Ο κλασικός και επικός ποιητής
«Ασάλευτη δεν είναι καμιά ζωή
Λογής ταξίδια μ’ έχουν τρικυμίσει
μ’ είδαν τόποι, μου ανοίξανε ναοί
και τέχνες με περπάτησαν και η φύση».
Πληθωρικός και πολυγραφότατος, ο ποιητής στον οποίο ανατρέχουν όλοι οι σύγχρονοι λογοτέχνες και κριτικοί. Μια πνευματική μορφή της «γενιάς του 1880» που μίλησε με τον τρόπο του για την Ελλάδα και την ελευθερία.
Ο ποιητής, πεζογράφος, ιστορικός και κριτικός λογοτεχνίας (αλλά και θεατρικός συγγραφέας) Κωστής Παλαμάς γεννιέται σαν σήμερα, ένα απομεσήμερο της 13ης Ιανουαρίου του 1859 στην Πάτρα.
Σε ηλικία 7 ετών χάνει τους γονείς του και μετακομίζει στο σπίτι του θείου του στο Μεσολόγγι. Τα βιβλία αποτελούν καταφύφιο για την παιδική ψυχή του. Έργα του Σολωμού και του Μπάιρον, θα αποτελέσουν τις επιρροές και τους συνταξιδιώτες του στο μετέπειτα πνευματικό του ταξίδι.
Ως μαθητής δημοτικού διακρίνεται για την ωριμότητα και την ικανότητα στοχασμού έχοντας ήδη στο βιογραφικό του το πρώτο του διήγημα καθώς και το ποίημα Σ’ αγαπώ εκφώνησα. Στη συνέχεια θα βρεθεί στην Αθήνα και τη Νομική Σχολή, την οποία ωστόσο θα εγκαταλείψει για να ταχθεί στην ποίηση. Ευγενής και ευαίσθητος, γνήσιος υποστηρικτής της δημοτικής γλώσσας, τυπώνει τις πρώτες του ποιητικές συλλογές: Τραγούδια της Πατρίδος μου, Ο Ύμνος στην Αθηνά και Τα μάτια της ψυχής. Το 1897 θα εκδώσει τη συλλογή Ίαμβοι και Ανάπαιστοι, με ποιήματα που ξεχωρίζουν για το ύφος τους, τη σύνθεση αρχαίας και σύγχρονης παράδοσης αλλά και τη χρήση δύο ειδών μέτρου.
Ο θάνατος του μικρού γιου του Άλκη ταράζει ολόκληρη την ύπαρξη του ποιητή, και αναμφίβολα διαποτίζει τον Τάφο το 1898.
Αφοσιωμένος στο Κελί της Ασκληπιού 3, θα γράψει κάποια απ’ τα κορυφαία έργα του όπως: την Ασάλευτη Ζωή με το περίφημο συμβολιστικό ποίημα Φοινικιά, τον Δωδεκάλογο του Γύφτου αλλά και την φλογέρα του βασιλιά. Τα Άπαντα του λογοτέχνη καλύπτουν τους 50 τόμους των 500 σελίδων! Η μεγάλη κληρονομιά που μας άφησε εντούτοις, δεν αφορά μόνο την ποσότητα αλλά και την ποιότητα. Με το έργο του, αρχίζει ουσιαστικά, η νεότερη ποίηση.
«Ακούστε. Εγώ είμαι ο γκρεμιστής, γιατί είμ’ εγώ κι ο κτίστης, ο διαλεχτός της άρνησης κι ο ακριβογιός της πίστης».
Η κηδεία του Παλαμά, υπό την επίβλεψη Γερμανών στρατιωτών εξελίχθηκε σε εθνική εκδήλωση και πράξη αντίστασης με τον Α. Σικελιανό να αποχαιρετά τον φίλο του με δέος και θαυμασμό.
«Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά όλη η Ελλάδα!».
«Ποιος ξέρει στ’ άλλα τ’ άστρα
τι λαοί και τι κάστρα,
τ’ άστρα, στο χάος γυρίζουν».
Σύννεφο γίνε, μίλα με τ’ αστραποβόλι,
κορυδαλλός και λάλησε, πόθε μεγάλε,
και υψώσου προς αστέρινο άλλο περιβόλι.
Σύννεφο γίνε.
Όλη τη μουσική μες’ στην αγάπη βάλε
Και βάλε των παιδιών την αθωότητα όλη,
και βάλε κι όλη σου την ομορφιά, και πάλε
θα χεις τον ίσκιο της αγάπης, όχι εκείνη.
Όλη τη μουσική μες’ στην αγάπη βάλε
Εκείνη λάμπει, καίει, φωτίζει μα δε σβήνει.Όλη τη μουσική (Σύννεφο γίνε) – 1984
(Στο παρόν άρθρο υπήρχαν τρία links με ποιήματα του μεγάλου ποιητή που δεν υπάρχουν πια)
Κείμενο: Αλίκη Μαργαρού (Lavart)
