“Νυχτώνει βγαίνω να σε βρω
Σε φεγγαράκι δύο μερώ
Κλειστά παραθυρόφυλλα
Να μ’ αγαπάς πως το θελα
Θυμάρι ρίχνω στις φωτιές
Με τυραννούν οι ομορφιές
Οι ομορφιές οι φονισσες
Και εσυ που με λησμονήσες”
Αυτοί οι στίχοι ήταν ο λόγος που εδώ και 12 περίπου έχουμε κλάψει και έχουμε χαρεί συνοδεία μιας φωνής που προκαλεί δέος. Και αυτοί όμως οι στίχοι να μην ήταν, μπορεί να ήταν κάποιοι άλλοο. Κάπως αλλιώς θα μαθαίναμε τη Φωτεινή, καθώς τέτοιοι καλλιτέχνες βρίσκουν έναν τρόπο και δεν μένουν κρυφοί.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Έχετε δηλώσει πως από τη δεκαετία του ’50 και μετά δεν γράφονται ρεμπέτικα τραγούδια, παρά μόνο τραγουδιούνται. Θεωρείτε ότι αυτό ενέχει έναν κίνδυνο για το μέλλον αυτού του είδους στη χώρα μας;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Όχι νομίζω ότι η εποχή εκείνη πέρασε ανεπιστρεπτί. Τότε, υπήρχαν και οι κατάλληλες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που βοήθησαν στο να γραφτούν αυτά τα τραγούδια. Καταλαβαίνεις τη σημασία που έχουν μέχρι σήμερα με το να βλέπεις νέα παιδιά, 20 χρονα, να τα τραγουδάνε και να παίζουν μπουζούκι. Ρεμπέτικα είναι αυτά τα τραγούδια μόνο και παραμένουν αυτά. Από εκεί και πέρα μπορούμε να κάνουμε διασκευές, αλλά όχι να ξαναγράψουμε κάτι παρόμοιο. Όπως είπα, οι συνθήκες της εποχής-ο πόλεμος, πείνα, η φτώχεια- τα βοήθησε να ανθίσουν. Και σήμερα, βέβαια, περνάμε δυσκολίες, απλώς δεν έχουμε πόλεμο. Έχουμε άλλου είδους πόλεμο και για τον λόγο αυτό, τώρα γράφουμε άλλου είδους τραγούδια. Κάθε εποχή έχει το χρώμα της, το στίγμα της. Δεν μπαίνω στη διαδικασία να συγκρίνω εποχές.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Ένας καλλιτέχνης οφείλει να παίρνει ενεργή θέση στα κοινά ή απλώς να τη δηλώνει μέσω των τραγουδιών του;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Για μένα είναι αυτονόητο αυτό. Έχω δηλώσει προσωπικά πολλές φορές δημόσια ότι δεν ανέχομαι αρκετά από τα πράγματα που γίνονται. Δεν είναι ανάγκη να αναφέρεις το κόμμα στο οποίο ανήκεις. Είναι ένα χρέος του καλλιτέχνη να μιλάει για αυτά που τον ενοχλούν.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Παλεύει η Φωτεινή για τα ιδανικά της; Το κάνει κάποιος αυτό πια;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Βεβαίως και παλεύει. Και βέβαια, το κάνουν και πολλοί ακόμα. Για αυτό, άλλωστε, κρατάμε μέχρι τώρα. Το βλέπω πολύ συχνά μάλιστα.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Έχετε παίξει σε παράσταση με το όνομα «Γυναίκες», έχετε βγάλει και ομώνυμο δίσκο. Με πολιτικούς όρους, τι σημαίνει «γυναίκα» για εσάς;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Η γυναίκα ακόμα παλεύει για να πατήσει στα πόδια της και αυτός είναι ένας αγώνας που θα διαρκέσει πολύ ακόμα. Την γυναίκα την είχαν παλαιότερα για δευτερευούσης σημασίας θέσεις-στην παραγωγή και στη ζωή- καθώς ήταν αυτή που αναλάμβανε τα πάντα σχετικά με το σπίτι, αλλά δεν είχε φωνή. Καθώς περνάνε τα χρόνια, αποκτά φωνή αλλά νομίζω ότι έχει ακόμα δρόμο μπροστά της. Το βλέπουμε καθημερινά αυτό. Τουλάχιστον, στην Ελλάδα βλέπουμε πως κάπως έχουμε προχωρήσει όμως σε αναπτυσσόμενες χώρες, και όχι μόνο, παρατηρούμε ότι έχουν να δώσουν αρκετές μάχες ακόμα.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Η καταξίωση είναι αποτέλεσμα, τις περισσότερες φορές, σκληρής δουλειάς και έντονης αγάπης για αυτό που ασχολείσαι. Η τύχη, όμως, τι ρόλο διαδραματίζει;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Σε μένα η τύχη έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο. Το 2008 μου ήρθε ένα τραγούδι και μου άλλαξε την πορεία. Εγώ ήμουν συνταξιούχος δασκάλα και έγινα τραγουδίστρια. Βέβαια, και από πριν τραγουδούσα αλλά σε μικρά μαγαζιά που με άκουγαν το πολύ 100 άνθρωποι. Ήμουν τυχερή σε αυτό το κομμάτι, αλλά, όπως είπες, πάντα το δουλεύω παράλληλα. Εγώ δεν έμεινα σε εκείνο το ένα τραγούδι. Προχώρησα, έχω πει περίπου 120 τραγούδια έως τώρα, πράγμα που δεν είναι λίγο για το διάστημα που ασχολούμαι σοβαρά. Για πολλούς έπαιξε ρόλο η τύχη αλλά σίγουρα είναι και αποτέλεσμα δουλειάς. Είναι να έχεις «άστρο».
