Φερνάντο Πεσσόα, το αόρατο πρόσωπο
«Γιατί να έχω φτιάξει από όνειρα τη μόνη ζωή που έχω;»
[dropcap size=big]Λ[/dropcap]ίγο αν σου αρέσει να διαβάζεις ποίηση, δεν υπάρχει αμφιβολία πως γνωρίζεις το Φερνάντο Πεσσόα. Το πλήρες όνομά του Φερνάντο Αντόνιο Νογκέιρα Πεσσόα. Ωστόσο, φάνηκε πως δεν του έφτασε αυτό, καθώς δημιούργησε άλλα 72 «ετερώνυμα» με τα οποία υπέγραφε! Το ίδιο το επώνυμό του, Πεσσόα, σημαίνει στην πορτογαλική πρόσωπο. Ο ποιητής, λοιπόν, με τα πολλά πρόσωπα.
Οι πιο γνωστοί απ’ τους ετερώνυμούς του είναι ο Αλμπέρτο Καέιρο, ποιητής του Φύλακα των Κοπαδιών, ο Αλβάρο ντε Κάμπος της Θαλασσινής Ωδής, ο Μπερνάντο Σοάρες του Βιβλίου της Ανησυχίας και ο Ρικάρντο Ρέις των Ωδών. Και πίσω απ’ όλους αυτούς ο Φερνάντο, ως μαέστρος, διευθύνει τα χέρια τους. «Η ψυχή μου είναι μια μυστική ορχήστρα. Αγνοώ ποια όργανα παίζω και ποιοι στριγκλίζουν μέσα μου. Δε με αναγνωρίζω παρά σαν μια συμφωνία». Δεν ήταν μόνο το όνομα, αλλά το ότι υιοθετούσε κάθε φορά την ψυχολογία, την αισθητική, μέχρι και την πολιτική στάση κάθε προσώπου-χαρακτήρα.
[dropcap size=big] Γ[/dropcap]εννήθηκε στις 13 Ιουνίου το 1888 και πέθανε σαν σήμερα, στις 30 Νοεμβρίου το 1935. Γενέτειρά του και πολυαγαπημένη του πατρίδα, η Πορτογαλία και συγκεκριμένα η Λισαβώνα. Ο πατέρας του έφυγε νωρίς απ’ τη ζωή και με τη μητέρα του αργότερα μετακομίσανε στο Ντέρμπαν της Αφρικής, όπου απέκτησε αγγλική παιδεία. Το 1903 πήγε για σπουδές Φιλοσοφικής στο Κέηπ Τάουν, χωρίς να λάβει ποτέ το πτυχίο. Στο στρατό δεν υπηρέτησε. Δούλεψε για πολλά χρόνια σε γραφείο εισαγωγών-εξαγωγών και παράλληλα άρχισε να δημοσιεύει ποιητικές συλλογές. Οι δημοσιευμένες είναι μονάχα τρεις, από τα χιλιάδες χειρόγραφα που βρέθηκαν στην κατοχή του.
Οι στίχοι του Πεσσόα ξεχειλίζουν από φύση, από τη γοητεία της ύπαρξης, μεταφέρουν μηνύματα στο Θεό -με μια πανθεΐστική ματιά- και κρατούν πολιτική στάση.
Όσα και να γράψεις για τον ποιητή, δεν έχουν τόση ουσία όσο το να τον διαβάσεις, να γίνεις μέτοχος κι εσύ των σκέψεων του..
«Είμ’ ένας φύλακας κοπαδιών. Το κοπάδι είναι οι σκέψεις μου κι οι σκέψεις μου είν’ όλες αισθήσεις… Να σκέφτεσαι ένα λουλούδι σημαίνει να το βλέπεις και να το μυρίζεις. Να τρως ένα φρούτο σημαίνει να γνωρίζεις την αίσθησή του… Νιώθω το κορμί μου ολάκερο να ΄χει αναποδογυρίσει στην πραγματικότητα, ξέρω την αλήθεια κι ειμ’ ευτυχισμένος». (από το ποίημα Ο Φύλακας των Κοπαδιών)
[su_youtube url=”https://www.youtube.com/watch?v=4z6j3nNjbOs” width=”200″ height=”100″ responsive=”no”]
[su_youtube url=”https://www.youtube.com/watch?v=rO7RPgbjIPY” width=”200″ height=”100″ responsive=”no”]
«Η λογοτεχνία, όπως κάθε είδος τέχνης, είναι μια ομολογία ότι η ζωή δεν αρκεί»
Κείμενο: Αλίκη Μαργαρού (Lavart)
