Όρθιοι και μόνοι μες στη φοβερή ερημία του πλήθους.
Στις 9 Μαρτίου του 1925 γεννιέται στη Θεσσαλονίκη ο Μανόλης Αναγνωστάκης. Δημιουργός με έντονη πολιτική συνείδηση, διώχθηκε, φυλακίστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο για τις ιδέες του, χωρίς ωστόσο να εφαρμοστεί ποτέ η ποινή. Του έχει αποδοθεί ο χαρακτηρισμός «ο ποιητής της ήττας», αφού οι στίχοι του εκφράζουν τη διάψευση των ουτοπικών οραμάτων της Αριστεράς. Ανήκει ξεκάθαρα στους στρατευμένους ποιητές, χωρίς αυτό όμως να υποβαθμίζει την ποιότητα του έργου του.
Πολλά από τα ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ενώ κάποια μελοποιήθηκαν από συνθέτες, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Θάνος Μικρούτσικος. Για τη συνεισφορά του στο πνευματικό γίγνεσθαι της χώρας τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1986) και το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας (2002).
Νέοι της Σιδῶνος
Κανονικὰ δὲν πρέπει νἄχουμε παράπονο
Καλὴ κι ἐγκάρδια ἡ συντροφιά σας, ὅλο νιάτα,
Κορίτσια δροσερά- ἀρτιμελῆ ἀγόρια
Γεμάτα πάθος κι ἔρωτα γιὰ τὴ ζωὴ καὶ γιὰ τὴ δράση.
Καλά, μὲ νόημα καὶ ζουμὶ καὶ τὰ τραγούδια σας
Τόσο, μὰ τόσο ἀνθρώπινα, συγκινημένα,
Γιὰ τὰ παιδάκια ποὺ πεθαίνουν σ᾿ ἄλλην Ἤπειρο
Γιὰ ἥρωες ποὺ σκοτωθῆκαν σ᾿ ἄλλα χρόνια,
Γιὰ ἐπαναστάτες Μαύρους, Πράσινους, Κιτρινωπούς,
Γιὰ τὸν καημὸ τοῦ ἐν γένει πάσχοντος Ἀνθρώπου.Ἰδια
ιτέρως σᾶς τιμᾷ τούτη ἡ συμμετοχὴ
Στὴν προβληματικὴ καὶ στοὺς ἀγῶνες τοῦ καιροῦ μας
Δίνετε ἕνα ἄμεσο παρὼν καὶ δραστικό- κατόπιν τούτου
Νομίζω δικαιοῦσθε μὲ τὸ παραπάνω
Δυὸ δυό, τρεῖς τρεῖς, νὰ παίξετε, νὰ ἐρωτευθεῖτε,
Καὶ νὰ ξεσκάσετε, ἀδελφέ, μετὰ ἀπὸ τόση κούραση.
(Μᾶς γέρασαν προώρως Γιῶργο, τὸ κατάλαβες;)
Το παραπάνω ποίημά του αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της γραφής του Μανόλης Αναγνωστάκη. Πεζολογικό ύφος, γλώσσα απλή, που εκφράζει την απογοήτευση του ανθρώπου, την αποξένωσή του από τη φωτεινή πλευρά της ζωής και την αβεβαιότητα για το μέλλον. Τα τραγικά γεγονότα της Κατοχής και του Εμφυλίου αφήνουν βαθύ το σημάδι τους στην ψυχή του. Η ελπίδα για τον αγώνα που θα οδηγούσε σε ένα πιο δίκαιο αύριο συντρίβεται κάτω από τη σκληρή πραγματικότητα.
Ο Μανόλης Αναγνωστάκης αφήνει την τελευταία του πνοή το 2005, σε ηλικία 80 ετών, στην Αθήνα.
Για περισσότερα αφιερώματα, πατήστε εδώ.