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Μία δασκάλα που μερικά βράδια τραγουδούσε και λίγα χρόνια αργότερα βρέθηκε να είναι μία σημαντική παρουσία στο ελληνικό τραγούδι. Πώς διαχειρίζεται ένα άτομο μία τέτοια αλλαγή;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Για εμένα επειδή αυτή η στιγμή ήρθε σε ώριμη ηλικία, δεν έχει αλλάξει κάτι μέσα μου. Ό,τι έκανα, κάνω και όπως ήμουν είμαι. Σε άλλους, εάν αυτή η στιγμή έρθει νωρίς, ξέρουμε τι μπορεί να συμβεί. Μπορεί να αλλάξει η εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους, να ξεχάσουν την καταγωγή τους και από που ξεκίνησαν και τα πιστεύω τους. Εγώ πρόλαβα και καταστάλαξα. Εάν αυτό δεν είχε συμβεί μέχρι τα 53 μου περίπου που μου ήρθε αυτή η ευκαιρία, δεν είχα κατασταλάξει, θα είχαμε πρόβλημα. Είναι θέμα χαρακτήρα και βιωμάτων.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Τι σκεφτήκατε όταν ήρθε ο Γιώργος Καζαντζής και σας πρότεινε να τραγουδήσετε τις «Μέλισσες»; Από ότι φαίνεται είχε τελικά «άστρο» το τραγούδι, όπως υποστήριξε ο ίδιος και η Έλενα Φωτάκη. Άλλωστε, σήμερα, 11 χρόνια μετά, είναι τραγούδι τίτλων της επιτυχημένης σειράς, «Άγριες μέλισσες». Πως προέκυψε αυτή η πρόταση και τι σημαίνει αυτό για σας;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Εγώ στην αρχή δεν είχα την εμπειρία να καταλάβω ότι θα γινόταν τέτοια επιτυχία. Το έβλεπα από live σε live και μου το έλεγαν πριν δισκογραφηθεί ότι ο κόσμος το δέχτηκε πολύ θερμά. Ήταν κάτι διαφορετικό. Σιγά σιγά, κατάλαβα ότι περνάει στον κόσμο. Είναι πολύ συχνό να λες ένα τραγούδι και να μην αγγίζει κανέναν. Μόνο που λέει “ να μ’ αγαπάς πώς το ‘θελα”, αυτή η προσμονή, δείχνει τα θέλω όλου του κόσμου. Έχει αυτόν τον πολύ δυνατό στίχο. Τώρα, αναφορικά με τη σειρά, η παραγωγή επικοινώνησε με τον συνθέτη και τον στιχουργο, τον Γιώργο Καζαντζή και την Ελένη Φωτάκη και έπειτα, αυτοί οι δύο με εμένα. Ο Γιώργος (Καζαντζής), από ότι ξέρω, έχει στείλει και άλλες μουσικές στη σειρά. Υπάρχει σκέτο πιάνο και αρκετές διασκευές της πρωτόλειας μουσικής που ακούγονται σε όλη τη διάρκεια του σήριαλ.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Έχει ημερομηνία λήξης η φωνή του καλλιτέχνη; Και αν ναι, μπορεί να το αντιληφθεί ο ίδιος; Έχουμε δει σπουδαίους καλλιτέχνες να ωριμάζουν μαζί με τη φωνή τους και άλλους να βυθίζονται με το πέρασμα των χρόνων. Τι έπαιξε ρόλο και στις δύο περιπτώσεις;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Νομίζω, όπως και το παστεριωμένο γάλα έχει ημερομηνία λήξης, έτσι και η φωνή του καλλιτέχνη, για τον οποίο αποτελεί ένα εργαλείο, όμως αυτή με το χρόνο, γερνάει. Το παν είναι να