Ηλίας Μάστορας: Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από το να παίζουν όλα τα παιδιά μαζί

Ο Ηλίας Μάστορας συστήνεται στους αναγνώστες της Lavart για καλό σκοπό!

Μία μπάλα και δύο άτομα είναι αρκετά για να πραγματοποιηθεί ο πιο ερασιτεχνικός και απλός αγώνας ποδοσφαίρου. Ένας αγώνας που θα προσφέρει πολλά χαμόγελα. Για ποιους όμως είναι αρκετά…; Την απάντηση για μία πιο προσβάσιμη πραγματικότητα προσπαθεί καθημερινά να δώσει ο Ηλίας Μάστορας μέσω του project του «A ball for all» με τη διανομή ειδικών μπαλών ποδοσφαίρου σε σχολεία για παιδιά με προβλήματα όρασης. Για το project που αγαπιέται καθημερινά από όλο και περισσότερα παιδιά και για την ίδια του την εμπειρία στο θέμα, μιλάει στη Lavart.Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Ένα όραμα που πήρε περίπου 25 χρόνια για να υλοποιηθεί, όπως δηλώσατε, και μία ελπίδα που γεννιέται σε κάθε παιδί που καταφέρνει και παίζει ένα αγαπημένο άθλημα. Ποιες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις των παιδιών, των γονιών αλλά και των σχολείων σε αυτήν την καινοτομία, το «A ball for all»;

Ηλίας Μάστορας – H παγκόσμια καμπάνια ακουμπάει στην ανάγκη συμπερίληψης των ατόμων με οπτική αναπηρία στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από το να παίζουν όλα μαζί, βασική προτεραιότητα για Ποιοτική Εκπαίδευση. Η μπάλα δίνεται μόνο δωρεάν έχοντας ως στόχο το Δικαίωμα στο παιχνίδι για όλους, καθώς τα εργαλεία συμπερίληψης που υπάρχουν στο εμπόριο έχουν υψηλό κόστος. Στο video της 2ης χρονιάς διανομής αποτυπώνονται φωτογραφίες από τις διάφορες χώρες όπου στάλθηκαν οι μπάλες.

Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Για να πάρει κάποιος την απόφαση από προπονητής σκάκι της Σχολής Τυφλών να γίνει διαιτητής ποδοσφαίρου τυφλών σε παγκόσμιο επίπεδο, απαιτεί μία στιγμή συνειδητοποίησης της κατάστασης. Τι σας «ξύπνησε» εσάς; Είχατε κάποιο άτομο που σας ώθησε από το προσωπικό ή επαγγελματικό σας περιβάλλον;

Ηλίας Μάστορας – Όλα ξεκίνησαν στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα Θεσσαλονίκης το 1997. Είχε εγκριθεί μία πρόταση για να διοργανώσω ένα διεθνές σκακιστικό τουρνουά για άτομα με αναπηρίες. Υπήρχε η διάθεση να πλαισιωθεί και με άλλες δράσεις, ενθουσιάστηκαν με την ιδέα του πρώτου Ευρωπαϊκού Τουρνουά Ποδοσφαίρου Τυφλών. Είμαι χαρούμενος που η διοργάνωση αυτή έγινε πλέον θεσμός καθώς υλοποιείται ακόμη και φέτος τον Απρίλιο ενώ προσωπικά μου έδωσε την ώθηση να ασχοληθώ εθελοντικά με τη διαιτησία. Η επαγγελματική μου ενασχόληση ως προπονητής σκάκι στη Σχολή Τυφλών και στα σωματεία που δημιουργήθηκαν για αθλητές με αναπηρία ολοκληρώθηκε το 2001 ενώ τρία χρόνια αργότερα διαιτήτευσα τον τελικό Παραολυμπιακών Αγώνων Ποδοσφαίρου Τυφλών Αθήνα 2004.

Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Η Μη Κυβερνητική Οργάνωση « Youthorama» δημιουργήθηκε για την υλοποίηση της ιδέας σχετικά με την δωρεά ειδικών μπαλών ποδοσφαίρου στα σχολεία ανά τον κόσμο, είτε προηγήθηκε αυτής;

