Οι Pink Floyd του Syd

Ιδιοφυές μυαλό. Ευαίσθητος χαρακτήρας. Επιδέξιος μουσικός. Πολυσχιδής, ταλαντούχα προσωπικότητα. Πρωτοπόρος σε μουσικές τεχνικές. Ιδρυτής ενός εκ των κορυφαίων συγκροτημάτων του κόσμου. Το όνομα αυτού, Syd Barrett. 

[dropcap size=big]O[/dropcap] Ρότζερ Κηθ Μπάρετ γεννήθηκε στις 6 Ιανουαρίου του 1946 στο Cambridge. Μια έντονη προσωπικότητα και ένας πολλά υποσχόμενος καλλιτέχνης που έμελλε να παίξει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ίδιας της ροκ μουσικής . Ήδη από πολύ μικρή ηλικία έπαιζε πιάνο, στα 10 άρχισε να παίζει γιουκαλίλι, στα 11 του μπάντζο και στα 14 ακουστική κιθάρα ενώ στα 15 του πήρε την πρώτη του ηλεκτρική κιθάρα κατασκευάζοντας μόνος του τον ενισχυτή. Στα 18 του γίνεται μέλος των Pink Floyd με λαμπρή πορεία, όπως όλα έδειχναν μέχρι τότε..


[dropcap size=big]Η[/dropcap] ιστορία των Pink Floyd ξεκινά – πιο νωρίς από το 1965, όπως συχνά λέγεται – κάπου το 1963 με πρωτεργάτες τους τότε 20χρονους συμφοιτητές αρχιτεκτονικής και συγκατοίκους, Roger Waters και Nick Mason. To 1964 προστίθεται και ο Richard Wright ενώ το 1965 προσχωρεί στο ονομαζόμενο τότε σχήμα Tea Set και ο 18χρονος Syd Barrett, ο οποίος ήταν παιδικός φίλος του Roger Waters. Επρόκειτο για έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα που έκανε εντύπωση στον Mason από την πρώτη κιόλας στιγμή της γνωριμίας τους. Στο βιβλίο του έχει γράψει για τον Syd: «Σε μία εποχή που όλοι μας ήμασταν κουλ σε έναν πολύ εφηβικό, αυτοσυνείδητο τρόπο, ο Syd ήταν περίεργα εξωστρεφής. Η μνήμη μου για εκείνον περιστρέφεται πάντα γύρω από την πρώτη μας γνωριμία, όταν δεν μπήκε καν στον κόπο να μου συστηθεί».[dropcap size=big]Ο[/dropcap] Syd θα μείνει στο συγκρότημα για 4 μόλις χρόνια. Η επίδρασή του, όμως, στο σχήμα αυτό και στη διαμόρφωση του ψυχεδελικού ύφους του υπήρξε καθοριστική. Για αυτά τα τέσσερα χρόνια θα είναι ο βασικός συνθέτης των κομματιών, ο τραγουδιστής και κιθαρίστας του συγκροτήματος ενώ είναι εκείνος που θα εφεύρει το όνομα Pink Floyd μετά την αλλαγή πολλών ονομάτων ( «The Abdabs», «The Screaming Abdabs», «Sigma 6» – καθώς τότε το συγκρότημα ήταν εξαμελές – και «The Meggadeaths»). Για πολλούς, η βάφτιση του συγκροτήματος σε Pink Floyd είναι γνωστή: Ο Syd δημιούργησε ένα αμάλγαμα από τα αρχικά ονόματα δύο blues μουσικών που είχε στη συλλογή του, του Pink Anderson και του Floyd Council. Στην αρχή, το όνομα της μπάντας ήταν Pink Floyd Blues Band ενώ μετά περιορίστηκε στο γνωστό Pink Floyd.

Το 1967 αποτελεί κομβική χρονιά για τους Floyd αφού μετά από τέσσερα χρόνια αρχίζουν αυτοί και η μουσική τους να γίνονται αντιληπτοί από τη μουσική βιομηχανία. Γίνονται προτάσεις για χρηματοδότηση και ηχογράφηση κομματιών τους με αποτέλεσμα μέσα στην ίδια χρονιά να κυκλοφορήσουν δύο singles, ενώ το Σεπτέμβριο του 1967 πραγματοποιούν την πρώτη τους περιοδεία ως opening band σε μεγάλα ονόματα, όπως αυτό της Janis Joplin. Λέγεται μάλιστα ότι παρόλο που το ύφος και η ιδιοσυγκρασία του συγκροτήματος είχε συνδεθεί έντονα με τη χρήση ναρκωτικών ουσιών, οι Floyd, εκτός του Syd, δοκίμαζαν περιστασιακά μόνο LSD. Κατά τ’ άλλα, δεν είχαν πιει ούτε ουίσκι μέχρι τη φορά που τους έδωσε η Janis σ’ εκείνη την προαναφερθείσα περιοδεία.