προσαρμόζεται στις συνθήκες. Αυτό γίνεται ίσως με το να τραγουδάει πιο λίγες φορές, να την ξεκουράζει, και έτσι, με αυτόν τον τρόπο θα μπορεί να τραγουδάει πιο πολύ καιρό. Να φρόντρίζει, με άλλα λόγια τη φωνή του, κάτι που εγώ δεν κάνω βέβαια διότι καπνίζω. Μπορεί το μέταλλο να μην έχει την ίδια έκταση, αλλά η χροιά της φωνής δεν μεταβάλλεται. Αν κάποιος έχει καλή και σωστή φωνή, δεν το χάνει αυτό. Ο καλλιτέχνης έχει κάτι να σου πει ακόμα και μιλώντας.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Αρκετά τραγούδια που επιλέγετε να πείτε, εσείς και πολλοί καλλιτέχνες σχετίζονται με τον έρωτα σε όλες τις εκφάνσεις του. Για να εκφραστεί σωστά το τραγούδι είναι απαραίτητο να βιώνεις το ανάλογο συναίσθημα;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Ο έρωτας είναι πρωταρχικό πράγμα στη ζωή μας, θέλοντας και μη. Είναι αυτός που μας κάνει και πετάμε στα σύννεφα καιλίγο καιρό μετά μας βυθίζει, οπότε και τραγουσιέται με όλους τους τρόπους. Αν δεν το βιώνεις, δεν μπορείς να το τραγουδίσεις. Δεν φαίνεται ότι βγαίνει από την ψυχή σου.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Περάσατε πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη, αλλά δηλώσατε πως στην Αθήνα, παρά τις προκλήσεις, δίνονται περισσότερες ευκαιρίες. Θα κατεβαίνατε στην πρωτεύουσα ακόμα και αν δεν το πιστεύατε αυτό;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Εγώ στην Αθήνα, από ότι θυμάμαι, κατέβηκα για δικούς μου λόγους. Δεν κατέβηκα για να κάνω καριέρα, απλώς συνέβησαν και τα δύο ταυτόχρονα. Είμαι γενικά πολύ τυχερός άνθρωπος. Έχω περάσει, βέβαια, και πολλές δυσκολίες αλλά δεν θα το αρνηθώ ότι είμαι τυχερή. Το θέμα με την Αθήνα, είναι ότι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες να έρθεις κοντά με έργα πολιτισμού. Μπορείς να παρακολουθείς πολύ συχνά θέατρα, ζωντανές σκηνές. Η Θεσσαλονίκη είναι πλέον «φτωχοσυγγενής» πολιτιστικά μπροστά στην Αθήνα, και αυτό το αναφέρω γιατί έχω βιώσει και τις δύο πλευρές. Στη Θεσσαλονίκη, θυμάμαι, έρχονταν μία παράσταση και τρέχαμε όλοι να την δούμε. Στην πρωτεύουσα έχει δεκάδες επιλογές καθημερινά.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Η Θεσσαλονίκη είναι μία πόλη που «κινείται» πολιτιστικά, όχι βέβαια όπως η Αθήνα, για προφανείς λόγους. Τι ξεχωρίζει μία πόλη, όπως αυτή, που με τα χρόνια έχει κρατήσει ένα συγκεκριμένο προφιλ; Πώς την βλέπετε μουσικά;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Η Θεσσαλονίκη «γεννά» καλλιτέχνες. Όταν λέμε «σχολή Θεσσαλονίκης», δεν το αναφέρουμε τυχαία. Τους γεννά και μετά τους διώχνει βέβαια. Δεν είναι σε θέση να τους κρατήσει. Τι να πούμε, Παπάζογλου, Μάλαμας, Ρασούλης, Κουγιουμτζής. Ακόμα και πολιτιστικά να μην το δούμε, και μιλήσουμε για τις βιοτεχνίες της, κάποτε η πόλη αυτή παρήγαγε όλα τα ρούχα που φοριούνταν στην Ελλάδα. Τώρα πια τα πράγματα έχουν αλλάξει, έκλεισαν και όλα τα μαγζιά στη Βαλαωρίτου. Η πόλη αυτή έχει δεχθεί πολλά πλήγματα.