Ηλίας Μάστορας – Το σωματείο Όραμα Νέων Youthorama δημιουργήθηκε το 2003 στο Πανόραμα Δήμου Πυλαίας Χορτιάτη και υλοποιούμε προγράμματα για τη νεολαία και τη Σκακιστική Ακαδημία για παιδιά. Οι συναντήσεις νέων είναι ανοικτές σε μηνιαία βάση και δεν υπάρχει κανένα κόστος συμμετοχής. Οι νέοι εμπνέονται και δημιουργούν σχέδια τοπικής και διεθνής εμβέλειας ενώ συμμετέχουν τα τελευταία δέκα χρόνια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Νέων για το Νερό και την κλιματική αλλαγή. Ως νόμιμος εκπρόσωπος και δημιουργός της πατενταρισμένης ειδικής μπάλας και για τυφλά παιδιά, είναι φυσικό ακόλουθο να είναι ο επίσημος φορέας υλοποίησης της παγκόσμια καμπάνιας «Μία μπάλα για όλους».Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Το πρόγραμμα ακόμα λειτουργεί πιλοτικά στα σχολεία μέσω της χρηματοδότησης του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, είτε έχει τεθεί σε εφαρμογή σε όλα τα γενικά και ειδικά σχολεία;

Ηλίας Μάστορας – Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας και πιστοποιημένο από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής για όλα τα σχολεία της χώρας, Νηπιαγωγεία – Δημοτικά – Γυμνάσια – Λύκεια, γενικά και ειδικά σχολεία. Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος χρηματοδότησε την πιλοτική φάση υλοποίησης 2019-2020 και μετά τη χαρτογράφηση όλων των σχολείων όπου φοιτούν και παιδιά με πρόβλημα όρασης, στείλαμε 700 πακέτα σε 170 σχολεία, ένα πακέτο για κάθε παιδί με οπτική αναπηρία και ένα για τη σχολική μονάδα. Υλοποιήσαμε επιτόπια το εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε 4 σχολεία ενώ ευελπιστούμε να ταξιδέψουμε σε όλη τη χώρα στην πλήρη ανάπτυξη του προγράμματος. Λάβαμε πάνω από 100 φόρμες αξιολόγησης από τα σχολεία που έλαβαν το υλικό και τα ποιοτικά αποτελέσματα είναι διθυραμβικά για την αλλαγή που επήλθε στην ενσυναίσθηση των παιδιών, στη συμπερίληψη των παιδιών με πρόβλημα όρασης στην ώρα της Φυσικής Αγωγής αλλά και στην ευρύτερη κοινωνικοποίηση.

Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Η συγκεκριμένη μπάλα που ζυγίζει περίπου 250 γρ. αφορά τη χρήση της από παιδιά. Ποιες είναι όμως οι ηλικιακές ομάδες που στοχεύει; Θεωρείτε ότι στα σχολεία είναι ωφέλιμο να διανεμηθούν και μπάλες ενηλίκων, των 550 γρ. για τη χρήση τους από παιδιά λυκείου, έτσι ώστε να ενταχθούν πιο εύκολα στο άθλημα σε περίπτωση που επιθυμούν να το ακολουθήσουν αργότερα;

Ηλίας Μάστορας – Είναι σίγουρο ότι η συγκεκριμένη μπάλα απευθύνεται στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και στα Γυμνάσια. Αποφασίσαμε να χαρτογραφήσουμε και τα Λύκεια ώστε σε πρώτη φάση να λάβουν δωρεάν όλα τα παιδιά και οι νέοι με οπτική αναπηρία το εκπαιδευτικό πακέτο αλλά και οι σχολικές μονάδες ώστε να έχουν τα κατάλληλα εργαλεία συμπερίληψης. Η ειδική μπάλα είναι η αφορμή για να οραματιστούμε πιο συμπεριληπτικές κοινωνίες. Η ανάπτυξη του αθλήματος δεν αποτελεί δική μου προτεραιότητα όσο η ασφάλεια και η αλλαγή στάσης της σχολικής κοινότητας για να μπούμε στα «αθλητικά παπούτσια» του άλλου.Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Η δωρεάν διανομή της μπάλας σε σχολεία εξασφαλίζει την προσβασιμότητα της σε όλους. Δεν θεωρείτε ότι θα ήταν ωφέλιμο να είναι διαθέσιμη και στο εμπόριο, σε δεύτερο χρόνο, για να γίνει ακόμα πιο προσβάσιμη;

Ηλίας Μάστορας – Έχουμε ολοκληρώσει τη δεύτερη χρονιά της παγκόσμιας καμπάνιας και μέχρι σήμερα δεν έχουμε αρνηθεί σε κανένα αίτημα από όλο τον κόσμο να στείλουμε ειδικές μπάλες, έστω και σε μικρότερη ποσότητα από τις συνολικές ανάγκες της χώρας. Η εκπαιδευτική διάσταση της παγκόσμιας καμπάνιας είναι μία από τις βασικές προτεραιότητες, ενώ, δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά να δίνεις δωρεάν κάτι που έχεις δημιουργήσει. Σε αυτή τη φάση λοιπόν, δεν υπάρχει αυτή η ανάγκη ευρύτερης κυκλοφορίας με κόστος αλλά η υλοποίηση ενός οράματος.

Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Από τη στιγμή που παίξατε ως τερματοφύλακας και δηλώσατε ότι δεν τα καταφέρατε όπως θα θέλατε, έχετε ασχοληθεί ξανά με την ενεργό συμμετοχή στο αγωνιστικό κομμάτι ως ένας από τους “τρεις βλέποντες” που συμμετέχουν στον αγώνα;

Ηλίας Μάστορας – Η μαγεία με το ποδόσφαιρο τυφλών έγκειται στη συμπερίληψη της κάθε προπόνησης, στη συνεργασία ολικά τυφλών ποδοσφαιριστών που σκοράρουν σε τερματοφύλακα που βλέπει. Η πρώτη συμμετοχή στο Εθνικό Πρωτάθλημα τον Μάρτιο 1997 με την ομάδα της Θεσσαλονίκης και ως τερματοφύλακας της Εθνικής Ομάδας στο Πανευρωπαϊκό 1999 με μειωμένη όραση στη Λευκορωσία δε στέφθηκε με επιτυχία, άλλωστε κατέχω το χειρότερο ρεκόρ σε παγκόσμια επίπεδο. Ευτυχώς, καθώς η θέση μέσα στον αγωνιστικό χώρο που μου ταίριαξε ήταν ως διαιτητής. Μοναδική εμπειρία οι Παραολυμπιακοί Αγώνες στο Πεκίνο 2008, η δεύτερη συνεχόμενη φορά ως πρώτος διαιτητής στο τελικό σε ένα κατάμεστο γήπεδο και η συναισθητικά φορτισμένη τελετή λήξης όπου 70.000 άτομα είχαμε δακρύσει. Εμπειρία ζωής και η πρώτη συμμετοχή ως υπεύθυνος διαιτησίας ποδοσφαίρου τυφλών στους Παραολυμπιακούς Αγώνες στο Ρίο 2016 και υπεύθυνος διαιτησίας της παγκόσμιας ομοσπονδίας 2013-2017. Η εθελοντική δράση αριθμεί περισσότερα από τα μισά χρόνια ζωής μου και με έχει καθορίσει ως άνθρωπο, έχοντας ταξιδέψει για εκπαίδευση διαιτητών σε πάνω από 60 χώρες.

Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Ποια ήταν τα συναισθήματα που νιώσατε όταν επισκεφτήκατε ένα σχολείο στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό στο οποίο τρέχει το πρόγραμμα; Γενικότερα, ποιο ήταν το πιο δυνατό συναίσθημα που νιώσατε από τότε που τρέχετε το πρόγραμμα;

Ηλίας Μάστορας – Το πρόγραμμα διοργανώνεται σε αρκετά σχολεία με στόχο την ενσυναίσθηση αλλά είναι μοναδικά τα συναισθήματα στα γενικά σχολεία όπου φοιτούν και παιδιά με πρόβλημα όρασης. Η αγάπη που γνωρίσαμε ως εκπαιδευτική ομάδα ήταν μοναδική στο σχολείο όπου φοιτά και ο Λέανδρος, ένα φωτεινό παιδί που αποτέλεσε και την αφορμή δημιουργίας της ειδικής μπάλας. Δε μπορούσαμε να αρνηθούμε την επιθυμία των παιδιών και ήδη έχουμε υλοποιήσει εργαστήρια για τρίτη φορά τη φετινή χρονιά σε μια τάξη πρότυπο χάρη στους ικανότατους εκπαιδευτικούς, στους γονείς όλων των παιδιών που έχουν αγκαλιάσει όλα τα παιδιά. Αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους και μια μεγάλη ζεστή αγκαλιά για κάθε παιδί της τάξης.Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Ποια ήταν τα άτομα που βοήθησαν στην υλοποίηση του προγράμματος που από μία ιδέα που γεννήθηκε παρατηρώντας τη δυσκολία ενός μικρού παιδιού να παίξει ποδόσφαιρο καθώς δεν μπορεί να δει, έφτασε να λειτουργεί με την υποστήριξη του UEFA Foundation for Children, του Erasmus+ Αθλητισμός καθώς του Ιδρύματος Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης;