[dropcap size=big]Ω[/dropcap]στόσο, ενώ το 1967 βρίσκει τους Floyd να κάνουν τα πρώτα τους επιτυχημένα βήματα στην παγκόσμια μουσική σκηνή, o Syd από την άλλη, εξαρτημένος σοβαρά από τη χρήση LSD και με εύθραυστη ψυχολογία δεν μπορούσε να ανταποκριθεί πλέον στις απαιτήσεις του συγκροτήματος. Ο Mason θα πει: «Η χρήση έκανε τον Syd να είναι πλήρως απομακρυσμένος από το οτιδήποτε συνέβαινε.» Το Δεκέμβριο προστίθεται στο συγκρότημα και o David Gilmour, φίλος και συμφοιτητής του Syd στο Cambridge Tech. Πολλά μεσημέρια είχαν περάσει μαζί παίζοντας κιθάρα και φυσαρμόνικα ενώ μαζί είχαν ταξιδέψει και στη νότια Γαλλία κάνοντας ωτοστόπ.

Η επόμενη χρονιά είναι πολύ δύσκολη για τον Syd αλλά και για τα υπόλοιπα μέλη, καθώς η κατάσταση της πνευματικής υγείας του μουσικού αρχίζει να επιβαρύνεται με τη συμπεριφορά του να γίνεται τις περισσότερες φορές απρόβλεπτη εξαιτίας της υπερβολικής δόσης του παραισθησιογόνου, ενώ οι υπόλοιποι Floyd δυσφορούν. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο στη διαδρομή για μία συναυλία στο Southampton ένα από τα μέλη ρωτά τους υπόλοιπους εάν θα περάσουν από το σπίτι του Syd να τον πάρουν και o David απαντά: «Όχι, ας μην μπούμε στον κόπο», υπογράφοντας με αυτά τα λόγια ουσιαστικά το τέλος του Syd από την μπάντα. Ο Waters αργότερα θα παραδεχτεί: «Ήταν φίλος μας, αλλά τις περισσότερες φορές θέλαμε να τον στραγγαλίσουμε.» Το Μάρτιο του 1968 ο Syd συμφωνεί να αποχωρήσει από το σχήμα.

Το 1968, λοιπόν, οι τέσσερις πλέον Floyd, ο Roger, ο Nick, ο Richard και ο David συνεχίζουν την πορεία τους ως Pink Floyd ενώ πλέον ο Syd θα ακολουθήσει solo καριέρα για λιγότερο από δέκα χρόνια με την κυκλοφορία δύο albums, του The Madcap Laughs και Barrett το 1970.

[dropcap size=big]Ο[/dropcap]ι τέσσερις Floyd συναντήθηκαν μόνο μία φορά με τον Syd στο στούντιο της Abbey Road. Η συνάντηση αυτή ήταν επεισοδιακή όταν στις 5 Ιουνίου του 1975, οι Floyd ηχογραφούσαν το τελικό mix του «Shine On You Crazy Diamond», κομμάτι αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στον Syd και εκείνος τους επισκέφθηκε απροσδόκητα. Ήταν υπέρβαρος, με ξυρισμένο το κεφάλι και τα φρύδια του ενώ κρατούσε μία πλαστική σακούλα. O Waters δεν τον αναγνώρισε, ενώ ο Wright απόρησε για την ταυτότητα του επισκέπτη. Υπέθεσε ότι πρόκειται για κάποιον φίλο του Waters ρωτώντας τον αλλά σχεδόν αμέσως κατάλαβε ότι πρόκειται για τον Syd. Ο Gilmour πίστεψε ότι ο επισκέπτης ήταν από το προσωπικό του EMI ενώ και ο Mason απέτυχε να τον αναγνωρίσει. Μόλις κατάλαβαν ποιος ήταν, ο Waters ξέσπασε σε κλάματα. Ο Syd κρατούσε μία οδοντόβουρτσα ενώ προσπάθησε να βουρτσίσει τα δόντια του μέσα στο στούντιο. Όταν ερωτήθη πώς απέκτησε τόσα κιλά, εκείνος είπε ότι έχει μεγάλο ψυγείο και ότι τρώει πολλές χοιρινές μπριζόλες. Επίσης ανέφερε ότι ήταν διαθέσιμος πλέον για το συγκρότημα, ωστόσο στο άκουσμα του mix του «Shine On» έδειχνε να μην έχει καλή επαφή με την πραγματικότητα και ό,τι συνέβαινε. Τελικά, o Waters τον ρώτησε αν του άρεσε το κομμάτι και εκείνος απάντησε αρνητικά ενώ αμέσως μετά έφυγε. Αυτή θα ήταν η τελευταία στιγμή που θα τον έβλεπαν. Στις 7 Ιουλίου του 2006 το «τρελό διαμάντι» φεύγει από τη ζωή σε ηλικία 60 ετών, απομακρυσμένος από όλους και από όλα στο σπίτι του στο Cambridge.

