Οι ερωτικές επιστολές του Τζέιμς Τζόυς προς τη Νόρα Μπάρνακλ με εξέπληξαν από την πρώτη ανάγνωση. Για την ακρίβεια, γαργάλησαν το νου και την καρδιά μου με τέτοιο τρόπο που είχα μεγάλη ανάγκη να μιλήσω για αυτές. Κάποιοι τις αποκαλούν χυδαίες. Διαφωνώ με κάθε είδους τέτοια απλοϊκή διαπίστευση. Είναι ποιητικές, γιατί ακολουθούν αντίστοιχη πυκνότητα και ρυθμό. Είναι αληθινές κι αυθόρμητες, γι αυτό και δεν μας αφήνουν αδιάφορους. Ο Τζόυς αποκαλύπτεται μέσα από αυτές, εξομολογείται τις αδυναμίες του και τα πάθη του σε μια προσπάθεια για απόλυτη ψυχική και σωματική ταύτιση. Εκλιπαρεί για αιώνια αγάπη. Αποζητά την αθανασία του έρωτά του και τον θάνατο του εγώ.
Κάθε λέξη, κάθε επιστολή ξεσκεπάζει κι ένα άλλο πρόσωπο, ένα διαφορετικό συναίσθημα του συγγραφέα-ερωτευμένου. Ο Τζέιμς Τζόυς θέτει ασταμάτητα ερωτήματα στην αγαπημένη του, με κορυφαίο το εξής: “Πώς είναι δυνατόν να αγαπάς κάποιον σαν εμένα;”
Στην σκηνοθετική γραμμή που ακολούθησα στην παράσταση “Γράμματα στη Νόρα”, εστίασα στον ρυθμό, την μελωδικότητα και την ποίηση που φέρουν οι συγκεκριμένες επιστολές, με την βοήθεια του πιάνου επί σκηνής από τον Αποστόλη Λαγαρία. Η σύνθεση της μουσικής αποτελεί δραματουργικό στοιχείο, γιατί γράφτηκε για να ακολουθεί τις ψυχικές διακυμάνσεις της ιστορίας, από την αρχή της γνωριμίας των δύο ερωτευμένων έως και τον θάνατο του Τζέιμς Τζόυς. Οι λέξεις γίνονται μουσική και χορεύουν, κινούνται, αναποδογυρίζουν, στροβιλίζονται μέσα από το σώμα της Νόρας, την οποία και υποδύομαι.
Η δομή της παράστασης με την βοήθεια των σκηνικών, του φωτισμού, των multimedia και του ηχητικού περιβάλλοντος, ακολουθεί την κεντρική γραμμή που θέλαμε να αποδώσουμε. Ποιητική κι oνειρική. Α- χωρική κι α- χρονική.
Τολμώ να πω ότι η διαδικασία των προβών μας είχε την ίδια εναλλαγή συναισθημάτων που συναντά κανείς σε κάθε ερωτική ιστορία. Έμπνευση, ενθουσιασμός, τόλμη, φλόγα, αμφιβολίες, διαφωνίες, ερωτηματικά, ώσπου στ΄ αλήθεια μετουσιώθηκαν σε βαθιά αγάπη.
Οι συνεργάτες μου κι εγώ αγαπήσαμε τα Γράμματα στη Νόρα γι αυτό και συνεχίζουμε.
Κείμενο: Πηνελόπη Φλουρή
Τα “Γράμματα στη Νόρα” του James Joyce για λίγες παραστάσεις στο Faust