Ηλίας Μάστορας – Υπάρχει μια πλειάδα αφανών ανθρώπων που έχουν βοηθήσει σε μικρότερο αλλά και σε μεγαλύτερο βαθμό. Η καλλιτεχνική εθελοντική ομάδα που δημιουργεί το προωθητικό ψηφιακό υλικό είναι υψηλού αισθητικού επιπέδου και αφιερώνει πολύτιμο χρόνο για ένα ποιοτικό τελικό αποτέλεσμα. Η ομάδα νέων έχει αναλάβει το πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο μέσω των κοινωνικών δικτύων ενώ μας έχουν αγκαλιάσει όλα τα Μ.Μ.Ε. όπως και εσείς παρουσιάζοντας την παγκόσμια καμπάνια. Στελέχη του Υπουργείου Παιδείας, της Σχολής Τυφλών αλλά και εκπαιδευτικοί έχουν βοηθήσει να υλοποιήσουμε τη χαρτογράφηση των σχολείων όπου φοιτούν και παιδιά με πρόβλημα όρασης. Η δικτύωση σε παγκόσμιο επίπεδο αριθμεί 99 χώρες με εθελοντές στην κάθε χώρα ώστε να υλοποιηθεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και να διανεμηθούν δωρεάν οι ειδικές μπάλες. Καταφέραμε να πείσουμε αξιολογητές προγραμμάτων και άτομα σε καίριες θέσεις Ιδρυμάτων για την ανάγκη συμπερίληψης των παιδιών με οπτική αναπηρία στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής στα σχολεία. Αρκετοί φορείς της πόλης μας βοήθησαν διοργανώνοντας ανοικτές δράσεις όπου με τα έσοδα αγοράστηκαν περισσότερες μπάλες σε συγκεκριμένες χώρες, όπως η Σύμπραξις, το Δένδρο Ζωής και η λέσχη Lions Θεσσαλονίκης – Ηράκλεια.

Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Σε γενικότερο πλαίσιο, πώς είναι η κατάσταση για το ποδόσφαιρο τυφλών σε εγχώριο επίπεδο, και ακόμα πιο συγκεκριμένα, στη Θεσσαλονίκη σήμερα;

Ηλίας Μάστορας – Το ποδόσφαιρο τυφλών γνώρισε τη μεγάλη άνθηση μέχρι τους Παραολυμπιακούς Αγώνες 2004 με την κατάληψη της 4ης θέσης, η καλύτερη θέση σε ομαδικό άθλημα εκείνη τη χρονιά. Η ομάδα της Θεσσαλονίκης κατάφερε να έχει σημαντική παρουσία σε συλλογικό επίπεδο σε διεθνείς διοργανώσεις καθώς διαθέτει μόνιμο χώρο προπονήσεων στο Ε.Γ. Μίκρας. Δεν είμαι αρμόδιος να κρίνω τη σημερινή κατάσταση, είναι σίγουρο ότι πλέον υπάρχουν άλλα αθλήματα που βρίσκονται σε μεγαλύτερη ανάπτυξη αυτή την περίοδο.

Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Στόχος είναι η δημιουργία μιας κοινωνίας προσβάσιμης για όλους. Πέρα από τη συνέχιση του προγράμματος, τι άλλο νομίζετε ότι είναι σκόπιμο να αλλάξει για να γίνει η κοινωνία μας ανοιχτή σε όλους σε επίπεδο σχολείου; Έχουν γίνει βήματα τα τελευταία χρόνια;

Ηλίας Μάστορας – Είμαι αισιόδοξος και όλοι όσοι αγωνιζόμαστε στο πεδίο της εκπαίδευσης, είτε της τυπικής είτε της μη τυπικής εκπαίδευσης όπως εγώ, βάζουμε ένα μικρό λιθαράκι στην κοινωνία που οραματιζόμαστε. Λόγω της επαγγελματικής μου ιδιότητας ως εκπαιδευτής νέων, βρίσκομαι καθημερινώς σε διαφορετικά σχολεία της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Πολλές φορές πληγώνομαι και μακάρι να είχα καταφέρει περισσότερα, είμαι και εγώ μέρος της ευθύνης της καθημερινότητας που βιώνουμε.Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Πιστεύετε ότι μέσω της χρήσης της ειδικής μπάλας στα σχολεία ανά τον κόσμο θα αυξηθεί η συμμετοχή των τυφλών παιδιών στον αθλητισμό;

