«I believe the life of every person is worthy of scrutiny, containing its own secrets and dramas».
[dropcap size=big]Ο[/dropcap]λόκληρος ο ευρωπαϊκός αλλά και ο παγκόσμιος κινηματογράφος υποκλίνεται σε ένα πρόσωπο, αυτό του ουμανιστή Κρίστοφ Κισλόφσκι. Ο ξεχωριστός Πολωνός σκηνοθέτης γεννήθηκε στις 27 Ιουνίου του 1941 και παρά την σύντομη ζωή του, η κληρονομιά που άφησε ήταν αρκετή ώστε να ορίσει τί θα πει «καλό σινεμά».
Η επαγγελματική του καριέρα ξεκίνησε κάπως ανορθόδοξα καθώς η πρώτη σχολή στην οποία εισήχθη ήταν αυτή των πυροσβεστών. Ακολούθησε η σχολή για τεχνικούς θεάτρου και μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες, το Łódź Film School έκανε δεκτή την αίτησή του, από το οποίο τελικά αποφοίτησε το 1969.
[dropcap size=big]Η[/dropcap] αρχική αγάπη για το θέατρο αντικαταστάθηκε από τη γοητεία του κινηματογράφου και συγκεκριμένα του ντοκιμαντέρ. Εμπνευσμένος από την ίδια την ζωή και την καθημερινότητα, ο φακός του ακολουθεί απλούς ανθρώπους – ενώ η πολιτική τοποθέτηση δεν λείπει από τα έργα του. Workers ’71, Curriculum Vitae και Station είναι μερικά από τα πιο γνωστά ντοκιμαντέρ του καταξιωμένου σκηνοθέτη, πριν αφιερωθεί ολοκληρωτικά στον κινηματογράφο. Δεν είναι λίγα τα προβλήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων των ντοκιμαντέρ με αποτέλεσμα η φαντασία και κατ΄ επέκταση η ελευθερία που προσδίδει το σινεμά να φαντάζουν στον Κισλόφσκι πιο δελεαστικά.
Ήδη το ντεμπούτο με την ταινία Personel τού φέρνει το πρώτο βραβείο και κάπως έτσι καταλαβαίνουμε πως το ασπρόμαυρο και λιτό μεγαλείο του ήρθε να κυριαρχήσει στον ευρωπαϊκό κινηματογραφικό κόσμο. Δύο είναι τα έργα που ανέδειξαν το ταλέντο του και τον κατέταξαν στο «πάνθεον» των καλύτερων σκηνοθετών, ο Δεκάλογος και η τριλογία Τρία Χρώματα (Μπλε, Λευκό, Κόκκινο).
[dropcap size=big]Ο[/dropcap] Δεκάλογος αποτελείται από δέκα ταινίες μικρού μήκους και βασισμένος πάνω στις Δέκα Εντολές έρχεται να διερευνήσει ηθικά διλήμματα αλλά και το χάσμα ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο. Δύο μεγάλου μήκους ταινίες ολοκληρώνουν τον κύκλο του Δεκάλογου, Η Μικρή ιστορία για Φόνο και Η μικρή ιστορία για την αγάπη που διαπραγματεύονται θέματα σχετικά με τον έρωτα και το θάνατο καταδεικνύοντας την τραγικότητα της μοναξιάς και του ανέφικτου.
Ο ίδιος ο Κρίστοφ Κισλόφκι είχε δηλώσει για τις Δέκα Εντολές πως ενώ όλοι συμφωνούμε για την εγκυρότητά τους, τείνουμε να τις παραβιάζουμε καθημερινά. Παράλληλα του «επιτρέπουν» να εξερευνήσει τη δισυπόστατη φύση του ανθρώπου, ενώ το γεγονός ότι συγκαταλέγονται σε θρησκευτικούς κανόνες θεωρείται δευτερεύον.
[dropcap size=big]Α[/dropcap]πό τις τελευταίες μεγάλου μήκους ταινίες του μαγευτικού Κριστόφ έχουμε να θυμόμαστε την Διπλή Ζωή της Βερόνικα με την εμβάθυνση στην ανθρώπινη ψυχή και στις σχέσεις να κυριαρχούν στο φιλμ. Τρία Χρώματα, Μπλε, Λευκό και Κόκκινο εμπνευσμένα από τα χρώματα της γαλλικής σημαίας, του δίνουν έναυσμα να ρίξει πάλι φως σε ανθρώπινα συναισθήματα. Η ελευθερία, η ισότητα και η αδελφοσύνη κυριαρχούν στον πολύχρωμο κινηματογραφικό κύκλο του σκηνοθέτη, δίνοντάς του δύο βραβεία συμπεριλαμβανόμενου αυτού της Χρυσής Σφαίρας στο Φεστιβάλ της Βενετίας αλλά και τρεις υποψηφιότητες για όσκαρ. Μετά την ολοκλήρωση της τριλογίας ο Κισλόφσκι αποσύρεται από τον φακό, με το τέλος της ζωής του να έρχεται δύο χρόνια αργότερα.
Άνθρωπος, συναισθήματα, ζωή και πάθη διερευνούνται από έναν σκηνοθέτη – ψυχολόγο που ήθελε πραγματικά να εντρυφήσει στον ανθρώπινο ψυχισμό και το νου. Τα μέσα που χρησιμοποιούσε καταδεικνύουν πως τελικά το μεγαλείο προέρχεται από απλά και λιτά πράγματα με πολυσήμαντη αξία.
[su_youtube url=”https://www.youtube.com/watch?v=OXFzgHNYs9U” width=”200″ height=”100″ responsive=”no”]
[su_youtube url=”https://www.youtube.com/watch?v=QkNEdw8ArE4″ width=”200″ height=”100″ responsive=”no”]
[su_youtube url=”https://www.youtube.com/watch?v=gJhx4XGz6Jc” width=”200″ height=”100″ responsive=”no”]
Κείμενο: Ματίνα Τσιτσανοπούλου (Lavart)
