[dropcap size=big]Τ[/dropcap]ο μεσημέρι της Πέμπτης 13 Οκτωβρίου ανακοινώθηκε ο νικητής του φετινού Νόμπελ Λογοτεχνίας από τη μόνιμη γραμματέα της Σουηδικής Ακαδημίας, Sara Danius, στην Στοκχόλμη. Η ίδια δήλωσε πως το βραβείο απονεμήθηκε στον τραγουδιστή και μουσικό «επειδή δημιούργησε νέες ποιητικές εκφράσεις μέσα στη μεγάλη αμερικανική μουσική παράδοση».
Η Darius συνέχισε τις δηλώσεις της αναφερόμενη στον Όμηρο και την Σαπφώ. «Εκείνοι έγραφαν σε μια άλλη εποχή έργα τα οποία ερμηνεύονταν ενώπιον του κοινού με την συνοδεία μουσικής και παραμένουν ζωντανά αφού διαβάζονται ακόμα. Έτσι, τα έργα του Dylan αποτελούν ποίηση, πρέπει να διαβαστούν και θα εξακολουθούν να διαβάζονται». Τέλος, πρόσθεσε πως «ο καλλιτέχνης δε σταματά να ανακαλύπτει την ταυτότητα του ξανά και ξανά για τα τελευταία 54 χρόνια παράγοντας πολυδιάστατο λογοτεχνικό και μουσικό έργο».
[dropcap size=big]Α[/dropcap]νάμεσα σε υποψηφίους όπως ο διεθνούς φήμης Ιάπωνας Haruki Murakami και ο Κενυάτης Ngugi wa Thiong’o η επιλογή του Bob Dylan προκάλεσε την έκπληξη της κοινής γνώμης. Βέβαια, είναι η δεύτερη φορά που η Σουηδική Ακαδημία απονέμει το βραβείο σε ανθρώπους που δεν ανήκουν στον χώρο της λογοτεχνίας, καθώς πέρυσι επελέγη η δημοσιογράφος Svetlana Alexievich για την πολυφωνική της γραφή.
Αντιδράσεις και συγχαρητήρια προς τον καλλιτέχνη, προερχόμενα από παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνες και πολιτικούς, σύντομα διαδόθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ανάμεσά τους η Βρετανή νομπελίστας Salman Rushie, που δήλωσε πως «Ο Dylan είναι ο μεγάλος κληρονόμος της βαρδικής παράδοσης», ενώ σε παρόμοιο τόνο η πρόεδρος της Χιλής, Michelle Bachelet, εξέφρασε την χαρά της για την επιλογή του Dylan και αναπόλησε στιγμές του παρελθόντος που είναι έντονα συνδεδεμένες με τον μουσικό.
[dropcap size=big]«Ε[/dropcap]πιτέλους αναγνωρίζεται με έναν τρόπο που εξυψώνει την συγγραφή στίχων και την ορίζει ως λογοτεχνική γραφή» δήλωσε η στιχουργός και τραγουδοποιός Rosanne Cash. «Δεν μπορώ καν να απαριθμήσω τις φορές που κάποιος μου είπε «Α, είσαι πραγματική συγγραφέας» όταν διάβασε τα πεζά μου. Είναι προσβλητικό και αγνοεί πως και η στιχουργική απαιτεί πειθαρχία».
How many roads must a man walk down
Before you call him a man?
Yes, ‘n’ how many seas must a white dove sail
Before she sleeps in the sand?
Yes, ‘n’ how many times must the cannon balls fly
Before they’re forever banned?
The answer, my friend, is blowin’ in the wind,
The answer is blowin’ in the wind.
— BLOWIN’ IN THE WIND, 1962
Σταθμοί στο έργο του Bob Dylan
- Δεκαετία ’60: ξεκινά την καριέρα του ως μουσικός της folk. Σύντομα αναγνωρίζεται στην Αμερική ως η φωνή της πολιτικής διαμαρτυρίας και τραγούδια του, όπως τα Masters of War, The Times They Are A–Changing και A Hard Rain‘s a–Gonna Fall, αποτελούν εμβατήριο του κινήματος για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
- 1962: κάνει το ντεμπούτο του με την Columbia Records από την οποία χαρακτηρίζεται ως η νέα φωνή της αμερικανικής folk.
- 1963: τραγουδάει στην μεγάλη πορεία για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ουάσινγκτον στο πλευρό του Martin Luther King.
- Δημιουργεί τα album Highway 61 Revisited και Blonde on Blonde που περιλαμβάνουν ακόμα πιο έντονο σουρεαλιστικό στοιχείο και τους χαρακτηριστικούς αναγραμματισμούς των λέξεων.
- 1965: δημιουργεί το συγκρότημα The Byrds και συνεργάζεται με τον Roger McGuin, ο οποίος ερμηνεύει το Mr. Tambourine Man και δηλώνει πως «Όταν δουλεύω με τον Dylan νιώθω ότι γνωρίζω τον Shakespeare».
Yes, to dance beneath the diamond sky
With one hand waving free
Silhouetted by the sea
Circled by the circus sands
With all memory and fate
Driven deep beneath the waves
Let me forget about today until tomorrow
–MR. TAMBOURINE MAN, 1965
- Δεκαετία ’70: ασπάζεται τον χριστιανισμό και επανεμφανίζεται στην μουσική επικαιρότητα με τρεις φλογερούς δίσκους, πλούσιους σε αναφορές και προβληματισμούς για τα θρησκευτικά αισθήματα.
- 2005: δημοσιεύει το πολυαναμενόμενο αυτοβιογραφικό βιβλίο με τίτλο Chronicles Vol.1, το οποίο απέσπασε θετικές κριτικές για την πρωτοτυπία και την αυθεντικότητά του.
- Έχει κερδίσει 12 φορές το βραβείο Grammy, ένα Academy Award και μία Χρυσή Σφαίρα, ενώ επίσης του έχει απονεμηθεί ένα ειδικό βραβείο Pulitzer για το σύνολο της συνεισφοράς του στην αμερικανική μουσική και παράδοση.
«Ως συνθέτης, ερμηνευτής και πάνω απ’ όλα στιχουργός, ο Dylan κατάφερε να προκαλέσει μια επανάσταση» έγραψε κάποτε η κριτικός Ellen Willis στο περιοδικό New Yorker. «Μεταμόρφωσε τους ιδιωματισμούς της folk σε μια πλούσια, παραστατική γλώσσα, μπόλιασε την επαναστατική μουσική με την λεπτότητα της λογοτεχνίας και της φιλοσοφίας, αναζωογόνησε την ύπαρξη της folk απορρίπτοντας την εθνική αισθηματικότητα που την χαρακτήριζε».
Picasso had fractured the art world and cracked it wide open. He was revolutionary. I wanted to be like him.
–BOB DYLAN
Κείμενο: Αλεξάνδρα Ιωάννου (Lavart)
