Αν βρεθείς περπατώντας στην περιοχή του Ντεπώ, στην συμβολή των οδών Κίμωνος Βόγα και Κριεζώτου, θα αντικρίσεις έναν γωνιακό, φιλόξενο και ηλιόλουστο χώρο, τον «Κύκλο της Μελπομένης». Από το 2017, το θεατρικό εργαστήρι της Αννέτας Κορτσαρίδου, έχει ανοίξει τις πόρτες του και καλεί ενήλικες, εφήβους και παιδιά, να γνωρίσουν από κοντά την μαγεία του θεάτρου.
Ποια είναι, όμως, η Αννέτα Κορτσαρίδου; Εκτός από το πλούσιο βιογραφικό της, το οποίο μπορείς να διαβάσεις μπαίνοντας στο site του εργαστηρίου, τι είναι αυτό που την χαρακτηρίζει και την έχει καθορίσει σαν άνθρωπο;
«Οι φίλοι μου, η αδερφή μου, οι γονείς μου. Αυτό που είμαστε, ξεκινάει από την παιδική μας ηλικία, από την οικογένεια μας, και από την σχέση μας με τους γονείς μας. Πιστεύω πάρα πολύ στην αδερφική αγάπη, αλλά και στην φιλία. Οι φίλοι είναι οι άνθρωποι που στην ενήλικη ζωή μας στέκονται δίπλα μας και μας στηρίζουν, πολλές φορές περισσότερο και από την ίδια την οικογένεια. Σε όλα αυτά θα προσθέσω και το ρόλο που έχει παίξει και η κολύμβηση στη ζωή μου. Είναι αυτό που μου δίνει χαρά, με βοηθά να συγκεντρώνομαι και μου μαθαίνει να αφοσιώνομαι».Η ίδια, συνεχίζοντας παράλληλα την μακρόχρονη πορεία της ως ηθοποιός, επέλεξε τα τελευταία χρόνια να ασχοληθεί και με την διδασκαλία θεάτρου και υποκριτικής, ανοίγοντας το δικό της εργαστήριο.
«Στο θέατρο λέμε ιστορίες. Εγώ λέω, κάθε βράδυ όταν παίζω μια παράσταση, την δική μου ιστορία. Παράλληλα με την δουλειά μου ως ηθοποιός στο ΚΘΒΕ στη Θεσσαλονίκη, δίδαξα και 4 χρόνια στο Ελληνικό Κολέγιο. Δούλεψα με παιδιά γυμνασίου και λυκείου και ήμουν υπεύθυνη της θεατρικής ομάδας. Δουλεύαμε μαζί όλο το χρόνο και κάναμε τις παραστάσεις μας στο τέλος της χρονιάς. Εκεί άνοιξε ένας καινούργιος κόσμος για μένα. Η επαφή μου με αυτά τα παιδιά, με την εφηβική ηλικία, η οποία είναι μια πάρα πολύ δύσκολη ηλικία με τρομερή ευαισθησία, μου έδωσε πολλά. Πήρα και έδωσα πολλή αγάπη με τους μαθητές μου και για πρώτη φορά, μπορώ να πω, επικοινώνησα τόσο άμεσα με κάποιους άλλους, την δική μου αγάπη για το θέατρο. Με κέρδισαν οι έφηβοι, τους λατρεύω, και αυτό στάθηκε η αφορμή να ανοίξω το δικό μου εργαστήρι».
Επισημαίνει πως για εκείνη η λέξη «διδάσκω» έχει μέσα της μεγάλη ευθύνη «…είναι μια πολύ μεγάλη και βαριά λέξη. Θεωρώ ότι χρειάζεται μια αυστηρότητα και μια πειθαρχεία. Το πιο βασικό στοιχείο είναι η αγάπη για αυτή τη δουλειά. Και να ακούς».Φυσικά, σε μια περίοδο γενικότερης κρίσης που διανύουμε, το να διατηρείς τον δικό σου χώρο, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Για την Αννέτα Κορτσαρίδου, όμως, αυτό δεν είναι κάτι άγνωστο. Όπως αναφέρει η ίδια…
«Οι ηθοποιοί ζούμε πάντα σε μια κρίση. Οπότε αυτή η κρίση που συμβαίνει τώρα, δεν είναι κάτι καινούργιο για μένα. Έχω αποκτήσει πολλή υπομονή και κουράγιο ως ηθοποιός τόσα χρόνια, και αυτό είναι κάτι που μου το δίδαξε ο δάσκαλός μου, Γιάννης Ρήγας. Αυτό μου δίνει την δύναμη να μπορώ να αντέχω και να προχωράω. Κίνητρο, φυσικά, αποτελεί η μεγάλη μου αγάπη για το θέατρο και τους ανθρώπους».Δίνοντας μεγάλη σημασία στο κείμενο, η ίδια αντλεί έμπνευση και επιλέγει ως υλικό της, κείμενα της ελληνικής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, με προτεραιότητα την νεοελληνική λογοτεχνία, συμπεριλαμβάνοντας το θέατρο, την ποίηση και την πεζογραφία.