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Μεγαλώσατε με έναν αρκετά θρησκευόμενο πατέρα ακούγοντας “κλασική μουσική, Τρίτο Πρόγραμμα και βυζαντινή μουσική”, όπως δηλώσατε. Πώς επηρέασε τη Φωτεινή ως τραγουδίστρια και τη Φωτεινή ως άνθρωπο; Υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ των δύο;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Εγώ μεγάλωσα ακούγοντας καλή βυζαντινή μουσική από σημαντικούς ψαλτάδες και κλασσική μουσική, και όταν λέω κλασσική, εννόω όνομα και πράγμα. Τα ακούσματα αυτά εμένα δεν μου φύγανε από τα αυτιά μου. Δεν είμαι θρησκευόμενη, μου αρέσει όμως να ακούω τέτοια μουσική. Είναι άλλος ο ήχος, ξεχωριστός. Θεωρώ ότι με επηρέασαν πολύ, και εμένα και τη φωνή μου. Έψελνα και από μικρή, άλλωστε.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Έχετε εμφανιστεί αρκετές φορές στην εκπομπή του Σπύρου Παπαδόπουλου, «Στην υγειά μας». Πώς κρίνετε τη συμμετοχή καλλιτεχνών σε παρόμοιες εκπομπές;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Έχει τύχει να πάω πολλές φορές στην εκπομπή του Παπαδόπολου. Έχω πάει και για μένα, αλλά και για άλλους καλλιτέχνες που με καλούν. Δεν νομίζω πως έχω να σχολιάσω κάτι πάνω στη συμμετοχή καλλιτεχών. Όταν έχω χρόνο και με καλέσουνε, βέβαια, θα πάω. Παρουσιάζω τον εαυτό μου και συμπράττω με αγαπημένους καλλιτέχνες, φίλους και μη. Προπωπικά, δεν πάω για να γίνω γνωστή. Τα γυρίσματα κρατάνε πολλές ώρες. Ξεκινάνε από μεσημβρηνές ώρες και κρατάνε μέχρι και τα χαράματα, πολλές φορές, καθώς συμμετέχουν πολλοί καλλιτέχνες. Είναι όμως ωραία.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Ποιός είναι ο πιο αυστηρός κριτής σας που να σας κάνει να νιώθετε άγχος όταν τραγουδάτε μπροστά του;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Ο πιο αυστηρός κριτής μου είναι ο εαυτός μου. Για το λόγο αυτό, κάθες φορά που ανεβαίνω στη σκηνή νιώθω και λίγο άγχος, μόνο όμως δημιουργικό. Εγώ με ακούω πολύ συχνά. Όχι με την έννοια του ότι κάθομαι και ακούω τους δίσκους μου, αυτό δεν θα συμβεί. Με ακούω στον καθρεύτη. Έτσι, διορθώνομαι. Όσο μπορεί βέβαια ο καθένας.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Μπορεί ένας καλλιτέχνης σήμερα να βιοποριστεί μόνο από το τραγούδι; Πώς είναι ο χώρος για νέες/ νέους καλλιτέχνες, και με τον όρο αυτό δεν αναφέρομαι μόνο στους νέους ηλικιακά.
