Μισέλ Φουκώ, ένας επαναστάτης επιστήμονας
Συγγραφέας, φιλόσοφος, ψυχολόγος, θιασώτης του μεταμοντερνισμού
[dropcap size=big]Σ[/dropcap]τις 15 Οκτωβρίου 1926, στο Πουατιέ της Γαλλίας, έρχεται στη ζωή ο Μισέλ Φουκώ. Ο πατέρας του είναι διακεκριμένος χειρουργός και η μητέρα του πλούσια κληρονόμος, στοιχεία που του χαρίζουν μια άνετη παιδική ζωή. Ωστόσο, ο ίδιος είναι δύσκολο και κλειστό παιδί που συχνά προβληματίζει την οικογένεια με τη συμπεριφορά του.
Μεγαλώνοντας επιλέγει να ακολουθήσει Κλασικές Σπουδές (μελέτη Λατινικών και Αρχαίων Ελληνικών) στο Κολλέγιο του Αγίου Στανισλάου, ενώ το 1946 εγγράφεται στην ENS για να σπουδάσει Φιλοσοφία και Ψυχολογία. Τα χρόνια της φοίτησής του αποδεικνύονται καταλυτικά, καθώς ανακαλύπτει την ομοφυλοφιλία του, εκδηλώνει τάσεις αυτοκτονίας και πειραματίζεται με αλκοόλ και ναρκωτικά.
Παρά την άστατη ζωή του, το 1952 κατορθώνει να πάρει το πτυχίο του και αποφασίζει να ακολουθήσει ακαδημαϊκή καριέρα. Χάρη στο λαμπρό του μυαλό εργάζεται με επιτυχία σε πανεπιστημιακά ιδρύματα της Γαλλίας και της Σουηδίας αλλά και σε ψυχιατρικές κλινικές. Παράλληλα, ταξιδεύει μέχρι τη Βραζιλία για να δώσει διαλέξεις.
[dropcap size=big]Ο[/dropcap] Φουκώ, όντας ανήσυχο πνεύμα, καταφεύγει στη συγγραφή για να εκφράσει τις σκέψεις, τους προβληματισμούς αλλά και τις συχνά ανορθόδοξες απόψεις του. Έργα του είναι μεταξύ άλλων τα Τρέλα και Παραλογισμός : Η ιστορία της τρέλας στην Κλασική Εποχή (1961), Επιτήρηση και Τιμωρία : Η γέννηση της φυλακής (1975), Η ιστορία της σεξουαλικότητας (1978-1984), Εξουσία, Γνώση και Ηθική (1987), Οι μη κανονικοί, Ουτοπίες και Ετεροτοπίες, Το μάτι της εξουσίας, Επίσκεψη στη φυλακή Attica.
Του αποδίδουν τον τίτλο του «Επαναστάτη διανοούμενου», αν και ο ίδιος δεν τον αποδέχεται ποτέ. Η αλήθεια είναι, βέβαια, πως ακριβέστερος χαρακτηρισμός δε θα μπορούσε να δοθεί στον άνθρωπο που τολμά να αγγίξει θέματα ταμπού για την εποχή. Πραγματεύεται τις έννοιες της εξουσίας και της τιμωρίας, εμφανώς επηρεασμένος από τον Κομμουνισμό, του οποίου έχει υπάρξει θιασώτης για ένα σύντομο χρονικό διάστημα.
«Δεν υπάρχει καμία δόξα στην τιμωρία» διακηρύσσει.
[dropcap size=big]Κ[/dropcap]ύριό του μέλημα, όμως, είναι η φροντίδα των ψυχικά ασθενών και ο αγώνας για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων. Ο Φουκώ δεν περιορίζεται στην πολιτικοποίηση των θεμάτων αυτών, αλλά συχνά αναλαμβάνει ακτιβιστική δράση.
Ο λόγος του είναι πυκνός, συχνά δυσνόητος και οπωσδήποτε προκλητικός για την επιστημονική κοινότητα και τη δημόσια αιδώ. Ωστόσο, είναι ο πρώτος που προβλέπει την αναγωγή του σεξ σε εμμονή της κοινωνίας για το μέλλον. Ο Νίτσε αποτελεί τον μέντορά του και οι επιρροές του από εκείνον είναι εμφανείς.
Ο Μισέλ Φουκώ αφήνει την τελευταία του πνοή σε ηλικία μόλις 57 ετών, στις 25 Ιουνίου 1984, στο Παρίσι. Έχει χτυπηθεί από τον ιό του HIV και παρά τη θέλησή του για ζωή αυτή είναι μια μάχη που είναι καταδικασμένος να χάσει. Το έργο του, όμως, είναι η παρακαταθήκη που άφησε στις επόμενες γενιές για την καταπολέμηση των διακρίσεων και τη διάνοιξη νέων επιστημονικών δρόμων.
[su_youtube url=”https://www.youtube.com/watch?v=A3JKd5z09f4″ width=”200″ height=”100″ responsive=”no”]
Πηγές φωτογραφιών: 1 – 2 – 3 – 4