«Στο θέατρο το βασικό εργαλείο είναι το κείμενο. Αυτή είναι δική μας παρτιτούρα. Όπως ο μουσικός έχει την παρτιτούρα με τις νότες και ο χορευτής έχει τα βήματα, τη χορογραφία του, έτσι και ο ηθοποιός έχει το κείμενο, δεν έχει που αλλού να πατήσει. Εγώ λοιπόν έχω ως αφετηρία στη δουλειά μου το κείμενο και τον λόγο. Μην ξεχνάμε πως «Εν αρχή ην ο λόγος». Δουλεύω, λοιπόν, πάνω σε κείμενα λογοτεχνικά, θεατρικά, ποίηση, πεζογραφία, και αυτό το κάνω σε όλα τα τμήματα. Και από εκεί και πέρα προχωράμε».
Στο εργαστήρι «Ο Κύκλος της Μελπομένης» όλοι είναι ευπρόσδεκτοι, είτε είχαν προηγούμενη επαφή με το αντικείμενο είτε όχι, το μάθημα απευθύνεται σε όλους.
«Οι άνθρωποι που έρχονται σε ένα εργαστήρι, με σκοπό να έρθουν σε επαφή με την θεατρική πράξη, θέλουν, με έναν τρόπο, να αναπτύξουν την εξωστρέφειά τους. Αυτό, βέβαια, δεν είναι εύκολο, γιατί στην ενήλικη ζωή μας ζούμε την καθημερινότητα με πάρα πολλά βάρη. Αυτά σιγά σιγά πρέπει να φύγουνε, για να μπορέσει ο κάθε μαθητής να ανακαλύψει ξανά την αθωότητά του, να έρθει και πάλι σε επαφή μαζί της, να γίνει παιδί και να παίξει θέατρο. Γιατί το θέατρο είναι παιχνίδι, είναι ένα ομαδικό παιχνίδι. Αυτή είναι μια διαδικασία με σκοπό να βρει την αλήθεια του, γιατί μέσα από αυτήν θα μπορέσει να πει τα λόγια ενός χαρακτήρα. Μόνο με την ειλικρίνεια και με την αλήθεια μπορεί να γίνει θέατρο. Όταν κάτι είναι ψέμα το καταλαβαίνει ο θεατής, για αυτό μόνο με την αλήθεια του μπορεί να παίξει ο ηθοποιός. Αυτό είναι και το πιο δύσκολο κομμάτι. Όταν, όμως, αυτό αρχίσει σταδιακά να συμβαίνει, και μέσα στο ομαδικό πλαίσιο οι μαθητές νιώσουν ασφαλείς, μπαίνει μόνο του στο δρόμο του και γίνεται εύκολο».Το να «δέσει» ένας αριθμός, άγνωστων μεταξύ τους, ατόμων και να κατορθώσει να αποτελεί μια ομάδα, είναι κάτι από τα μαγικά που προσφέρει το θέατρο. Παρόλα αυτά, κάποιες φορές, προκύπτουν και δυσκολίες.