Φωτεινή Βελεσιώτου
Ο χώρος γενικότερα έχει «πέσει» πάρα πολύ και αυτό ισχύει γοα όλους μας. Κάποτε τα μαγαζιά λειτουργούσαν επτά μέρες την εβδομάδα και έτσι ένα σχήμα απασχολούνταν όλες τις μέρες. Τώρα ξέρουμε πόσες από αυτές λειτουργεί. Ειδικά, τώρα για τους νέους, είναι αρκετά δύσκολο έως ακατόρθωτο να βιοποριστόυν αρχικά μόνο από το τραγούδι είτε από τη μουσική, γενικότερα. Ξέρω παιδιά που πληρώνονται 30 ευρώ το βράδυ. Αυτό είναι απαράδεκτο. Προσπαθούν να χτίσουν κάτι με αυτόν τον τρόπο για το μέλλον.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Έχετε δηλώσει πως δεν σας αρέσουν οι ταμπέλες. Θεωρείτε ότι θα ερμηνεύατε ένα τραγούδι μόνο από τον στίχο, ανεξαρτήτως τους είδους στο οποίο, θεωρητικά, ανήκει; Είναι πια ρευστά τα μουσικά είδη σήμερα;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Δεν θεωρώ πως ο καλλιτέχνης μπορεί να ανταποκρίνεται εξίσου καλά σε αρκετά είδη μουσικής. Εγώ ακούω πολύ blues, όμως σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω ότι μπορώ να ερμηνεύσω κάτι τέτοιο. Ρεμπέτικα, μπορώ όπως και έντεχνα. Όμως ροκ, επίσης δεν μπορώ. Τα μουσικά είδη πλέον είναι αρκετά ρευστά και αυτός είναι και ο λόγος που εγώ δεν βάζω ταμπέλες. Σκέψου, λαϊκά τραγούδια γράφει και ο Μάλαμας. Γράφει βέβαια και ροκ μπαλάντες. Για εμένα ο Μάλαμας είναι εξαιρετικός συνθέτης.
Τώρα, αναφορικά με τον όρο έντεχνο, θεωρώ πως αφορά όλα τα τραγούδια που γράφονται σήμερα, εδώ και περίπου 15 χρόνια. Βέβαια, δεν ενστερνίζομαι αυτόν τον όρο διότι είναι λες και δέχομαι αυτομάτως πως όλα τα άλλα τραγούδια είνα άτεχνα. Είναι λάθος χρήση του όρου για μένα.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Είναι κάθε τραγούδι που γίνεται επιτυχία αυτόνομο, ή θεωρείτε ότι επηρεάζεται από άλλα;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Κανένα τραγούδι δεν γεννιέται από παρθενογέννεση. Όλοι οι συνθέτες έχουν επηρεαστεί από κάπου και στη συνέχεια αλλάζουν πορεία. Εγώ τι να πω, ότι δεν επηρεάστηκα από τη Μοσχολιού, από τη Μπέλλου, από τον Μπιθικώτση; Όλοι παίρνουμε στοιχεία από αυτές τις τεράστιες φωνές, απλώς μετά, χαράζουμε το δρόμο μας. Τώρα, από που επηρεάστηκαν αυτές οι τεράστιες φωνές, δεν μπορώ να στο εξηγήσω. Τώρα όταν μιλάμε, παραδείγματος χάρη, για τη Μαρίκα Ππαγκίκα, μία Ελληνίδα τραγουδίστρια, η οποία θεωρείται η σπουδαιότερη ελληνική φωνή στην Αμερική των αρχών του 20ού αιώνα, δεν μπορώ να σου πω από που επηρεάστηκε. Τέτοιο εύρος φωνής νομίζω δεν έχει ξαναγεννηθεί. Ή η Ρόζα Εσκενάζυ. Μιλάμε για ιέρειες. Για τη γυναίκα, και επανερχόμαστε στο θέμα αυτό, ήταν πολύ δύσκολο να προχωρήσει αυτόν το δρόμο. Σε μία ανδροκρατούμενη κοινωνία, έβγαινε μία γυναίκα που τραγουδούσε και χόρευε, όπως η Εσκενάζυ ή η Μαίρη Λίντα.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Που σας πετυχαίνω μουσικά αυτήν την περίοδο;
Φωτεινή Βελεσιώτου
Τώρα με πετυχαίνεις στο Γυάλινο μουσικό θέατρο κάθε Παρασκευή με το σχήμα μας και τώρα τελευταία, με την προσθήκη της Κατερίνας Πάλλα, μίας νέας τραγουδοποιού. Επίσης, φιλοξενούμε και διάφορους καταξιωμένους καλλιτέχνες, ένα ή δύο, κάθε Παρασκευή. Ταυτόχρονα, πηγαίνω και στην επαρχία κανένα Σάββατο τον μήνα. Το καλοκαίρι δεν το συζητώ, γυρνάω όλη την Ελλάδα.
Ισμήνη Μπαλαλέ ( Lavart)
Ευχαριστώ πολύ κυρία Βελεσιώτου για την κουβέντα μας.
Φωτεινή Βελεσιώτου
Εγώ σε ευχαριστώ. Καλή τύχη σε όλα.
Πηγές Φωτογραφιών: Εξώφυλλο
Η Φωτεινή Βελεσιώτου με την Κωνσταντίνα Πάλλα στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο
