Τι μπορεί να είναι περισσότερο ενδιαφέρον από το να μαθαίνει κανείς Ιστορία διαβάζοντας ιστορίες; Ιστορίες πολιτικών προσώπων που καθόρισαν τη ζωή της χώρας, τόσο καλογραμμένες που θα μπορούσαν εύκολα να διδάσκονται στα σχολεία.
Ιστορικός και Λογοτέχνης
Η Λένα Διβάνη, συγγραφέας και Καθηγήτρια Ιστορίας Εξωτερικής Πολιτικής στη Νομική Σχολή Αθηνών, είναι μια μοναδική περίπτωση ανθρώπου. Έχει γράψει πλήθος μυθιστορημάτων, ιστορικών μελετών, θεατρικών έργων, παιδικών βιβλίων, και διηγημάτων. Πολύπλευρη και φιλομαθής. Φαίνεται πόσο απολαμβάνει τη ζωή από τον απολαυστικό τρόπο με τον οποίο γράφει. Τα βιβλία της εμπνέουν τον αναγνώστη, του μαθαίνουν αλήθειες ζωής – μερικές φορές και την ίδια τη ζωή, «Τι έμαθα περπατώντας τον κόσμο», (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2017) -, αλλά το κυριότερο: αποπνέουν χαρά. Χαρούμενος άνθρωπος, με πάθος για τη γνώση και τη ζωή, αλλά και για τη μοναχικότητα (γεγονός που εξηγεί την απόφασή της να γίνει συγγραφέας), μας χαρίζει στο τελευταίο βιβλίο της «Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας» (Εκδόσεις Πατάκη, 2019) μια απολαυστική εξιστόρηση της Σύγχρονης Ιστορίας του ελληνικού κράτους.
«Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας»
Διατηρώντας την αντικειμενικότητα της ιστορικού, αλλά και τη σπιρτάδα της συγγραφέως, συνέγραψε το επί σειρά μηνών ευπώλητο βιβλίο για μερικά από τα πιο σημαντικά ζευγάρια της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας. Στο βιβλίο εξιστορούνται με γλαφυρότητα και τέχνη οι προσωπικές ιστορίες πολλών σημαντικών πολιτικών προσώπων της χώρας. Του Ελευθέριου Βενιζέλου και της Έλενας, του Νίκου Μπελογιάννη και της Έλλης Παππά, του Ίωνα Δραγούμη και των δύο γυναικών της ζωής του Πηνελόπης Δέλτα (διαβάστε εδώ για την «Ιστορία χωρίς Όνομα») και Μαρίκας Κοτοπούλη, του βασιλέα Παύλου και της Φρειδερίκης, του Χαρίλαου και της Σοφίας Τρικούπη, του Δημητρίου Υψηλάντη και της Μαντώς Μαυγογένους κ.ά.
Η συγγραφή ενός βιβλίου στο οποίο θα πρωταγωνιστεί ο χορός Λογοτεχνίας και Ιστορίας είναι μια ιδέα η οποία την δικαίωσε. Γνωρίζουμε ότι για να αφομοιωθεί η νέα γνώση και να αποθηκευθεί στην μακροπρόθεσμη μνήμη χρειάζεται να δημιουργηθούν συνειρμοί, “memory triggers”, και τι καλύτερο από την ενσωμάτωση της γνώσης σε μια ιστορία-αφήγηση; Με τον τρόπο αυτό τα πολιτικά πρόσωπα αποκτούν διάσταση ανθρώπινη, παύουν να αποτελούν σκονισμένες και απρόσιτες φιγούρες του μακρινού παρελθόντος. Η Λένα Διβάνη με περίσσια όρεξη και ακριβείς ιστορικές αναφορές ζωντανεύει τους ήρωες της ελληνικής πολιτικής σκηνής, και επιχειρεί – επιτυχώς – να εξηγήσει τον τρόπο με τον οποίο η προσωπική τους ζωή επηρέασε τις πολιτικές αποφάσεις τους.
Στη σκιά των ανδρών
Ως γυναίκα των γραμμάτων, που τιμά τη σύγχρονη γυναίκα με το έργο της, η Λένα Διβάνη δίνει μέσα από το βιβλίο των Ζευγαριών προσοχή και αξία στις «δευτεραγωνίστριες» της Ιστορίας. Καθώς ζούμε σε μια χώρα στην οποία οι γυναίκες απέκτησαν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι μόλις το 1952, η συμβολή των γυναικών των πλέον σημαντικών πολιτικών ανδρών της χώρας έχει περάσει στα ψιλά γράμματα της Ιστορίας. Μολονότι ικανότατες και ευφυείς δεν αναγνωρίστηκαν στα χρόνια τους, λόγω των κοινωνικών στερεοτύπων της εποχής.
Μαθαίνουμε ότι η Έλενα Βενιζέλου οργάνωσε και χρηματοδότησε την κατασκευή του πλέον σύγχρονου μαιευτηρίου της εποχής. Η Μαρίκα Κοτοπούλη κατάφερε να γίνει θιασάρχης και να μπει στο πάνθεον των Ελλήνων ηθοποιών. Στο βιβλίο αναφέρεται ότι η Έλλη Παππά θα προτιμούσε να εκτελεστεί στο πλευρό του αγαπημένου της Μπελογιάννη, παρά να πάρει χάρη επειδή είχε γίνει μάνα στο διάστημα που βρισκόταν στη φυλακή. Η Μαντώ Μαυρογένους έδωσε όλη της την πλουσιοπάροχη περιουσία για να στηρίξει τον Αγώνα της απελευθέρωσης, και έσωσε το νησί της, τη Μύκονο, από σίγουρη καταστροφή. Όλες οι γυναίκες του βιβλίου ξεπέρασαν τους εαυτούς τους και την ανδροκρατούμενη κοινωνία στην οποία ζούσαν, και έμειναν στην Ιστορία. Δεν κατάφερε η σκιά των ανδρών τους να τις επισκιάσει ολοκληρωτικά.
Νέο βιβλίο για τον Ιωάννη Καποδίστρια
Φέτος (πανδημίας επιτρεπούσης) πρόκειται να κυκλοφορήσει το νέο βιβλίο της συγγραφέως αποκλειστικά αφιερωμένο στον Ιωάννη Καποδίστρια: «Το πικρό ποτήρι» (Εκδόσεις Πατάκη, 2020). Σύμφωνα με τις δηλώσεις της ίδιας βασίζεται στο ίδιο λογοτεχνικό στυλ με τα «Ζευγάρια που έγραψαν την Ιστορία της Ελλάδας», και αποτελεί έναν φόρο τιμής σε αυτόν τον ξεχωριστό κυβερνήτη, οραματιστή, μεταρρυθμιστή και γεμάτο αγάπη για την Ελλάδα πολιτικό άνδρα.
Κυριολεκτικά και μεταφορικά, λοιπόν, η Λένα Διβάνη γράφει Ιστορία. Η ξεχωριστή προσέγγιση της Ιστορίας, με τέχνη και ακρίβεια, φαίνεται ότι θα καταστήσει το βιβλίο διαχρονικό και κλασσικό. Αξίζει να αναφέρουμε ότι έχει γίνει ήδη σειρά ντοκιμαντέρ στο Cosmote History channel (Ζευγάρια που έγραψαν Ιστορία). Αναμένεται η κυκλοφορία του επόμενου βιβλίου της κ. Διβάνη, που όλα δείχνουν ότι θα γράψει και αυτό τη δική του Ιστορία.
Κείμενο: Κλεονίκη Αθανασιάδου (Lavart)