«Οι ενήλικες έχουν μια πλέον κατασταλαγμένη άποψη για την ζωή, έχουν αντιστάσεις, έχουν έναν ολοκληρωμένο πια χαρακτήρα, που κουβαλά ακόμη και τις ανασφάλειες τους. Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι η αντίσταση τους στο να ανοίξουν και να δεχτούν την άποψη κάποιου άλλου. Να μπορέσουν να ακούσουν από την αρχή, γιατί έχουν ολοκληρωμένη εικόνα για το τι πιστεύουν, τι θέλουν, τι είναι σωστό και τι λάθος». Και συμπληρώνει «δεν κοιτάμε όλοι το ίδιο. Σκοπός είναι να κοιτάξουμε όλοι μαζί, να κοιτάμε τον κοινό στόχο».Με το τμήμα ενηλίκων, στο τέλος της πρώτης εργαστηριακής χρονιάς, τον Ιούνιο του 2018, ανέβασαν στο φουαγιέ του κτιρίου Μ2 του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα, του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα. Αντίστοιχα τον Ιούνιο του 2019, στο Θέατρο Κολοσσαίον, ανέβασαν την παράσταση Αν δεις καράβι να περνά…, η οποία ήταν βασισμένη σε κείμενα του Νίκου Καββαδία, της Ιωάννας Καρυστιάνη, του Φερνάντο Πεσσόα, του Κώστα Ουράνη, αλλά και των μαθητών του τμήματος. Ποια είναι η πορεία και η διαδικασία, όμως, που ακολουθεί με τους μαθητές της, ώστε να φτάσει σε αυτό το αποτέλεσμα;
«Ξεκινάμε από το κείμενο από την κατανόηση και την ρυθμολογία του. Ο κάθε συγγραφέας έχει μια αναπνοή, έναν ρυθμό, με άλλα λόγια, την δική του ανάσα. Στη συνέχεια γίνονται ατομικοί, ομαδικοί, σωματικοί και λεκτικοί αυτοσχεδιασμοί. Δίνεται μεγάλη βαρύτητα στην εκφορά λόγου και στις ασκήσεις απεύθυνσης και εξωστρέφειας, καθώς και στην κίνηση και στις φωνητικές ασκήσεις. Πολλές φορές οι άνθρωποι που έρχονται στο εργαστήρι, δεν έχουν χορέψει και δεν έχουν τραγουδήσει ποτέ. Όλοι, όμως, μπορούμε να χορέψουμε, να τραγουδήσουμε και να παίξουμε θέατρο. Μετά, όταν και η συστολή τους σιγά σιγά αρχίσει και αμβλύνεται, και έρθουν πιο κοντά σε επαφή με το σώμα και την φωνή τους, μια διαδικασία που γίνεται περίπου τους 3 πρώτους μήνες, επιλέγω το κείμενο, το θεατρικό έργο. Η επιλογή γίνεται σύμφωνα με το ανθρώπινο δυναμικό, που υπάρχει μέσα στο τμήμα, και αυτό είναι που θα δουλέψουμε, ώστε να φτάσουμε στο τέλος να το παρουσιάσουμε ως το αποτέλεσμα της εργαστηριακής δουλειάς όλου του χρόνου».
Σίγουρα το να καταφέρεις να παρουσιάσεις μια άρτια παράσταση στο τέλος της χρονιάς σημαίνει πολλά, αλλά αυτά τα οποία αποκομίζει κανείς στην επαφή του με το θέατρο συνήθως είναι πιο βαθιά και πιο εσωτερικά.
«Το πιο βασικό και σημαντικό και για μένα, και είναι το πρώτο που θέλω συμβαίνει μέσα στη δουλειά που κάνω στο τμήμα, είναι ότι οι άνθρωποι γίνονται μια ομάδα, με την έννοια της δουλειάς του εργαστηρίου στο χώρο που δουλεύουμε. Το θέατρο είναι μια ομαδική δουλειά, όπως είναι το ποδόσφαιρο. Εάν δεν γίνει η σωστή πάσα από τον έναν στον άλλο, δεν θα μπει ποτέ γκολ, και θα χάσει όλη η ομάδα. Οπότε η συνεργασία, η οποία κατορθώνεται όταν πάνε πίσω οι προσωπικοί εγωισμοί, είναι νομίζω το μεγαλύτερο κέρδος που γίνεται εδώ μέσα για τους ανθρώπους. Επίσης, έρχονται σε επαφή και με κομμάτια του εαυτού τους, που είναι σαν να τα ανακαλύπτουν από την αρχή, σαν να τα χουν κάπου κρυμμένα και να μην τα θυμούνται. Φυσικά σημαντικό είναι και ότι βρίσκουν χαρά, είναι η χαρά του να είσαι πάνω στη σκηνή και να πεις μια ιστορία».Λίγο πριν την αφήσω να προετοιμαστεί για το επόμενο μάθημα της, την ρώτησα τι θα επιθυμούσε να νιώσει αυτός που θα περάσει για πρώτη φορά το κατώφλι του εργαστηρίου της, ποια συναισθήματα του αναζητά.
«Δεν ξέρω αν μπορεί να νιώσει κάποιος κάτι με το που μπει, για αυτό πάντα έρχομαι σε επαφή με τους ανθρώπους και συζητάω μαζί τους για να με γνωρίσουν. Αυτοί θα δουν και θα αποφασίσουν τι θα νιώσουν στην συνέχεια».
Συνέντευξη: Μαρία Καστανάρα (Lavart)
Φωτογραφίες: Άκης Ταχματζίδης (Lavart)
Ιστοσελίδα: Ο Κύκλος της Μελπομένης
Ξεκινούν οι εγγραφές για το Εργαστήρι θεάτρου «Ο κύκλος της Μελπομένης»