Μάρκος Βαμβακάρης, ένας μπεσαλης ρεμπέτης

«Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά εκείνον αγαπούνε…»

Αν κάποιος αναζητά τον πατέρα του ρεμπέτικου δε χρειάζεται να ψάξει πολύ, γιατί αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος από τον μεγάλο Μάρκο Βαμβακάρη που έφυγε απ’ τη ζωή στις 8 Φλεβάρη του ΄72.

Γεννήθηκε στην Άνω Χώρα της Σύρου το στις 10 Μαϊου του 1905 από πολύ φτωχούς γονείς και εγκαταστάθηκε στον Πειραιά το 1917, όπου έζησε και τα περισσότερα χρόνια της πολυτάραχης ζωής του. Από πολύ μικρός γνώρισε τον ήχο του μπουζουκιού, το οποίο φέρναν μαζί τους οι πρόσφυγες από τη Μικρασία. Εκείνος έμελλε να γίνει ο μαέστρος του τρίχορδου, του κατ’εξοχήν δηλαδή ρεμπέτικου οργάνου.

Μόλις 8 ετών πιάνει δουλειά στον Πειραιά και μαθαίνει τι σημαίνει βιοπάλη και σκληρή δουλειά. Μαθαίνει να ζει με τους ανθρώπους του περιθωρίου και της εργατιάς, μιλάει τη γλώσσα τους κι ακούει την ψυχή τους.

Στα 19 του σκάρωσε τα πρώτα του τραγούδια, με ιστορίες τόσο από την προσωπική του ζωή όσο και άλλων ανθρώπων που άκουσε να τις περιγράφουν. Την εποχή της δικτατορίας, το ρεμπέτικο διώκεται και ο Μάρκος -ένεκα λογοκρισίας- αφήνει τη θεματολογία περί πολιτικής και… βοτάνων, αλλά δεν παύει να γράφει λυρικά αριστουργήματα.

Ο πρώτος του δίσκος κυκλοφόρησε στα τέλη του 1934 από την αμερικάνικη εταιρεία Odeon. Aυτός είναι και ο πρώτος δίσκος που τυπώθηκε στην Ελλάδα και στην ηχογράφησή του χρησιμοποιήθηκε μπουζούκι.

Παρόλο που μπαινόβγαινε στους τεκέδες και συναναστρεφόταν άτομα με σκληρές εξαρτήσεις, ο ίδιος στα τραγούδια του δεν υποστήριζε τις ουσίες. Αντιθέτως, συμβούλευε τους νεότερους να ΄χουν τον νου τους να μη μπλέξουν.

Κάτι που πολλοί δεν γνωρίζουν για τον Μάρκο είναι ότι ήταν καθολικός. Ένας «Φράγκος» δηλαδή από τη Σύρο, εξού και η περίφημη Φραγκοσυριανή του.

Ο αθάνατος Μάρκος άφησε πίσω του διαμάντια της ελληνικής μπλουζ μουσικής, δηλαδή του ρεμπέτικου. Τραγούδια ποτισμένα από πόνο και φτώχεια, χωρίς όμως τη μιζέρια, αλλά με τη λεβεντιά και το μεράκι, όπως αρμόζει!

Όσοι έχουνε πολλά λεφτά
να `ξερα τι τα κάνουν
άραγε σαν πεθάνουνε, βρ’ αμάν αμάν,
μαζί τους θα τα πάρουν

Εγώ ψιλή στην τσέπη μου
ποτές δεν αποτάζω
κι όλα τα ντέρτια μου περνούν, βρ’ αμάν αμάν,
μόνο σαν μαστουριάζω

Αφού στον άλλονε ντουνιά
λεφτά δε θα περνάνε
τα `χουν και τα θυμιάζουνε, βρ’ αμάν αμάν,
δεν ξέρουν να τα φάνε

Πηγές φωτογραφιών: 1 – 2 – 3

Κείμενο: Αλίκη Μαργαρού (Lavart)

Διαβάστε επίσης:

Ο Βαμβακάρης και η κομπανία του μόλις έγιναν κόμικς!

Για περισσότερα μουσικά αφιερώματα, πατήστε εδώ.