Κωνσταντίν Στανισλάβσκι, ο μεγάλος Δάσκαλος
Κάθε νέος δυνάμει ηθοποιός στην αρχή, ακόμα, της εκπαίδευσής του και αναζητώντας κάποιο εγχειρίδιο της θεατρικής τέχνης, θα ακούσει ένα όνομα, αυτό του Κωνσταντίν Στανισλάβσκι. Ο Κωνσταντίν Σεργκέγεβιτς Στανισλάφσκι γεννήθηκε στις 17 Ιανουαρίου του 1863 και ταύτισε το όνομά του με την υποκριτική τέχνη και, κυρίως, με την εκπαίδευση του ηθοποιού. Ηθοποιός, σκηνοθέτης, συγγραφέας, μα πάνω απ΄ όλα δάσκαλος ίδρυσε το 1898 μαζί με τον Βλάντιμιρ Νεμίροβιτς Ντάτσενκο το Θέατρο Τέχνης της Μόσχας κι έπειτα το Πρώτο Στούντιο για νέους ηθοποιούς. Τάχθηκε κατά της υπερβολής στην ερμηνεία, του πομπώδους ύφους, των ακριβών και κακόγουστων σκηνικών. Ο Στανισλάβσκι πίστευε ότι για τη δημιουργία ενός ηθοποιού απαιτούνται δύο πράγματα: η εσωτερική ζωή του και οι παρατηρήσεις του για τον απέραντο έξω κόσμο. Σκηνοθέτησε και έπαιξε σε πολλά πρώτα ανεβάσματα έργων του Άντον Τσέχωφ, ενώ μαθητές του υπήρξαν άνθρωποι που μεταλαμπάδευσαν τα φώτα του παγκοσμίως, ανάμεσά τους ο Μιχαήλ Τσέχωφ και η Στέλλα Άντλερ.
Το σημαντικότερο στοιχείο που εισήγαγε ο Στανισλάβσκι και τον κατατάσσει ανάμεσα στους πιο αξιόλογους ανθρώπους που εξέλιξαν την υποκριτική τέχνη είναι το εκπαιδευτικό σύστημα για ηθοποιούς, γνωστό ως Σύστημα Στανισλάβσκι.
Δεν υπάρχει «σύστημα Στανισλάβσκι». Υπάρχει μόνο το αυθεντικό, το αναμφισβήτητο σύστημα της ίδιας της φύσης.
Οι καλλιτέχνες που δεν προχωρούν πάνε προς τα πίσω.
Το ρηξικέλευθο της μεθόδου αυτής έγκειται στο ότι για πρώτη φορά συστηματοποίησε την εκπαίδευση της υποκριτικής τέχνης. Εστιάζοντας στην ψυχοδιανόηση του ηθοποιού, βασίστηκε στην αρχή ότι σε κάθε σωματική ενέργεια υπάρχει πάντοτε κάτι ψυχολογικό: ο σκοπός, το κίνητρο και η αιτία. Το Σύστημα Στανισλάβσκι έδινε σημασία στην αλήθεια του ηθοποιού, την έμπνευση και την αναζήτηση, την ομαδική δουλειά και την πειθαρχία. Ξεκίνησε από τη Μέθοδο Στανισλάβσκι αξιοποιώντας τη συναισθηματική μνήμη, την άντληση δηλαδή συναισθήματος μέσα από τη μνήμη της εμπειρίας, τροποποίησε όμως μετά από 6 χρόνια την τεχνική αυτή και εφάρμοσε το Σύστημα κατά το οποίο ο ηθοποιός ακολουθεί ακριβώς αντίστροφη πορεία: με αφετηρία τις σωματικές δράσεις που εκδηλώνει κάποιος όταν βιώνει συγκεκριμένα συναισθήματα, φτάνει να εξωτερικεύσει τα ανάλογα συναισθήματα. Φημολογείται ότι αυτό που ώθησε τον μεγάλο Δάσκαλο να αναθεωρήσει την αρχική του μέθοδο ήταν ένα δυσάρεστο συμβάν κατά το οποίο ο αγαπημένος του μαθητής Μιχαήλ Τσέχωφ πειραματιζόμενος με τη συναισθηματική μνήμη, έφτασε να πάθει νευρικό κλονισμό!
Προς το τέλος της ζωής του έγραψε δύο βιβλία που θεωρούνται ένας είδος εγχειριδίου για τους νέους ηθοποιούς. Το Ένας ηθοποιός δημιουργείται και το Πλάθοντας ένα ρόλο μεταφράστηκαν σε πάνω από 20 γλώσσες και δίδαξαν πολλές γενιές ηθοποιών παγκοσμίως. Παρότι έζησε τη Ρωσική επανάσταση του 1905 και του 1917, προστατευόμενος του Λένιν, πέθανε λίγο πριν αρχίσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος μαχόμενος για την ειρήνη και το θέατρο.
