Το γεγονός ότι οι εργασιομανείς Ιάπωνες στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου κλείνουν την Πρωτοχρονιά τις επιχειρήσεις τους για τρεις ολόκληρες μέρες, μάς προϊδεάζει για το πόσο σημαντική είναι η υποδοχή του νέου έτους (Shogatsu – 正月). Πόσο άραγε διαφέρουν οι παραδόσεις τους από τις δικές μας;
Καθάρισμα!
Δεν είναι τυχαίο ότι η φράση «όσα βλέπει η πεθερά» γεννήθηκε στην Ελλάδα και όχι στην Ιαπωνία. Πριν φτάσει ο καινούριος χρόνος, κάθε ιαπωνικό νοικοκυριό που σέβεται τον εαυτό του οφείλει να επιδοθεί σε έναν εξονυχιστικό καθαρισμό του σπιτιού. Ακόμη και αυτές οι κρυφές γωνίες που σίγουρα παραμελούνται κατά τη διάρκεια του έτους είναι απαραίτητο να αστράψουν από καθαριότητα.[1] Ο λόγος; Η Πρωτοχρονιά στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου βρίσκει το χώρο και τα μέλη της οικογένειας κυριολεκτικά και μεταφορικά καθαρούς, έτοιμους για ευοίωνα ξεκινήματα.
Η Πρώτη Ανατολή του Χρόνου
Αν και σίγουρα αρκετοί προτιμούν τον ύπνο, πολλοί Ιάπωνες επιλέγουν να ξυπνούν το πρωί της Πρωτοχρονιάς για να θαυμάσουν την ανατολή του ήλιου, ιδανικά σε ένα μέρος με ιδιαίτερη φυσική ομορφιά.[2] Πώς θα μπορούσε άλλωστε η Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου να μην τον τιμάει με μία τέτοια παράδοση στην έναρξη του νέου έτους; Πέρα όμως από τη συμβολική της διάσταση, η πράξη αυτή σίγουρα κρύβει μέσα της και κάτι το εξαιρετικά μαγικό. . . 
Επίσκεψη σε Ναούς
Το τριήμερο που διαρκούν οι εορτασμοί για την άφιξη του καινούριου χρόνου, οι Ιάπωνες επισκέπτονται έναν από τους πολλούς ναούς που υπάρχουν σε κάθε πόλη ή χωριό, ούτως ώστε να προσευχηθούν. Οι στολισμοί των ναών είναι εντυπωσιακοί, ενώ είθισται οι γυναίκες –αλλά και οι άντρες!– να καταφτάνουν φορώντας τα παραδοσιακά τους kimono.[3]
Και για όσους επιλέξουν να βρίσκονται εκεί στην αλλαγή του χρόνου τούς δίνεται η μοναδική δυνατότητα να παρευρεθούν σε μία σκηνή που σίγουρα προκαλεί δέος: καθώς οι τεράστιες καμπάνες του ναού αρχίζουν να δονούνται, παράγεται ένας πλούσιος και εντυπωσιακός ήχος, ο οποίος εξαγνίζει το πνεύμα, διώχνοντας μακριά τη νύχτα και τα κακά πνεύματα.
Οι Ιάπωνες προμηθεύονται στο ναό και το γούρι της νέας χρονιάς, ένα φυλαχτό δηλαδή που θα τους φυλάει και θα τους δίνει καλοτυχία. Συνήθως –για όσους έχουν καταφέρει να το κρατήσουν χωρίς να το χάσουν– φέρνουν μαζί και το περσινό, αφού τα φυλαχτά του προηγούμενου έτους συγκεντρώνονται και καίγονται όλα μαζί.[4]
Πέρα από το γούρι, μπορεί κανείς να προμηθευτεί και ένα χαρτάκι με προβλέψεις για το πόσο καλότυχη θα αποδειχθεί η νέα χρονιά. Αλλά ακόμη κι αν καταλήξει κάποιος με προφητείες για αναποδιές και κακή τύχη, δεν πρέπει να φοβάται! Δένοντας το χαρτάκι στο κλαδί ενός δέντρου του ναού, φυλάγεται από τις όποιες δυσοίωνες προβλέψεις.
あけおめ! Καλή χρονιά!
Κείμενο: Αντιγόνη Σιώμου (Lavart)
