Αν και ίσως οι περισσότεροι στη χώρα μας δεν τον γνωρίζουν, ο τζαζ μουσικός Dr (όπως έχει καθιερωθεί) Lonnie Smith φέροντας εμπειρία, ταλέντο, αλλά και μία παγκοσμίως σεβαστή σταδιοδρομία, επισκέπτεται την Ελλάδα μετά από 10 ολόκληρα χρόνια. Χαλαρός και προσιτός, ευδιάθετος και ειλικρινής, ο Lonnie Smith φαίνεται να συγκεντρώνει στο πρόσωπο του – ή από την προσωπική μου εμπειρία στο ηχόχρωμα της φωνής του – την ίδια αμεσότητα που κρύβει μέσα της όχι μόνο η jazz και η soul jazz με τις οποίες ασχολείται, αλλά η κάθε μουσική εμπειρία. Εξάλλου, η μουσική για τον… Doctor είναι επικοινωνία – μία επικοινωνία που πρέπει συνεχώς να παλεύεις για να την κατακτήσεις αλλά και για να τη διατηρήσεις.
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Έχετε έρθει ξανά στο παρελθόν στην Ελλάδα για να παίξετε το 2008 στο Half Note Jazz Club. Ποιες είναι οι σκέψεις σας ή οι εντυπώσεις σας μετά από μία επιστροφή σχεδόν δέκα χρόνων;
Dr Lonnie Smith – Είναι διαφορετικά. Όταν έχω τόσα χρόνια να παίξω σε κάποιο μέρος, δεν μπορώ να κάνω τις ίδιες μουσικές επιλογές με το παρελθόν. Οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί. Παίζοντας για δεύτερη φορά κάπου, όλα είναι αλλιώς˙ οι άνθρωποι σε εμπνέουν να αλλάξεις…
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Έχετε δίκιο οι άνθρωποι – το κοινό – είναι πολύ σημαντικοί. Ιδιαίτερα ίσως στην Ελλάδα που όσον αφορά την σκηνή της τζαζ μουσικής έχουμε μία ξεχωριστή περίπτωση, καθώς δεν απαντάται ακριβώς αυθεντική παραγωγή, όπως για παράδειγμα στις ΗΠΑ. Έτσι, πολλοί άνθρωποι δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με το είδος. Πιστεύετε ότι αυτό σας δυσκολεύει να προσεγγίσετε το ελληνικό κοινό;
Dr Lonnie Smith – Ναι, σίγουρα είναι ένα πρόβλημα που το βιώνω. Είναι πολύ δύσκολο. Κυρίως θα έλεγα ότι αυτό γίνεται γιατί οι νέοι ασχολούνται με κάτι τελείως διαφορετικό. Υπάρχουν άνθρωποι που ακούν τζαζ, αλλά όταν δεν έχει κανείς πρόσβαση, για παράδειγμα, σε έναν χώρο που παίζεται η συγκεκριμένη μουσική, είναι πολύ δύσκολο να διατηρήσει επαφή. Ελπίζουμε πραγματικά ότι το κοινό θα μας ευχαριστηθεί ακόμη περισσότερο… Αυτή τη φορά επιστρέφουμε έχοντας αλλάξει σε σχέση με το παρελθόν.
Ναι, στο παρελθόν ήθελα να μάθω να παίζω μπάσο. Το αγαπώ πραγματικά. Αλλά όχι, όχι, όχι… Αν θέλεις να μάθεις να παίζεις κάποιο όργανο, πρέπει να αφοσιωθείς σε αυτό για το οποίο είσαι πλασμένος. Σου παίρνει μια ζωή για να το μάθεις.
