Στην αρχή υπήρχε το Χάος.
Έπειτα, γεννήθηκε η Γαία. Η Γαία γέννησε -ίσο μ’ αυτήν- τον έναστρο Ουρανό, για να τη σκεπάζει από παντού.
Ουρανός και Γαία
Η Γαία και ο Ουρανός γέννησαν πολλά παιδιά. Τον Ωκεανό, την Τιτανίδα, τη Μνημοσύνη (μητέρα των Μουσών), τη Ρέα, τη Θέμιδα, τον Ιαπετό, τους Κύκλωπες (Βρόντη, Άργη και Στερόπη), τον Κοίο και τον Κρείο, και τελευταίο τον Κρόνο. Επειδή ο Ουρανός φοβόταν ότι κάποιο από τα παιδιά του θα του πάρει την εξουσία, αμέσως μετά τη γέννησή τους τα φυλάκιζε στα έγκατα της Γαίας, στα μυθικά Τάρταρα. Κάποια στιγμή η Γαία, που δεν άντεχε να υποφέρει άλλο, συνωμότησε με τα παιδιά της ώστε να απελευθερωθούν και ο Ουρανός να τιμωρηθεί. Εκείνος που ανέλαβε να τιμωρήσει τον πατέρα του, ήταν ο μικρότερος γιος του, ο Κρόνος.
Κρόνος, Ουρανός και θεά Αφροδίτη
Σύμφωνα με τη Θεογονία, ο Κρόνος επιτέθηκε στον Ουρανό και τον ευνούχισε. Τα μέλη του τα πέταξε στη θάλασσα, και από τον αφρό που σχηματίστηκε γύρω τους γεννήθηκε η θεά Αφρο-δίτη, η οποία αφού πέρασε από τα Κύθηρα (Κυθέρεια), εξήλθε στις ακτές της Κύπρου.
Κρόνος, Ρέα και Ιεράπετρα
Ο Κρόνος και η Ρέα, η αδελφή του, γέννησαν πολλά παιδιά: την Εστία, τη Δήμητρα, την Ήρα, τον Άδη, τον Ποσειδώνα, ενώ το μικρότερο παιδί τους ήταν ο θεός Δίας. Επειδή ο Κρόνος (όπως και ο Ουρανός) είχε πληροφορηθεί ότι κάποια μέρα ένα από τα παιδιά του θα του πάρει το θρόνο, αποφάσισε να τα καταπιεί όλα ώστε να μην κινδυνεύει. Η γυναίκα του, όμως, η Ρέα, για να προστατεύσει το μικρό Δία, που ήταν ο μόνος που είχε προς το παρόν γλιτώσει, τύλιξε μια πέτρα, έτσι ώστε να μοιάζει με φασκιωμένο μωρό, και την παρέδωσε στον Κρόνο. Εκείνος όταν κατάλαβε ότι κατάπιε πέτρα, την εξέμεσε, και η πέτρα έπεσε στο σημείο το οποίο καλείται σήμερα Ιεράπετρα της Κρήτης…
Η Τιτανομαχία και ο Άτλαντας
Μετά από αυτό το συμβάν, ο Δίας απελευθέρωσε τα αδέλφια του από τον Κρόνο, και ξεκίνησε η Τιτανομαχία, η μυθική μάχη μεταξύ των Ολύμπιων θεών, με αρχηγό το Δία, και των Τιτάνων, με αρχηγό τον πατέρα του Δία, Κρόνο. Στην Τιτανομαχία οι Τιτάνες ηττήθηκαν και φυλακίστηκαν στα Τάρταρα.
Μετά τη λήξη της Τιτανομαχίας, ο γιος του Τιτάνα Ιαπετού, Άτλαντας, τιμωρήθηκε από το Δία, και καταδικάστηκε να σηκώνει αιώνια τον Ουράνιο θόλο/Ουρανό.
Ύπνος και Θάνατος
Ο Ησίοδος μας αναφέρει αλλού ότι η Νύχτα και το Έρεβος γέννησαν πολλά παιδιά. Το γένος των Ονείρων, την Απάτη, την Αγάπη, το Γήρας, την Έριδα, τις Εσπερίδες, αλλά και τις Μοίρες (Κλωθώ, Λάχεσις και Άτροπος). Έκαναν και δυο δίδυμα αγόρια, τον Ύπνο και το Θάνατο. Όταν κοιμόντουσαν το ένα έμοιαζε με το άλλο. Κατά τον Ευριπίδη, ο Ύπνος είναι ένας πρόσκαιρος Θάνατος, ενώ ο Θάνατος ένας αιώνιος Ύπνος.
Χρόνος = Κρόνος
Στα λατινικά βλέπουμε ότι ο Κρόνος (Cronos) και ο Χρόνος (Chronos) έχουν κοινή ετυμολογική προέλευση. Στη Θεογονία ο Κρόνος είναι ο Χρόνος, ένας πατέρας κάθε άλλο παρά στοργικός. Προσπαθήστε να δώσετε έναν καλύτερο ορισμό του Χρόνου, από έναν πατέρα που τρώει τα παιδιά του… Ο ίδιος Χρόνος που μας γέννησε, η κάθε μέρα που περνά, μας γερνούν περισσότερο. Κάθε μέρα φθίνουμε κι από λίγο, χάνουμε τα φύλλα μας. Η ζωή που μας χαρίστηκε πέφτει σαν νερό από τα κενά των πλεγμένων χεριών μας.
Ο μύθος και εμείς
Το μυθικό ταξίδι που έχει πλάσει ο Ησίοδος περιέχει όλη την αλήθεια και τη σοφία του ανθρώπινου γένους. Βαθιά ανθρώπινοι χαρακτήρες που βαφτίζονται θεοί, πολεμούν, ερωτεύονται και υπομένουν, σε ένα ατέλειωτο διηνεκές.
Η Θεογονία του Ησιόδου μάς δείχνει ότι ο Χρόνος, ενίοτε, μπορεί και να νικηθεί.
Κείμενο: Κλεονίκη Αθανασιάδου (Lavart)
Φωτογραφίες: 1, 2, 3, 4, 5
