Άγρια ομορφιά αντάξια του Ολύμπου
Το γνωστότερο σημείο πρόσβασης στον Όλυμπο είναι από την έξοδο της Εθνικής Οδού προς Λιτόχωρο. Από εκεί ακολουθείς το δρόμο που μπροστά του απλώνεται το μυθικό βουνό και αρχίζεις ν’ ανεβαίνεις μέχρι τα Πριόνια. Όμως, αυτός ο ορεινός όγκος που δεσπόζει στο κέντρο σχεδόν της Ελλάδος είναι διάσπαρτος με μικρά μυστικά κι εκπλήξεις. Βρίθει από διαδρομές γεμάτες με πλούσια βλάστηση, αρχαία μονοπάτια, μικρές βάθρες και καταρράκτες με παγωμένο νερό, εκκλησάκια, ξύλινες γέφυρες, καταφύγια που μπορούν να παρέχουν τις βασικές ανέσεις και μία μοναδική λίμνη στο νοτιοανατολικό μέρος του.
Η πρόσβαση στην περιοχή της λίμνης γίνεται από τον κόμβο προς Πλαταμώνα. Κατόπιν περνάμε οδικώς τρία από τα πιο γραφικά χωριά του Νομού Πιερίας, τον Παλαιό Παντελεήμονα, τους Παλαιούς Πόρους και την Άνω Σκοτίνα. Η κατεύθυνση είναι προς το Δημόσιο Δάσος Κάτω Ολύμπου και ο χωματόδρομος, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι εύκολα προσβάσιμος με κάθε λογής όχημα. Σε μισή ώρα περίπου κι αφού το σήμα όλων των εταιριών κινητής τηλεφωνίας έχει χαθεί φτάνουμε σ’ ένα μικρό οροπέδιο που είναι η γεωγραφική θέση Κατή.
Στην καρδιά του Ανατολικού Ολύμπου και σε υψόμετρο 1.350 μέτρων βρίσκεται η μοναδική τεχνητή λίμνη με την ονομασία η Λίμνη του Κατή. Βαπτίστηκε έτσι από τη βρύση που υπήρχε λίγο μετά από τη σημερινή τοποθεσία της λίμνης. Στο σημείο αυτό για τρεις δεκαετίες εκτεινόταν το σύνορο της ελεύθερης Ελλάδας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Εκεί ο μύθος αναφέρει ότι κάποιος Τούρκος δικαστής (κατής) που βρέθηκε για να δικάσει υποθέσεις των τριγύρω κατοίκων, κάθισε να ξεκουραστεί στη βρύση. Ήπιε από το παγωμένο τρεχούμενο νερό και πέθανε σ’ εκείνο το σημείο. Έτσι πέρασε στην παράδοση η ονομασία Λίμνη του Κατή.
Επειδή επί τουρκοκρατίας το οροπέδιο ήταν το μόνο σημείο συνάντησης των χωριών που βρίσκονταν στις πλαγιές, εκεί πραγματοποιούνταν κάθε καλοκαίρι εμποροπανηγύρεις και ζωοπανηγύρεις. Αλλά επίσης ήταν το μέρος για συνεύρεση και κοινωνικοποίηση των κατοίκων που ήταν αποκλεισμένοι τους χειμερινούς μήνες. Φυσικά αυτό αποτελούσε και την καλύτερη ευκαιρία για κάθε λογής συνοικέσια και οικογενειακές δοσοληψίες.
Άλλοι μύθοι και παραδόσεις του βουνού αναφέρουν ότι στην άναρχη βλάστηση κρύφτηκαν θησαυροί και χρυσές λίρες. Ακόμα και σήμερα είναι εύκολο να εντοπίσεις πολύ κοντά στους δασικούς δρόμους και σε ό,τι έχει απομείνει από τις οικιστικές λίθινες κατασκευές, μεγάλες τρύπες και πρόχειρους καταυλισμούς από επίδοξους εξερευνητές κι αναζητητές χαμένων θησαυρών. Δυστυχώς η έλλειψη σεβασμού των κυνηγών παραμυθιών είναι εύκολο να παρατηρηθεί με εγκαταλειμμένες σκηνές και κάθε λογής πλαστικά σκεύη και απορρίμματα.
