Σελιδοδείκτης: Συνοπτική ιστορία του πρώτου παγκόσμιου πολέμου, του Νόρμαν Στόουν
ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ αναπτύσσουν τη δική τους δυναμική. Όπως έχουν υπογραμμίσει οι Γερμανοί ιστορικοί, οι πολιτικοί το 1914 σκέφτονταν έχοντας υπόψη τους έναν πόλεμο « υπουργικών συμβουλίων», δηλαδή έναν πόλεμο που θα μπορούσε ν’ αρχίσει και να τελειώσει ό,τι ώρα ήθελαν μερικοί ηγέτες. Αλλά μετά τη μαζική στρατολόγηση και τις τεράστιες απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες, το μίσος κατά του εχθρού και την ανάδυση μιας τερατώδους κοινής γνώμης την οποία κανείς πολιτικός δεν μπορούσε ν’ αγνοήσει, ο πόλεμος δεν ήταν δυνατόν να τερματισθεί με την απλή αναγνώριση πως επρόκειτο για ένα γιγαντιαίο λάθος. Ο Αυστριακός Αυτοκράτορας θα ήθελε πολύ να κάνει κάτι τέτοιο, το ίδιο και ο Πάπας, καθώς και ο Πρόεδρος Γουίλσον. Το 1916 όμως παραμερίστηκαν όλοι αυτοί και το 1917 αναδύθηκαν ριζοσπάστες ηγέτες οι οποίοι εισηγούνταν παραλλαγές του « τελειωτικού χτυπήματος» που πρέσβευε ο Λόιντ Τζορτζ. Την τραγωδία επέτεινε το γεγονός πως όλα έδειχναν ότι ένα τέτοιο χτύπημα ήταν σε θέση να το επιφέρει κάθε μια από τις δύο πλευρές.
Φωτογραφίες: Δανάη Πίρτση (Lavart)
