Αντρέ Μασόν, πέρα απ’ τη λογική
Η αφηρημένη έκφραση ενός σουρεαλιστή
[dropcap size=big]Π[/dropcap]ολλοί είναι οι καλλιτέχνες που γοητεύτηκαν και ασχολήθηκαν με το βάθος του ασυνείδητου, το παράλογο και το σουρεαλιστικό. Επί παραδείγματι, στο θέατρο είναι ο Μπέκετ, στην ποίηση ο Μπρετόν και στη ζωγραφική ο Αντρέ Μασόν. Για τον τελευταίο ο λόγος, που γεννήθηκε σαν σήμερα το 1896.
Σε ηλικία μόλις 11 ετών ξεκίνησε τις σπουδές του στη ζωγραφική στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών στις Βρυξέλλες και αργότερα στο Παρίσι. Ο ερχομός του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου θα αλλάξει τα πλάνα του. Ωστόσο, θα πολεμήσει κι ο ίδιος βιώνοντας εκ των έσω τη μεγαλύτερη φρίκη που μπορεί να γνωρίσει ο άνθρωπος.
Ο Γάλλος ζωγράφος μετέφερε στους πίνακές του τη σύγχυση και το χάος, τον σουρεαλισμό εντέλει, που προκύπτει ως «λογική» συνέπεια του πολέμου. Παραμορφωμένες φιγούρες, φερμένες σαν απ’ το υποσυνείδητο δημιουργούν συμβολικές παραστάσεις φανερώνοντας, μεταξύ άλλων, φόβο, πόνο, βία αλλά και επιθυμίες και ερωτισμό. Ο Μασόν πειραματίστηκε με την αυτόματη ζωγραφική -την τυχαία δηλαδή μετακίνηση του πινέλου στον πίνακα- και έφτιαξε το δικό του «κοσμικό χάρτη» με την τέχνη του. Η τεχνοτροπία του θα εμπνεύσει και άλλους σπουδαίους του χώρου, όπως τον Νταλί, τον Μιρό αλλά και τον Εγγονόπουλο.
Η ελληνική μυθολογία επανέρχεται συχνά σαν θέμα στα έργα του θυμίζοντάς μας αρχέτυπες μορφές: τις Σειρήνες και τις Αμαζόνες, την Αφροδίτη, τον Απόλλωνα και τον Ορφέα. Μπορεί να περιλαμβάνεται στους εκπροσώπους του υπερρεαλισμού*, ωστόσο ο Αντρέ Μασόν έχει δημιουργήσει ένα δικό του αυθεντικό στυλ, μεγάλο τμήμα του οποίου παραμένει ακόμη άγνωστο.
Η «υπερπραγματικότητα», λοιπόν, μέσα απ’ τους πίνακες του Μασόν…
[su_youtube url=”https://www.youtube.com/watch?v=ovRO88ogL6Q ” width=”200″ height=”100″ responsive=”no”]
[su_youtube url=”https://www.youtube.com/watch?v=5ytiP4TthRc ” width=”200″ height=”100″ responsive=”no”]
* Το κίνημα του υπερρεαλισμού -ή σουρρεαλισμού- άνθισε κατά κύριο λόγο στη Γαλλία των αρχών του 20ού αιώνα, κατά την περίοδο μεταξύ του Α’ και Β’ παγκοσμίου πολέμου. Ξεκινώντας απ’ τη λογοτεχνία, διαδόθηκε και στις υπόλοιπες τέχνες. Οι καλλιτέχνες που διαμόρφωσαν το κίνημα καταγράφηκαν στο πρώτο Μανιφέστο του υπερρεαλισμού (1924) του Αντρέ Μπρετόν, καθώς και στην πραγματεία Une Vague de rêves (1924) του Λουί Αραγκόν.
Κείμενο: Αλίκη Μαργαρού (Lavart)