Ηλίας Μάστορας – Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν τη μεγάλη αλλαγή σε αυτό τον τομέα από την προηγούμενη χρονιά όπου δεν είχε χρησιμοποιηθεί. Έχει αναλάβει μεταπτυχιακός φοιτητής να εκπονήσει την επίσημη μελέτη και δημοσίευση της ποιοτικής μελέτης. Οι φόρμες αξιολόγησης συντάχθηκαν από τους υπεύθυνους της κάθε σχολικής μονάδας που υλοποιήθηκε το πρόγραμμα, γονείς και καθηγητές Φυσικής Αγωγής και στάλθηκαν στα τέλη του 2019. Τον επόμενο χρόνο θα υλοποιήσουμε το πρόγραμμα «Λευκών Σημαιών» για τις σχολικές μονάδες που θέλουν να προωθήσουν τις αξίες του Αθλητισμού για όλους, με τη χρήση της ειδικής μπάλας και σε σχολεία όπου δε φοιτούν παιδιά με πρόβλημα όρασης.

Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Υπήρχαν ανάλογα προγράμματα στο εξωτερικό με παρόμοια μορφή είτε αποτελεί πρωτοπορία στο σύνολό της; Πως την διαχειριστήκατε εσείς ως εμπνευστής της;

Ηλίας Μάστορας –Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Αθλημάτων υλοποιεί αθλητικά προγράμματα για τα σωματεία ατόμων με αναπηρίες. Η Σχολή Τυφλών υλοποιεί ολοκληρωμένες δράσεις σε σχολικές μονάδες με ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό. Η πρωτοπορία στη δική μας παρέμβαση είναι η δωρεάν διανομή του αθλητικού υλικού, το εκπαιδευτικό ψηφιακό υλικό που συνοδεύει την ειδική μπάλα και η πλειάδα ασκήσεων με ασφάλεια και χαρά αποτελεί το μυστικό της επιτυχίας.

Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Υπάρχει ζήτηση της μπάλας από τα σχολεία; Πως επιτυγχάνεται η επικοινωνία;

Ηλίας Μάστορας – Μόνο τη φετινή χρονιά, στείλαμε δωρεάν αθλητικό υλικό σε πάνω από 200 σχολεία, 170 όπου φοιτούν και παιδιά με πρόβλημα όρασης και σε άλλα 30 σχολεία που εκδήλωσαν ενδιαφέρον. Τρεις είναι οι πυλώνες παρέμβασης: Ειδικά σχολεία όπου η ειδική μπάλα βοηθάει στην προσωπική ανάπτυξη των παιδιών με πρόβλημα όρασης / Γενικά σχολεία με παιδιά και με πρόβλημα όρασης με στόχο τη συμπερίληψης / Γενικά σχολεία όπου δε φοιτούν και παιδιά με οπτική αναπηρία με στόχο την ενσυναίσθηση. Είναι πρόκληση η αποστολή δωρεάν εκπαιδευτικού υλικού σε όλες τις σχολικές μονάδες της χώρας, περίπου 11.000 αλλά με το πρόγραμμα «Λευκές Σημαίες» ευχόμαστε να γίνει πραγματικότητα.Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart) – Πώς βλέπετε την καμπάνια σήμερα; Φαίνεται να προσελκύει όλο και περισσότερο κόσμο και να μεγαλώνει μέσω και μίας διαδραστικής εφαρμογής για τη χρήση της ειδικής μπάλας. Τι ακολουθεί στη συνέχεια;

Ηλίας Μάστορας – Βρισκόμαστε στην αρχή ενός μεγάλου ταξιδιού και τα νέα είναι πυκνά σε καθημερινή βάση. Ελπίζουμε να ξεπεράσουμε φέτος τις μισές χώρες του κόσμου και να μπορέσουμε να πάμε επιτόπια σε όλα τα σχολεία της χώρας όπου φοιτούν και παιδιά με πρόβλημα όρασης. Σχεδιάζουμε μία σειρά δράσεων 10-12/4/2020 και ελπίζουμε να σας έχουμε μαζί μας όπως και τους αναγνώστες. Η ανοικτή βιωματική δράση στις 10/4 θα φιλοξενηθεί στις εγκαταστάσεις της Δ.Ε.Θ. Επίσης, όποια άτομο επιθυμεί να συμμετάσχει στον 15ο Διεθνή Μαραθώνιο και να τρέξει με την ομάδα της παγκόσμιας καμπάνιας www.aballforall.eu μπορείτε να στείλετε email στο orama2003@gmail.com

Σνέντευξη: Ισμήνη Μπαλαλέ (Lavart)