικά. Στην ουσία της όμως, αναπαράγει και ωθεί το συντηρητισμό, είτε άμεσα είτε υπόγεια.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Σε ποιο βαθμό κρίνετε ότι το απώτερο μήνυμα της παράστασης είναι ικανό να επηρεάσει τις συνειδήσεις των ανθρώπων;
Βασίλης Βασιλάκης – Δεν πιστεύω ότι υπάρχει μήνυμα στην παράσταση. Υπάρχουν μηνύματα που πηγάζουν από πληθώρα πραγμάτων κι όχι από λεκτικούς σχηματισμούς. Κατ’ αυτήν την έννοια λοιπόν, ο καθένας θα αντιληφθεί τα «μηνύματα» της παράστασης ανάλογα με την ευαισθησία του, την κρίση του και γενικότερα τις προσλαμβάνουσες που μπορεί να διαθέτει. Κατά βάση, στόχος του θεάτρου για μένα είναι να συγκινεί.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Με ποιον τρόπο επιλέξατε να προσεγγίσετε σκηνοθετικά το έργο;
Βασίλης Βασιλάκης – Δεν ανοίγω το συρτάρι του γραφείου μου έχοντας επιλέξει εκ των προτέρων τον τρόπο που θα σκηνοθετήσω. Έχω δύο βασικούς άξονες που κινούμαι, το ένα είναι το κείμενο και το άλλο είναι το ζωντανό υλικό, οι ηθοποιοί. Στόχος μου κάθε φορά είναι να προτρέπω τους ηθοποιούς να ανακαλύπτουν το κείμενο και μέσα από εκεί να οδηγούνται στην προσωπική τους ελευθερία.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το ρίσκο του ερμηνευτή σε μια μονοπρόσωπη αφήγηση;
Βασίλης Βασιλάκης – Το ρίσκο είναι η απόφαση από μόνη της. Από κει και πέρα, «κίνδυνοι» προκύπτουν. Πρακτικά, σε έναν μονόλογο, το βασικότερο απ’ όλα είναι να μην χάσεις το κείμενο. Η απομνημόνευση, δηλαδή, που όταν χαθεί δεν υπάρχει σανίδα σωτηρίας, ο ηθοποιός λειτουργεί σαν τον σχοινοβάτη χωρίς δίχτυ ασφαλείας. Όταν το κείμενο ρέει απρόσκοπτα, είναι μεγάλη χαρά και ικανοποίηση για έναν άνθρωπο που δουλεύει μόνος του.
Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart) – Κάποιοι λένε ότι η οικονομική κρίση μπορεί να έχει και θετικό πρόσημο, διότι έφερε στο προσκήνιο λιγότερες αλλά ουσιαστικότερες θεατρικές παραγωγές. Ποια η θέση σας στο εν λόγω ζήτημα;
Βασίλης Βασιλάκης – Δεν πιστεύω ότι η οικονομία, είτε είναι προς τα πάνω είτε είναι προς τα κάτω, οδηγεί την ουσία του θεάτρου. Η ουσία του θεάτρου βρίσκεται καθαρά κι αποκλειστικά στο χώρο του εργαστηρίου, στο χώρο των προβών. Οι εξωτερικοί παράγοντες σίγουρα επηρεάζουν, αλλά όχι την ουσία.
https://www.lavart.gr/o-kapetan-mixalhs-apo-thn-omada-mist-sth-monh-lazaristwn/
Συνέντευξη: Ευγενία Θεοδωρίδου (Lavart)