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Μιας και μιλάμε γενικότερα για το κοινό, σύμφωνα με εσάς, πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του κοινού όταν παίζετε μουσική;
Dr Lonnie Smith – Είναι πάρα πολύ σημαντικός. Η κατάσταση τώρα είναι εντελώς διαφορετική, ειδικά αν την συγκρίνει κανείς με παλιότερα. Επειδή παίζω τόσα χρόνια, ξέρω πλέον ότι υπάρχει το «ώριμο» κοινό και το πιο νεαρό κοινό. Επίσης, ξέρεις, υπάρχουν άνθρωποι που δοκιμάζουν αυτό το είδος μουσικής, δίνουν χρήματα και πληρώνουν για να έρθουν να μας δουν… Είναι πολύ δύσκολο να τους κρατήσεις, να μείνουν και γενικά να συνεχίσουν να σε ακούν. Ακόμη πιο δύσκολο είναι να χτίσεις μία γέφυρα ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο ομάδες, ώστε να μπορέσουμε όλοι να επικοινωνήσουμε μεταξύ μας.
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Θα λέγατε δηλαδή ότι υπάρχει ένα χάσμα γενεών. Πώς γεφυρώνετε εσείς αυτό το χάσμα;˙
Dr Lonnie Smith – Προσπαθώ πάντα να λειτουργώ με το ένστικτό μου και να αφουγκράζομαι τους ανθρώπους. Όλοι έχουν κάτι σημαντικό να πουν και οι νέοι και οι πιο μεγάλοι. Έτσι, καθώς προχωρώ, ακούω αυτή την ανάγκη, η οποία με ενθουσιάζει και με βοηθάει να διαλέξω τι να κάνω και τι να παίζω, επειδή ακριβώς με ωθεί στο να αισθάνομαι την συγκεκριμένη στιγμή… επειδή και εγώ ο ίδιος κάπου οδηγούμαι μ’ αυτόν τον τρόπο. Γίνομαι σιγά σιγά διαφορετικός˙ όντως προχωρώ και αλλάζω συνέχεια. Είναι πολύ σημαντικό να αγγίζεις ως καλλιτέχνης τους ανθρώπους, όταν παίζεις, και να μην παίζεις απλά μουσική. Αν απλά παίζεις μουσική και δεν αγγίζεις κανέναν, αυτό που κάνεις δεν έχει απολύτως κανένα νόημα.
Εννοείς να μην παίζω μουσική; Ω, αν δεν έπαιζα μουσική… απλά θα έπαιζα μουσική!
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Κι όμως συνήθως έχουμε μία πολύ συγκεκριμένη ιδέα στο μυαλό μας για το πώς είναι ένας καλλιτέχνης ή ένας μουσικός, ότι δηλαδή βυθίζεται τόσο πολύ σε αυτό που κάνει που τίποτα άλλο δεν έχει σημασία. Να υποθέσω ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο στην περίπτωσή σας;
Dr Lonnie Smith – Όχι, όχι, δεν γίνεται αυτό. Πάντα «νιώθεις» το κοινό. Πάρε για παράδειγμα το εξής: μπορεί να παίζεις ένα τραγούδι που την προηγούμενη μέρα το ευχαριστήθηκες, αλλά το κοινό σήμερα είναι εντελώς διαφορετικό! Δεν νιώθουν το ίδιο με χθες. Οπότε υπάρχουν περιπτώσεις που πρέπει να αλλάξεις και να παίξεις ένα άλλο τραγούδι, επειδή στη μέση περίπου κατάλαβες ότι αυτό που έπαιζες πριν, απλά δεν κυλάει!
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Είναι πραγματικά τόσοι παράγοντες που πρέπει να υπολογίζει κανείς: ο χρόνος, ο τόπος, οι άνθρωποι…
Dr Lonnie Smith – Ακριβώς!
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Ας προχωρήσουμε τώρα σε κάτι διαφορετικό. Σε παλιότερη συνέντευξή σας έχετε αναφέρει ότι πέρα από το Hammond, το όργανο που παίζετε τόσο χρόνια, θα θέλατε να μάθετε και μπάσο.
Dr Lonnie Smith – Ναι, στο παρελθόν ήθελα να μάθω να παίζω μπάσο. Το αγαπώ πραγματικά. Αλλά όχι, όχι, όχι… Αν θέλεις να μάθεις να παίζεις κάποιο όργανο, πρέπει να αφοσιωθείς σε αυτό για το οποίο είσαι πλασμένος. Σου παίρνει μια ζωή για να το μάθεις.