Ο Syd, αν και πολύ σύντομα απομακρύνθηκε από το συγκρότημα που ο ίδιος ίδρυσε και συνέλαβε, έπαιξε ίσως τον πιο καθοριστικό ρόλο για τη μετέπειτα πορεία των Floyd, για την ιδιοσυγκρασία των κομματιών και το παίξιμό τους και ίσως είναι υπεύθυνος για τον τρόπο που έμαθε σε μία ολόκληρη γενιά να ακούει μουσική. Όπως αναφέρει και ο Κωνσταντίνος Τσάβαλος στο βιβλίο του «Pink Floyd: A Storyful Of Secrets», «Οι Pink Floyd μας έμαθαν να ακούμε μουσική. Ή, για να το θέσω καλύτερα, μας έμαθαν να εκτιμούμε όχι τόσο την μουσική per se, αλλά τα διαστήματα και τις παύσεις ανάμεσα στις επτά νότες. Να ακούς. Να περιμένεις. Να αφουγκράζεσαι. Και να φαντασιώνεσαι τι θα ακολουθήσει μετά. Αυτή είναι μάλλον η σημαντικότερη συμβολή τους στη παγκόσμια μουσική».

[dropcap size=big]Τ[/dropcap]ο καινοτόμο κιθαριστικό έργο του Barrett και η εξερεύνηση πειραματικών τεχνικών όπως η αρμονία, η παραμόρφωση και το feedback επηρέασαν πολλούς μουσικούς. Ο David Bowie ήταν ένας από αυτούς, ο οποίος θα πει για τον Syd: «Ήμουν ερωτευμένος με το παίξιμο και γράψιμο του Syd. Ήταν πέρα από τη δική μας πραγματικότητα, κάτι που με έλκυε έντονα. Υπήρχε μια Peter Pan ποιότητα σ’ εκείνον.»

Πράγματι, κάποιος προσεκτικός ακροατής, ειδικά των τεσσάρων πρώτων σινγκλς και των δύο πρώτων άλμπουμς των Floyd θα διαπιστώσει την καινοτόμα παραισθητική σαγήνη που εξέπεμπε το παίξιμο αυτού του ιδιόμορφου-δεξιοτέχνη μουσικού. Οι ηχογραφήσεις του, επίσης, σημειώνονται για την έντονη αγγλική προφορά.

Μετά την έξοδό του από τη μουσική βιομηχανία, ο μεγαλοφυής καλλιτέχνης συνέχισε με τη ζωγραφική και αφιέρωσε τον εαυτό του στην κηπουρική. Οι Pink Floyd έγραψαν και κατέγραψαν πολλά αφιερώματα σε αυτόν, κυρίως το album Wish You Were Here, το οποίο περιελάμβανε το «Shine On You Crazy Diamond», ως φόρο τιμής στον Barrett. Στο ντοκιμαντέρ Pink Floyd: The Story of Wish You Were Here (2012), o David Gilmour επισημαίνει τη σπουδαία συμβολή του Barrett στο συγκρότημα αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Δεν μπορώ να τραγουδήσω χωρίς να σκέφτομαι τον Syd».

Ίσως, οι Pink Floyd δεν θα ήταν οι Pink Floyd που ξέρουμε σήμερα, δίχως την παρουσία -αλλά και απουσία- του Syd. Έτσι, λοιπόν, το απέραντο σκοτάδι ενός σεληνιασμένου γεννά το Dark Side of The Moon αλλάζοντας μια για πάντα τη μουσική πραγματικότητα και εμείς είμαστε ευγνώμονες για αυτό.

Κείμενο: Δήμητρα Παπαγεωργίου (Lavart)