Ένας νέος σκηνοθέτης και ένας βραβευμένος (στο εξωτερικό) συγγραφέας
[dropcap size=big]Ο[/dropcap] Ματέι Βίσνιεκ (ή Βισνιέκ) είναι ένας Ρουμάνος συγγραφέας που γράφει στα γαλλικά. Πολιτικός πρόσφυγας – ένεκα κομμουνισμού – φτάνει στη Γαλλία το 1987, όπου και ζει έκτοτε, γράφοντας στη γλώσσα της χώρας που τον υποδέχθηκε και τον ανέδειξε σε έναν από τους πιο αξιόλογους συγγραφείς του παγκόσμιου θεάτρου. Κι αν έχει αποσπάσει πολλά βραβεία για το έργο του, στην Ελλάδα δεν είναι (ακόμη) τόσο γνωστός. Το ολοκληρωτικό καθεστώς, μέσα στο οποίο μεγάλωσε, επηρέασε βαθιά τον λογοτέχνη, ο οποίος μέσω της γραφής του αντιστάθηκε στην κομμουνιστική ιδεολογία και το καθεστώς της Ρουμανίας. Κατά της εξουσίας, των ΜΜΕ, της ανθρώπινης εκμετάλλευσης, του υπερκαταναλωτισμού, της κοινωνικής απομόνωσης, της εμπορευματοποίησης της τέχνης έγραψε όμορφες θλιβερές ιστορίες παγκόσμιας διάστασης και προσπάθησε διά του θεάτρου να προκαλέσει κινητοποίηση, καθώς αυτό το μέσο θεωρεί πιο αποτελεσματικό γι’ αυτόν τον σκοπό. Δηλώνει πολίτης του κόσμου και συγγραφικά ανήκει στις λέξεις του. Γράφει έργα με εκτενείς τίτλους που από μόνοι τους διηγούνται μια ιστορία (Η ιστορία των αρκούδων Πάντα όπως την αφηγείται ένας σαξοφωνίστας που έχει φιλενάδα στη Φρανκφούρτη, Η ιστορία του κομμουνισμού παρουσιασμένη σε ψυχοπαθείς, Το σώμα της γυναίκας ως πεδίο μάχης, Προσοχή στις ηλικιωμένες κυρίες που τις ρημάζει η μοναξιά, Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα κ.ά.) μεταφέροντας επί σκηνής με ποιητική αλλά και με χιουμοριστική ματιά, την αγωνία του για τον άνθρωπο και κατ’ επέκταση για την κοινωνία μέσα σε μια πραγματικότητα παγκοσμιοποίησης και τρομοκρατίας, πια.
Ο σκηνοθέτης Τριαντάφυλλος Δελής καταπιάνεται για δεύτερη φορά με τον εν λόγω συγγραφέα, μετά την παράσταση Η πατρίς λυπάται πολύ που ανέβηκε πριν 3 χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Τέσσερα μονόπρακτα (Ο Τελευταίος Γκοντό, Ο άνθρωπος σκουπιδοτενεκές, Η επανάσταση της Μπανιέρας, Ο άνθρωπος που τρέχει) συνθέτουν την παράσταση που παίζεται από 9 έως 27 Μαρτίου στο studio Vis Motrix. Ο Γκοντό, που ματαίως περιμένουμε να έρθει στο έργο του Μπέκετ, εμφανίζεται και συνομιλεί με τον ίδιο τον Μπέκετ. Ένας γιάπης καταντά κάλαθος αχρήστων για τον κοινωνικό του περίγυρο. Επαναστάτες με μπερέ και πίπα αγωνίζονται κατά των πλουσίων και της ίδιας της ύπαρξης μέσα από μια μπανιέρα. Ένας άνθρωπος, καθώς τρέχει, παύει πια να επιβάλλεται στο σώμα του.