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Το Hammond είναι οπότε κάτι εξαιρετικά σημαντικό.
Dr Lonnie Smith – Είναι πάρα, πάρα πολύ σημαντικό.
Ό,τι άλλο και να κάνω με τραβάει πίσω στη μουσική. Μόνο μουσική, μουσική, μουσική…
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Εφόσον μιλάμε γενικότερα για το πόσο μεγάλη βαρύτητα έχει η μουσική για σας, θα μπορούσατε να φανταστείτε τον εαυτό σας σε οποιαδήποτε ενασχόληση που να μην έχει σχέση με τη μουσική; Θα ήταν κάτι τέτοιο δυνατόν;
Dr Lonnie Smith – Εννοείς να μην παίζω μουσική; Ω, αν δεν έπαιζα μουσική… απλά θα έπαιζα μουσική! (γέλια) Δεν είναι κάτι που το διάλεξα βλέπεις, αυτό με διάλεξε. Μου αρέσει, για παράδειγμα, ο αθλητισμός, αλλά η μουσική είναι κάτι πολύ «βαθύ» – δεν θα μπορούσα χωρίς αυτό. Ό,τι άλλο και να κάνω με τραβάει πίσω στη μουσική. Μόνο μουσική, μουσική, μουσική…
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – Πώς θα ορίζατε τη μουσική; Ως ένα μέσο με το οποίο ανακαλύπτετε τον εαυτό σας και τους άλλους ή ως ένα απαραίτητο στοιχείο της ύπαρξής σας;
Dr Lonnie Smith – Τα πρώτα χρόνια της ζωής μου η μητέρα μου, η Έμιλυ, και η μητέρα της είχαν μία ομάδα γκόσπελ μουσικής, ένα είδος πνευματικής μουσικής. Η μητέρα μου, εγώ και η οικογένειά μου μαζευόμασταν πολλές φορές μαζί και τραγουδούσαμε… και αυτή η εμπειρία με συγκλόνιζε τόσο πολύ γιατί αρθρώναμε πραγματικά λέξεις με τα τραγούδια μας… Ήταν κάτι πολύ όμορφο! Μετά από αυτό στράφηκα γενικότερα προς τη σπουδαία μουσική, άκουγα πολύ ραδιόφωνο, άκουγα εννοείται και τη μουσική στην εκκλησία… Όλο αυτό με συνεπήρε! Η μουσική είναι πραγματικά η πρώτη μου αγάπη, η δεύτερή μου αγάπη, η τρίτη μου αγάπη, η τέταρτή μου αγάπη… (γέλια)
Αντιγόνη Σιώμου (Lavart) – (γέλια) Η παντοτινή αγάπη. Οπότε για σας μουσική δεν είναι μόνο η τζαζ.
Dr Lonnie Smith – Όχι, μου αρέσουν τα πάντα. Ω, μόλις θυμήθηκα κάτι που δε θα ξεχάσω ποτέ… Ήμασταν στο σχολείο και πήγαμε να παρακολουθήσουμε μία συμφωνία κλασσικής μουσικής. Τους πετύχαμε όταν κούρδιζαν, όταν έκαναν ζέσταμα… Με ενθουσίασε τόσο πολύ η όλη διαδικασία! Αυτή η διαφορετική πλευρά της καθημερινότητας των μουσικών με μάγεψε. Και τότε δεν είχα ιδέα ότι θα παίξω ποτέ στη ζωή μου μουσική! Δεν είχα ιδέα ότι όλοι κρύβουμε κάτι αγγελικό μέσα μας. Όταν το συνειδητοποίησα αυτό, ήταν σαν να άνοιξαν οι ουρανοί˙ ένιωσα μια ευλογία. Η μουσική μ’ έχει κάνει πραγματικά να αισθανθώ τι σημαίνει να νιώθεις ευλογημένος.
Συνέντευξη: Αντιγόνη Σιώμου (Lavart)
https://www.lavart.gr/o-dr-lonnie-smith-sto-half-note-jazz-bar/
