Αναπολήσεις για μια παλιά ζωή και κάποιον φίλο…κάποτε, «εκεί που είναι πεσμένο το 12»…
«Ποια είναι η εποχή των καφέδων;» θέλησα να μάθω.
«Το ‘λεγε η μάνα μου. Έτσι και μεσιάσει η ζωή και τελειώσουν οι ψευτιές κι οι παραπανίσιες κουβέντες, έρχεται η εποχή των καφέδων. Πικροί, γλυκεροί, νερομπούλια, όλων των ειδών οι καφέδες ταιριάζουν σ’ αυτή την εποχή. Τότε ο άνθρωπος θέλει να μαζευτεί στο καβούκι του, να κλείσει τις ιστορίες που άφησε λειψές…Κι ο καφές βοηθά. Βοηθητικός ήταν πάντα…Ένας φίλος σε ζουμί…» (Απόσπασμα από το βιβλίο, σελ. 219).
«Ένας φίλος σε ζουμί…», ένας φίλος που δεν έλειψε ποτέ από την καθημερινή συντροφιά των παραθεριστών του «Πεσμένου 12», εκείνον τον βροχερό και συνάμα αλλόκοτα καυτό Ιούλη, με τα σάπια απ’ την υγρασία μεσημέρια και τις νυχτερινές, ζεστές βεγγέρες στο μπαλκόνι, κάτω απ’ το φως του φεγγαριού. Πότε με δοσολογία «πολιτικής αεροπορίας» και πότε φτιαγμένος από χαρμάνι ισάξιο ενός εκλεπτυσμένου «ινδικού τρόπου ζωής», σερβιρισμένος με τριάντα τρεις –αυστηρά- κόκκους ζάχαρης, ο φίλος εκείνος γέμιζε με ιεροτελεστική ευλάβεια τα φλιτζάνια της παρέας του «Πεσμένου 12», δίνοντας αφορμές για πειράγματα, φιλικές συζητήσεις, αναζητήσεις, εκμυστηρεύσεις και κάλυπτε πολύ βολικά τα κενά της σιωπής, την αγωνία του αύριο και το αίσθημα της μοναξιάς, ακόμη και σε βραδιές απαρτίας.
Στην «Εποχή των Καφέδων», στο πλέον αυτοβιογραφικό του μυθιστόρημα, όπως το αποκαλεί ο ίδιος ο συγγραφέας, ο Γιάννης Ξανθούλης κι η οικογένειά του περνούν το τρίτο τους κατά σειρά καλοκαίρι, σε μια ερημική και ειδυλλιακή τοποθεσία κοντά στην Αθήνα μεν, αλλά μακριά από την αποπνικτική της ατμόσφαιρα και τους αποπνικτικούς της ανθρώπους. Απομονωμένα, σε ένα κομμάτι γης πλάι στη θάλασσα, τα τρία σπίτια του «12» διατηρούν καθένα την ιδιωτική του ζωή πίσω από κλειστά παντζούρια, μοιράζονται όμως καθημερινές συνήθειες, φόβους του αύριο και αναπολήσεις του χθες. Αναπολήσεις και μια γλυκιά νοσταλγία για μια ξεχασμένη από χρόνια φιλία των προεφηβικών χρόνων του συγγραφέα, με κάποιον «θαρραλέο», Θεσσαλονικιό Ερυθροσταυρίτη, τον Ερμή, που έγινε σημείο αναφοράς στις διακοπές όλων, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, εκείνο το καλοκαίρι.
Η εμφάνιση του Ερμή οδήγησε τον συγγραφέα στην Εποχή των Καφέδων: στα παιδικά χρόνια στην Καρόλου Ντηλ, την απώλεια της μητέρας, την φυγή του μεγάλου αδερφού, τον πατέρα…την Γαλιλαία. Αγαπημένο θέμα του Γιάννη Ξανθούλη, η οικογένεια πρωταγωνιστεί σε ακόμη ένα βιβλίο του, με τρόπο χιουμοριστικό, αλλά και γλυκά μελαγχολικό, σε περασμένες διαδρομές, θαμμένες στη μνήμη, και σε σύγχρονες προκλήσεις για τον ίδιο, έχοντας από χρόνια αναλάβει νέο ρόλο, ως πατέρας και σύζυγος πια.
Δημοσιογράφος, συγγραφέας βιβλίων και θεατρικών έργων, βραβευμένος το 2015 για το βιβλίο «Την Κυριακή έχουμε γάμο» (Βραβείο Καλύτερου Μυθιστορήματος της Χρονιάς), ο Γιάννης Ξανθούλης είδε την «Εποχή των Καφέδων» να κυκλοφορεί ξανά στα ράφια των βιβλιοπωλείων φέτος, 25 χρόνια μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, αυτή τη φορά από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Η «Εποχή των Καφέδων» παραμένει ένα ανάγνωσμα καθόλα επίκαιρο για τις ανθρώπινες σχέσεις, τον οικογενειακό βίο και τις φιλίες…μιας άλλης ζωής, της ζωής που συχνά αφήνουμε συνειδητά πίσω ή νομίζουμε ότι χάθηκε ανεπιστρεπτί στο πέρασμα των χρόνων. Γεμάτο εικόνες και αρώματα το καλοκαίρι των παραθεριστών του «Πεσμένου 12» συναντά με μεγάλη ακρίβεια τα ελληνικά καλοκαίρια της οικογενειακής παραθέρισης σε εξοχικά σπίτια χωρίς οδό και αριθμό, δίπλα σε κάποια ερημική παραλία, βγαλμένη απ’ τον Παράδεισο, με σκέψεις και αισθήματα που σιγοκαίνε για τον καθένα στην προσωπική του Κόλαση.
Κείμενο: Δέσποινα Μάντζιαρη (Lavart)