[dropcap size=big]Π[/dropcap]αρότι σύγχρονα και βαθιά επηρεασμένα από κάποιο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι τα έργα αυτά, αμφιβάλλω, κατά πόσο σήμερα, εν μέσω αυτής της πολυεπίπεδης (νευρικής) κρίσης – κλισέ μεν η λέξη, αλλά μάλλον δεν υπάρχει καταλληλότερη – που εν πολλοίς όλοι γνωρίζουμε πού οφείλεται, αλλά αποφεύγουμε να παραδεχτούμε, θα είχαν πράγματι κάτι ουσιαστικό να «πουν» και να επηρεάσουν συνειδήσεις ή να κινητοποιήσουν, κατά πώς επιθύμησε ο Βίσνιεκ, όταν τα έγραφε. Οι απανταχού καλλιτέχνες φέρουν κατ΄ εμέ την ευθύνη όχι μόνο του παραστάσιμου υλικού αλλά και της ορθής επιλογής αυτού. Ακούγεται δύσκολο, αλλά είναι η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στις εκατοντάδες παραστάσεις που ανεβαίνουν κάθε χρόνο.
Η σύνθεση, λοιπόν, των συγκεκριμένων μονόπρακτων μπορεί να μην ξεφεύγει του πιο πάνω συλλογισμού περί επιλογής, άλλωστε το κείμενο συνιστά ίσως το βασικότερο στοιχείο μιας παράστασης. Η επανάσταση της Μπανιέρας του Τριαντάφυλλου Δελή φέρει, ωστόσο, στοιχεία που μπορούν να κερδίσουν τον θεατή. Οι τρεις ηθοποιοί, Αλέξανδρος Κωχ, Τάσος Μπαρνιαδάκης, Έλλη Σαρρή και, με φιλική συμμετοχή, ο Κώστας Γεράρδος, επικοινωνούν τις ιδέες και τα πιστεύω του Βίσνιεκ με συνέπεια και χιούμορ. Μια παράσταση με καλές ερμηνείες, ειδικά στο πρώτο μονόπρακτο με τον διάλογο των Κωχ – Μπαρνιαδάκη, καθώς και στον Άνθρωπο Σκουπιδοτενεκέ του Γεράρδου που αποδίδει τις προθέσεις του συγγραφέα. Οι τρεις νέοι ηθοποιοί υπηρέτησαν το γκροτέσκο χωρίς άσκοπες υπερβολές, ενώ ο Κώστας Γεράρδος πέρα από την εμφανώς προσεγμένη κινησιολογική επιμέλεια της παράστασης απέδειξε πως διαθέτει και υποκριτική δεινότητα είτε στον μονόλογο είτε στην (κατά μία έννοια) αφηγηματική μίμα.
[dropcap size=big]Τ[/dropcap]ο όλο αποτέλεσμα πάντως – παρά τις ενστάσεις μου περί επιλογής έργου – φαντάζομαι δεν θα απογοητεύσει τους λάτρεις του Ματέι Βίσνιεκ.
Συντελεστές:
Σκηνοθεσία: Τριαντάφυλλος Δελής
Κίνηση: Κώστας Γεράρδος
Παραγωγή – Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Σάσα Νάτση
Επιμέλεια Οπτικοακουστικού Περιβάλλοντος & Φωτισμού: Δημήτρης Κοκολινάκης
Κατασκευές: Νίκος Τσολερίδης
Μουσική Επιμέλεια: Τριαντάφυλλος Δελής
Βοηθός Σκηνοθέτη: Στέλιος Καλλιστράτης
Μετάφραση: Τηλέμαχος Χατζηιωαννίδης, Έρση Βασιλικιώτη
Σχεδιασμός Αφίσας: Μαίρη Κυριαζοπούλου
Γραφιστική Επιμέλεια: Πολύβιος Σερδάρης
Υπεύθυνος Επικοινωνίας: Πασχάλης Αραμπατζής
Ηθοποιοί: Αλέξανδρος Κωχ, Τάσος Μπαρνιαδάκης, Έλλη Σαρρή
Φιλική Συμμετοχή: Κώστας Γεράρδος