Το σίγουρο είναι ότι σύμφωνα με χάρτες και καταγεγραμμένες μαρτυρίες, υπήρχαν οικισμοί αλλά κι ένα τελωνείο που διαχειριζόταν τις υποθέσεις των συνόρων. Οθωμανικοί μεθοριακοί σταθμοί και ελληνικά φυλάκια έχουν αφήσει τα ερείπιά τους μέσα στην πυκνή βλάστηση. Το δάσος έχει αναπτυχθεί πάνω από τα υπολείμματα της ανθρώπινης παρέμβασης κι αποδείχθηκε ο νικητής στο πέρασμα του χρόνου αφού ελάχιστα σημεία δείχνουν ότι είχε υπάρξει μόνιμη παρουσία εκεί πριν από έναν αιώνα. Όπως έλεγε ο Αναξαγόρας: «η φύση δε γνωρίζει εξαφάνιση, αλλά μόνο μεταμόρφωση».
Μόλις το 1997 χτίστηκε ένα ανάχωμα και κατασκευάστηκε το φράγμα για να συγκεντρώσει τα βρόχινα νερά και να συγκρατήσει τα ρέματα που κατέβαζαν κάθε άνοιξη αρκετό υδάτινο όγκο από τα χιόνια που έλιωναν. Μέσα σε λίγα χρόνια δημιουργήθηκε αυτή η μικρή λίμνη που χρησιμοποιείται από τους κτηνοτρόφους και τους υλοτόμους της περιοχής και των Νομών Πιερίας και Λάρισας. Αλλά κυρίως έχει δώσει μία άλλη θεσπέσια οπτική στον ορεινό όγκο του μυθικού Ολύμπου.
Με υψόμετρο τα 1.350 μέτρα περίπου, το οροπέδιο που είναι προσβάσιμο μέσω των δασικών δρόμων έχει μία έκταση περίπου 10 στρεμμάτων και περιτριγυρίζεται από έλατα και οξιές. Οι περιπατητικές διαδρομές με αφετηρία ή πέρασμα από τη λίμνη Κατή είναι αρκετές και κάποια από αυτές έχει το σήμα του αγριογούρουνου. Στα σημεία που η άναρχη βλάστηση το επιτρέπει μπορεί κανείς να βρει τις τρύπες που έχουν κάνει τα ζώα της περιοχής για αναζήτηση βολβών και λοιπών τροφών. Επίσης στην κατεύθυνση του νότιου δρόμου προς Καλλιπεύκη (12 χλμ) οι περιπατητές της περιοχής αναφέρουν την ύπαρξη αγέλης λύκων.
Το δάσος του Κάτω Ολύμπου έχει μια διαφορετική ομορφιά, ίσως γιατί ακόμα δεν έχει καταπατηθεί από κάθε λογής βουνίσιες δραστηριότητες. Η διάσχιση της περιοχής Κατή είναι μια παραμυθένια εμπειρία και αν κανείς αποφασίσει ν’ εγκαταλείψει για λίγο τα μονοπάτια θα βρεθεί σε σκιερά μέρη όπου η βλάστηση είναι τόσο πυκνή και τα βήματα αργά αλλά γεμάτα συχνές ευχάριστες εκπλήξεις και αναζωογονητικές ανάσες. Οι δρόμοι είναι ιδανικοί για ορεινή ποδηλασία αλλά κυρίως για πεζοπορία χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις ή δυσκολίες.
Η λίμνη που δημιουργήθηκε από τη Δασική Υπηρεσία αρχικά για εστία πυροπροστασίας και άρδευσης–ύδρευσης, έδωσε μία διαφορετική πνοή στον Όλυμπο που έχει έλλειψη υδάτινων τοπίων. Εκτός από την καινούργια βιοποικιλία που αναπτύσσεται με ψάρια και πτηνά, ο «χάρτης» της περιοχής αναδεικνύει πια σ’ ένα εξαιρετικό σημείο αναψυχής και υψηλής οικολογικής αισθητικής. Ας παραμείνει άθικτο μετά την απομάκρυνση των επισκεπτών που το μόνο που θα αφήσουν θα είναι τα πατήματα στο αργιλικό έδαφος και το μόνο που θα πάρουν να είναι οι ανάσες δροσιάς και η καθαρότητα των σκέψεων.
Διαβάστε ένα άρθρο της ΕΡΤ για τη λίμνη Κατή.
Κείμενο και Φωτογραφίες: Δημήτρης Τσιρώνης (Lavart)
Περισσότερες Φωτογραφίες: link
