Σαν σήμερα το 1915 γεννιέται στα Τρίκαλα ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο άνθρωπος που έμελλε να γίνει συνώνυμο του ρεμπέτικου τραγουδιού και να χαράξει τη δική του πορεία στην ελληνική λαϊκή μουσική παράδοση.
Η μουσική μπαίνει από πολύ νωρίς σαν μικρόβιο στο αίμα του -μαθαίνει από πιτσιρίκι βιολί, μαντολίνο και μπουζούκι- και όταν πια κατεβαίνει στην Αθήνα το 1936, εγκαταλείπει τα πλάνα του να ασχοληθεί με τη Νομική και αφοσιώνεται ολοκληρωτικά στο πάλκο. Το Σ’ ένα τεκέ μπουκάρανε αποτελεί την πρώτη του ηχογράφηση και την αρχή της μεγάλης του επιτυχίας.
Συνεργάζεται με καθαρά λαϊκές φωνές, όπως ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Στελλάκης Περπινιάδης, η Σωτηρία Μπέλλου, η Μαρίκα Νίνου. Τα τραγούδια του ερμηνεύουν επίσης μεγάλα ονόματα του ελληνικού πενταγράμμου, όπως ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο Μανώλης Αγγελόπουλος, η Καίτη Γκρέυ, η Πόλυ Πάνου.
Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη, όπου λειτουργεί δικό του μαγαζί, το περίφημο Ουζερί Τσιτσάνης. Εκεί, γράφει μερικά από τα καλύτερα τραγούδια του, όπως η Συννεφιασμένη Κυριακή, που ηχογραφούνται μετά τη λήξη του πολέμου.
Παντρεύεται το 1942 τη γυναίκα της ζωής του, Ζωή Σαμαρά, όμως ο μεγάλος του έρωτας είναι στην πραγματικότητα η μουσική. Ο Τσιτσάνης καταφέρνει να βγάλει το ρεμπέτικο τραγούδι από το περιθώριο, να μπολιάσει τα ανατολίτικα και «μάγκικα» στοιχεία του με καινούρια ευρωπαϊκά, να καθιερώσει το ρεφρέν σε κάθε κομμάτι και να το εμπλουτίσει με δεύτερες και τρίτες φωνές. Το αποτέλεσμα είναι τραγούδια που εκφράζουν τον έρωτα, την απιστία, την πίκρα, την ελπίδα, την αντρική και γυναικεία ψυχή και ο κόσμος τα αγκαλιάζει θερμά. Το μπουζούκι είναι πια συνώνυμο της διασκέδασης.
Αξέχαστες επιτυχίες του μεγάλου Τσιτσάνη είναι οι Αχάριστη, Μπαξέ Τσιφλίκι, Τα πέριξ, Ντερμπεντέρισσα, Νύχτες Μαγικές, Της Γερακίνας γιος, Απόψε στις ακρογιαλιές, Με παρέσυρε το ρέμα, Κάποιο αλάνι, Το βαπόρι απ’ την Περσία κ.ά..
Την τελευταία του πνοή την αφήνει ανήμερα των γενεθλίων του, 18 Ιανουαρίου 1984 στο Λονδίνο, μετά από επιπλοκές μιας εγχείρησης στους πνεύμονες.
Όσα χρόνια και να περάσουν, όμως, οι λάτρεις του ρεμπέτικου θα έχουν στο νου τους για πάντα τη φιγούρα του σκυμμένη πάνω στο αγαπημένο του μπουζούκι, να τραγουδά με τη χαρακτηριστική φωνή του τις μεγάλες του επιτυχίες.
«…Είσαι μια μέρα σαν κι αυτή,
που ‘χασα την χαρά μου.
συννεφιασμένη Κυριακή,
ματώνεις την καρδιά μου…»
Πηγές φωτογραφιών: 1 – 2 – 3 – 4
Κείμενο: Μαρία Μερτίκα (Lavart)
