Το επικό και ανθρώπινο έργο του Μπρεχτ
«Σε κάθε ιδέα, πρέπει να ψάξει κανείς από πού έρχεται και πού πάει. Μόνο έτσι μπορούμε να καταλάβουμε
αν είναι καλή ή όχι».
[dropcap size=big]Η[/dropcap] ταύτιση δεν είναι πάντοτε ο καλύτερος τρόπος για να αντιληφθείς την αλήθεια που κρύβεται πίσω από το καθετί. Αυτή η σκέψη είναι θεμελιώδης για το έργο του σπουδαίου δραματουργού, ποιητή, αλλά και σκηνοθέτη Μπέρτολτ Μπρεχτ, του πατέρα -όπως θεωρήθηκε- του επικού θεάτρου.
Γεννήθηκε σαν σήμερα 10 Φεβρουαρίου του 1898 στο Άουγκσμπουργκ της Βαυαρίας από μητέρα προτεστάντισσα και πατέρα καθολικό. Από τη σχολική του ηλικία διαφαίνονταν η αντιδραστική του φύση, αλλά και η αγάπη του για την πατρίδα. Οι σπουδές του αφορούσαν τη Φιλοσοφία και αργότερα την Ιατρική. Κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μάλιστα, υπηρέτησε ως νοσοκόμος και ήρθε αντιμέτωπος με την πραγματικότητα του πολέμου. Την ίδια περίοδο έγραψε το πρώτο του ποίημα Ο θρύλος του νεκρού στρατιώτη, καθώς και το πρώτο του θεατρικό έργο με τίτλο Βάαλ.
«Αυτοί που βρίσκονται ψηλά θεωρούν ταπεινό να μιλάς για το φαΐ. Ο λόγος; Έχουνε κιόλας φάει».
[dropcap size=big]Η[/dropcap] πρώτη επιτυχία του έρχεται με τη διασκευή της Όπερας των ζητιάνων ως Η Όπερα της Πεντάρας. Οι πολιτικές συνθήκες της τότε Γερμανίας και η επικράτηση του ναζισμού τον ξεσηκώνουν συνειδησιακά και έμπρακτα. Κατά την περίοδο της εξορίας του θα γράψει μερικά απ’ τα σπουδαιότερα έργα του όπως: Το μυθιστόρημα της πεντάρας, Ο βίος του Γαλιλαίου, Η δίκη του Λούκουλου, Η Μάνα κουράγιο και τα παιδιά της, Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν, Ο κύριος Πούντιλα κι ο υπηρέτης του Μάττι, Τα οράματα του Σιμόν Μασάρ και Ο Καυκασιανός Κύκλος με την Κιμωλία.
«Γιατί να λέμε βίαια τα νερά ενός ποταμού και όχι τις όχθες που τα περιορίζουν;»
[dropcap size=big]Ε[/dropcap]πηρεασμένος από τον Φρανκ Βέντεκιντ, αλλά και από το κινέζικο και το ρώσικο θέατρο θα δημιουργήσει έναν ρεαλιστικό και ανθρώπινο συγγραφικό κόσμο, μακριά από ψευδαισθήσεις και καλλωπισμούς. Είναι αυτός που θα διατυπώσει τη θεωρία του επικού θεάτρου και θα εισαγάγει την αποστασιοποίηση στο θέατρο. Με την τεχνική αυτή αποφεύγεται η συναισθηματική ταύτιση του θεατή με τους δραματικούς χαρακτήρες και με όσα διαδραματίζονται στη σκηνή. Στόχος είναι η επίκληση στη λογική, ο κριτικός στοχασμός και κατά συνέπεια η αφύπνιση του ατόμου για κοινωνική ενεργοποίηση και αλλαγή.
Το αντιπολεμικό του πνεύμα δεν μπορεί παρά να μένει διαχρονικό βροντοφωνάζοντας στην ανθρωπότητα για τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά..
ΑΝ ΜΕΙΝΟΥΝΕ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ
Αν μείνουνε τα πράγματα όπως είναι
είσαστε χαμένοι.
Η μεταβολή, ναι, είναι εσάς ο φίλος σας,
και η διαφωνία ο σύμμαχός σας στον αγώνα.
Από το τίποτα
κάτι πρέπει εσείς να φτιάξετε,
οι δε του κόσμου οι παντοδύναμοι
να γίνουν πρέπει τίποτα.
Αυτό που ήδη κατέχετε αφήστε το·
πιάστε πάρτε αυτό που σας αρνιούνται.
Κείμενο: Αλίκη Μαργαρού (Lavart)
